Íþróttablaðið - 01.12.1974, Qupperneq 37

sigrar finnska þolhlauparans Nurmis,
sem þá stóð á tindi frægðar sinnar, muni
enginn hlaupasigur hafa vakið jafn-
mikla furðu og jafnmikla athygli sem
sigurinn í 400 metra hlaupinu, enda var
þaö eitt hið skemmtilegasta, sem nokk-
urn tíma hefur sést á olympiskum vett-
vangi.
Til þessa hlaups voru skráðir alls 87
afburða hlauparar víðsvegar úr veröld-
inni. Af þeim heltist hvorki meira né
minna en 81 úr lestinni, áður en til úr-
slita kæmi.
Undanrásirnar urðu samtals 17, og
það voru aðeins fljótustu mennirnir í
hvorum riðli, sem komust i milliriðla.
Þetta varð harður og einstæður bar-
dagi, og þar átti margt ótrúlegt að ske.
Á fyrstu Olympiuleikunum, sem haldn-
ir voru í Aþenu 1896, sigraði Ameriku-
maðurinn Berke 400 metra vegalengd-
ina á 54,4 sek. Og hefði átt að hafa þann
tíma til hliðsjónar á Parísarleikunum
tæpum 30 árum síðar, hefði mátt segja,
að þar hefði næstum hver þátttakandi
orðið heimsmethafi á þessari vegalengd,
því að flestir, ef ekki allir hlaupararnir
fóru vegalengdina undir olympíska met-
timanum frá 1896, og meira að segja
var þarna allálitlegur hópur, sem komst
niður fyrir 50 sekúndur.
Meðal þessara síðartöldu var Ame-
ríkumaðurinn Wilson, sem rann 4. und-
anrásina á 49.6 sek. Suður-Afrikubúinn
Betts sigraði 8. undanrásina á 49.6 sek.
Annar Suður-Afríkumaður, Oldfield að
naíni, bar sigur úr býtum í 10. undan-
rásinni á 49.6 sek. Svíinn Eng Dahl
vann 11. undanrásina á fágætlega skömm
um tíma, 49.2 sek., Indverjinn Gitt
vann 12. undanrásina á 49.8 sek. Þessi
hraði — og það í undanúrslitum — þótti
alveg einstæður í þá daga.
En þó var þetta ekki annað en undan
fari annarra og stærri tiðinda, og þau
gerðust þegar í millirásunum. Jafnfljót-
ir og góðir 'hlauparar og þarna voru sam-
an komnir létu ekki hlut sinn að ó-
reyndu, og þvi urðu þeir að neyta allra
bragða sinna og allrar hlaupagetu til
þess að verða ekki bolað úr 'hinni óvenju
hörðu samkeppni fyrr en í fulla hnef-
ana.
Sex millirásir voru þreyttar. Þar náði
Ameríkumaðurinn Fitch fágætum tíma
í eldheitri baráttu við sænska hlaupar-
ann Svenson. Fitoh hljóp vegalengdina
á 49 sekúndum. Það var til þess dags
besti árangur, sem náðst ihafði í undan-
og millirásum.
„Ra-ra-ra — A-m-e-rika — Fitch —
Fitch — Fitch!“ hrópuðu Bandarikja-
menn einum rómi, þegar Fitch spretti
úr spori, dró Svíann fet fyrir fet uppi
og þeyttist eins og örskot á undan öll-
um öðrum I endamark.
En Fitch var ekki lengi einn um hit-
una. I næsta riðli náði Suður-Afríku-
búinn Betts sama tima og sigraði þar
norska stangarstökkvarann og ritstjór-
ann að „Sportmanden", Oharles Hoff.
Það má segja, að giftuleysið hafi hund-
elt Charles Hoff á þessum Olympíuleik-
um. Hann var í þennan tíma lang-fremsti
stangarstökkvari heims, svo að hann
bar þar af öðrum sem gull af eir. 1
öllum fötum hefði hann getað sigrað
hvaða stangarstökkvara sem vera skyldi.
En þá kom fyrir óhapp. Hann meiddi
sig á æfingu, rétt áður en leikarnir hóf-
ust, og varð að hætta við stangarstökk-
keppnina.
Hoff, sem átti heimsmetið i stangar-
stökki, 4,21 m, varð nú að láta sér
lynda að horfa þarna á Bandaríkja-
manninn Barnes bera sigur úr býtum
með 3,95 m háu stökki.
Þótt Hoff yrði að una því, að annar,
honum miklu lakari maður ynni gull-
orðuna í stangarstökkinu, var hann ekki
af baki dottinn með öllu. Hann ákvað
að láta skrá sig í 400 og 800 metra
hlaup, og enda þótt hann ætti ekki held-
ur gott með hlaup vegna meiðslanna,
iháðu þau honum þar ekki að sama skapi
sem í stökkum. í 400 m hlaupinu komst
hann ekki aðeins í milliriðil, heldur og
í undanúrslit. En í 800 m hlaupinu komst
hann í lokasprettinn.
En svo að aftur sé vikið að efninu,
harðnaði baráttan í 400 m hlaupinu með
'hverjum riðli. í milliriðlunum reyndu
með sér 33 bestu hlaupararnir. Tólf
þeirra komust í undanúrslit, og loks
kepptu sex hinir fremstu þeirra um úr-
slitin.
I fyrsta milliriðli bar Englendingur-
inn Butler sigur úr býtum á 49.8 sek.,
og næstur honum var Taylor frá Banda-
ríkjunum.
1 öðrum milliriðli vann Hollendingur-
inn Paulen á 49.2 sek. Þar varð Sköt-
inn Liddell annar í röðinni.
1 þriðja milliriðli sigraði Suður-Af-
ríkubúinn Oldfield, einnig á 49.2 sek.
Næstur varð þar Kanadabúinn John-
ston.
Fjórði og fimmti riðillinn þreyttu
skeiðið á svipuðum tíma.
Hvað hafði skeð?
Sú furðulega tilviljun, að fljótustu
mennirnir í fimm fyrstu milliriðlunum
höfðu allir hlaupið vegalengdina á sama
tíma, svo að ekki skeikaði nema broti
úr sekúndu, þar sem mestu munaði.
Keppnin var nú orðin verulega spenn-
andi, og engin lifandi sál gat leitt nokkr-
ar líkur að því, hvernig hlaupinu myndi
lykta.
En þá skeði nokkuð í sjötta og siðasta
milliriðli, sem breytti horfunum skyndi-
lega. Lítill, Svarthærður og óþekktur
Svisslendingur skaust eins og elding
fram úr löngum, ljóshærðum og heims-
þekktum Svía, hlauparanum Engdahl,
og langhentist á undan öllum öðrum í
endamarkið.
Þessi Svisslendingur hét Imback. Skeið
ið rann hann í milliriðlinum á 48 sek.
Það var olympiskur mettimi.
Þetta kom eins og þruma úr heiðskíru
lofti. Það vissu að vísu flestir eða allir,
að Sviss var undravert land að nátt-
úrufegurð og þar bjuggu hjarðmenn og
jóðlarar. En hvenær hafði Sviss átt
heimsfræga iþróttamenn? Kannske Vil-
hjálm Tell, en síðan ekki söguna meir.
Og nú í einni svipan kemur lítill, óþekkt-
ur snáði fram á vettvanginn, nær best-
um árangri í milliriðlinum og storkar
hlaupaveldi Engilsaxa á 400 metra vega-
lengdinni.
Allir íþróttamenn og áhorfendur stóðu
á öndinni af undrun.
Dagur leið að kveldi. Heit og kyrr
miðsumarsnótt lagðist yfir París. Svo
kom nýr dagur.
Á þeim degi hrundi allt það til grunna,
sem byggt var daginn áður. Farið var
fram úr hinu olympíska meti Svisslend-
ingsins Ihbacks þegar í fyrsta riðli und-
anúrslitanna. Það gerði Bandaríkjamað-
urinn Fitch.
Og aftur kvað við um endilangan völl-
inn samhróp Amerikumanna:
„Ra-ra-ra — A-m-e-rííka — Fitch —
Fitch — Fitch!"
Hann átti það líka skilið, en sigurinn
var honum þó engan veginn viss, því að
Imback var í síðari milliriðlinum, og a.
m. k. Norðurálfubúar tengdu við hann
allmiklar vonir.
Úrslitum I fyrri riðlinum lyktaði þann-
ig, að Fitch varð fyrstur á 47.8 sek.,
hálfum metra á eftir varð Englending-
urinn Butler, og þriðji varð Johnston
frá Kanada. Þessir þrír komu til úrslita,
en hinir þrír, sem heltust úr lestinni,
voru þeir Paulen frá Hollandi, sem varð
4. að marki, Betts frá Suður-Ameríku,
sem varð fimmti í röðinni, og Svíinn
Engdahl siðastur.
Og nú kom seinni riðillinn. En það
var ekki Imback, sem þar varð fyrstur,
heldur skoskur klerkur, sem vatt sér
snöggvast úr prestshempunni til Þess að
keppa á Olympíuleikunum. Hann hét F.
H. Liddell, en skeiðtími hans var þó mun
síðri en hjá Fitch, eða 48 2 sek. Á hæl-
unum á honum var Imback, en þriðji að
marki var Ameríkumaðurinn Taylor,
sem rétt marði fram úr Hoff — stang-
arstökkvaranum Hoff — og tryggði sig
þar með i lokasprettinn. Fimmti að
marki var Oldfield frá Suður-Afríku
og sjötti SV'iinn Svenson.
Nú var aðeins úrslitaspretturinn eftir.
En rétt áður en hann ihófst, eða meðan
37