Fréttablaðið - 08.07.2020, Blaðsíða 9

Hlíðasmári 6. Sími: 510 7900. lind@fastlind.is
Stefán Jarl
Lögg. fasteignasali
892 9966
stefan@fastlind.is
Nánari upplýsingar veita
Hannes
Steindórsson
Lögg. fasteignasali
699 5008
hannes@fastlind.is
TIL
LEIGU
TILBOÐ
ÓSKAST
Einstaklega vandað
og vel staðsett
skrifstofuhúsnæði.
Eignin er öll mjög
snyrtileg, 10 rúmgóðar
skrifstofur allt frá 10 fm
uppí 40 fm, aðstaða fyrir
allt að
30-40 starfsmenn.
Rúmgott fundarherbergi
ásamt snyrtilegu eldhúsi
og starfsmannaaðstöðu.
Næg bílastæði.
Hlíðasmári 6,
201 Kópavogur
314 m2 atvinnuhúsnæði,
10 rúmgóðar skrifstofur
Eftir tíðar umræður um loftslags-breytingar og COVID-19 far-sóttina hafa kannski einhverjir
byrjað að velta fyrir sér hvort þetta
gæti verið tengt.
Vitað er að fjölgun mannkyns er
aðalástæðan fyrir ofnotkun á nátt-
úruauðlindum og landsvæðum,
eyðingu skóga og ósnertri náttúru,
sem eru búsvæði villtra dýra. Æ
f leiri dýrategundir þurfa að deila
æ minni landsvæðum, sem eykur
hættuna á veirusýkingum sem drepa
dýrastofna og geta einnig auðveld-
lega borist í menn. Við þrengjum að
öllum dýrategundum með offjölgun
mannsins.
Við tölum um að við þurfum að
spara orku, byggja á vistvænan hátt,
þétta byggð og nýta betur auðlindir
jarðar í stað þess að sóa þeim. Þetta
eru góð og gild markmið. En hvers
vegna er ekki minnst á að stöðva
fólksfjölgun, eða réttara sagt draga
úr henni jafnt og þétt? Jú, aðalástæð-
an er að hagfræðin og vistfræðin eru
ekki á sömu bylgjulengd.
Hagfræðingar benda á að fólk eld-
ist og að við þurfum að eignast fleiri
börn til að hagkerfið haldi jöfnum
hagvexti. Þetta gerist að vísu aðeins í
þeim ríkjum þar sem fólk er vel upp-
lýst og þjóðfélög eru lýðræðislega og
félagslega sterk. Bent er á hve kostn-
aðarsamt er að reka þjónustu fyrir
aldraða: hjúkrunarheimili, læknisað-
stoð, dagvistun og fleira. Hefur verið
tekinn með í reikninginn kostnaður-
inn við umönnun ungbarna, læknis-
þjónustu verðandi mæðra og barna,
leikskóla, skóla og f leira? Börn og
ungt fólk er í skóla í allavega þrett án
ár og svo tekur háskólinn við. Meðal-
dvalartími íbúa á hjúkrunarheim-
ilum er um tvö til þrjú ár og kannski
enn styttri tími að njóta þjónustu
heimahjúkrunar. Eru þó flestir þeir
einstaklingar búnir að borga skatta
til þjóðfélagsins í áraraðir. Þjóð-
félagið tekur við vel menntuðum ein-
staklingum en stofnkostnaðurinn er
hár. Það er þessi stofnkostnaður sem
alþjóðasamtök allra landa þurfa að
leggja af mörkum, fyrir jöfnum lífs-
gæðum allra jarðarbúa hvar sem er á
hnettinum.
Önnur lönd á móður jörð eru háð
því að hafa mikið og ódýrt vinnuafl
og fjölskyldur eiga mörg börn í von
um að nokkur vaxi úr grasi. Matar-
skortur vegna þurrka og offjölgunar
er vel þekkt fyrirbrigði sem leggst
á þessar þjóðir með nokkurra ára
millibili. Alþjóðleg hjálparsamtök
taka þá höndum saman til að hjálpa
nauðstöddu fólki og útvega vistir.
Er ekki kominn tími til að alþjóð-
leg hjálparsamtök, með stuðningi
SÞ, Evrópubandalagsins, Araba-
bandalagsins, Efnahagsbandalags
Vestur-Afríkuríkja (CEDEAO), og
svo mætti lengi telja, hjálpist að við
að leysa vandann á uppbyggilegri
hátt? Vandinn er aðallega mennt-
unarskortur og offjölgun fátækra
þjóða. Ofan á leggst misrétti kynja
og ættasamfélög (klan), sem ráða
ríkjum innan ríkja og vantreysta
yfirvöldum landsins. Ættasamfélag
er ævafornt samfélagsmynstur þar
sem skýr stéttaskipting ræður.
Ég tel að með því að vinna mark-
visst að bættu menntakerfi þessara
landa frá grunnskóla til háskóla,
muni löndin fá upplýsta þegna sem
stuðla að uppbyggingu virks og
nútímalegs samfélags á vistvænan
hátt. Fólksfjölgunin mun jafnt og
þétt minnka og hvert barn fær mögu-
leika á að lifa og dafna. Þetta mun
taka tíma. Eigum við að ná árangri
áður en f leiri villtar dýrategundir
deyja út og sjúkdómar blossa upp á
fjölmennum svæðum, þarf að vera
samstarf milli ríkjanna og alþjóð-
legra samtaka.
Í dag stöndum við frammi fyrir
fólksflótta frá löndum í Mið- Austur-
Asíu og Afríku. Evrópa hefur tekið á
móti milljónum innflytjenda. Þeim
gengur misvel að aðlagast, læra
tungumálið, nýja siði og taka þátt í
þjóðfélaginu. Fjölmargir koma frá
ættasamfélögum og bera oft ekkert
traust til yfirvalda í nýja landinu.
Evrópulönd sáu fyrst möguleika
sína í að f lytja inn ódýrt vinnuafl.
Þetta átti líka að vera lausn á fækkun
barnsfæðinga og stuðla að auknum
hagvexti. Hagfræðin tók ekki með í
reikninginn kostnaðinn við „ódýra
vinnuaflið“ þegar fram liðu stundir.
Allur þessi kostnaður vegna húsnæð-
is, uppihalds, aðlögunarnámskeiða
og tungumálakennslu, túlkaþjón-
ustu, læknisþjónustu og lögfræði-
þjónustu, umsóknir og skráningar,
atvinnuleit og fleira. Í Noregi er talað
um að einn meðal skattgreiðandi
borgi kostnaðinn fyrir einn inn-
flytjanda/hælisleitanda á ári. Hag-
fræðingar ættu að reikna þetta dæmi
einu sinni enn.
Þjóðirnar sem missa fólk úr landi,
sem hafa að langmestu leyti verið
hraustir karlmenn á aldrinum 18 til
45 ára, eru að missa mannauðinn.
Þetta hefur enn neikvæðari afleið-
ingar fyrir þjóðirnar sem sitja uppi
með allra fátækustu íbúana og stórt
hlutfall kvenna, barna og eldri borg-
ara. Þjóðfélagið skerðist enn frekar
og á erfiðara með uppbyggingu eftir
margra ára erfiði. Dæmi má taka frá
Sýrlandi þar sem samfélagið vantar
mannafla við að byggja upp innviði
og hreinsa bæjarústir eftir hörmung-
ar sem þar hafa geisað. Þegar litið er
á heildina er f lóttastraumurinn að
veikja þegar viðkvæmar þjóðir og
seinka uppbyggingu þjóðfélaga.
Keðjuverkunin er augsýnileg. Vestur-
landabúar auglýstu sig sem bjarg-
vætti, en eru kannski fyrst núna að
vakna til veruleikans og gera sér
grein fyrir bjarnargreiðanum. Að
flytja stóran hluta fólks milli landa
er ekki lausnin.
Væri betri lausn að alþjóðasam-
tök hjálpi þjóðunum að byggja upp
samfélög sem eru í vanda? Allir þeir
peningar sem Vesturlönd og önnur
ríki nota til að taka á móti flóttafólki,
gætu betur nýst í uppbyggingu inn-
viða þessara þjóða. Þó svo að stríðs-
átök herji milli þjóðarbrota eða
landa, þá væri kannski hægt að hug-
leiða friðarviðræður óháðra mann-
réttindasamtaka, fremur en að senda
herafla á svæðið. Flóttamannabúðir
eru tímabundin lausn, en því fyrr
sem landsmenn komast heim, því
fyrr er hægt að byrja uppbyggingu.
Fólksfjölgun og fólksflótti ásamt
hlýnun jarðar og farsóttum, kallar á
aðgerðir sem virka. Öll lönd þurfa að
banna fjölkvæni, með viðurlögum.
Einnig ætti að harðbanna með viður-
lögum að gifta (selja) smástúlkur í
hjónabönd. Það stuðlar að sterkari
stöðu kvenna í þeim löndum sem
þetta viðgengst og fækkun fæðinga.
Í Evrópu og víðar fær fjölskylda
barnabætur með hverju barni sem
fæðist. Hvernig væri að öll lönd jarð-
ar myndu gefa fjölskyldum barna-
bætur fyrir fyrstu þrjú börnin? Ég er
alls ekki að stinga upp á að banna að
eignast fleiri börn, en það á að stuðla
að vissri þróun. Að draga úr fjölgun
mannkyns er stórt skref fyrir varð-
veislu náttúruauðlinda og minnkun
kolefnislosunar.
Ég lít á fámennið á Íslandi sem
mikinn styrk (hér væri hagfræð-
ingurinn ekki sammála mér). Við
höfum forréttindi smáþjóða. Það
hefur verið samstaða þegar mikið
liggur við, sem dæmi þegar stórir
viðburðir á íþróttavettvangi eiga sér
stað og þegar farsótt eins og COVID-
19 gengur yfir. Einangrun síðustu
mánaða hefur vakið upp margar
spurningar um hvernig Ísland getur
verið sjálf bært. Við höfum mikla
möguleika til að ná því markmiði,
með því að vera útsjónarsöm.
Tökum stöðuna 2020
Anna
Kristjánsdóttir
arkitekt og
nemi í skipu-
lagsfræði Það hefur verið samstaða
þegar mikið liggur við, sem
dæmi þegar stórir viðburðir
á íþróttavettvangi eiga sér
stað, og þegar farsótt eins og
COVID-19 gengur yfir.
S K O Ð U N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð 9M I Ð V I K U D A G U R 8 . J Ú L Í 2 0 2 0