Morgunblaðið - 30.01.2020, Blaðsíða 22

22 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 30. JANÚAR 2020
TAUBLEIUBÚÐIN ÞÍN
Kíktu á netverslun okkar
bambus.is
Nýbýlavegi 8 – Portið, sími 847 1660, www.bambus.is, bambus@bambus.is
bambus.is bambus.is • Opið mánudaga og fimmtudaga frá kl. 10-14
VERÐ FRÁ 159.900 KR.
ÁMANNM.V. TVO FULLORÐNA
KANARÍ 7. - 14. FEBRÚAR
NÁNAR Í SÍMA 585 4000 EÐA Á UU.IS
ABORA BUENAVENTURA 4*
KANARÍ
Atvinna
Allt um
sjávarútveg
Íslandi og íslenskir ríkisborgarar
búsettir í Bretlandi, fyrir janúar
2021, munu halda óbreyttum rétt-
indum til að búa í löndunum. Þá
hvort sem þeir vilja búa, starfa eða
fara á eftirlaun á Íslandi eða í Bret-
landi,“ segir Nevin um gagnkvæm
réttindi þegna ríkjanna. Þetta sé
samkvæmt samningi sem var undir-
ritaður 28. janúar í London af Steve
Barclay, ráðherra Brexitmála, og
fulltrúum EES/EFTA-ríkjanna, þar
á meðal Guðlaugi Þór Þórðarsyni
utanríkisráðherra. Síðan muni þau
réttindi taka mið af framtíðar-
samningum sem munu gilda fyrir
Ísland og Bretland.
Þurfa að sækja um undanþágu
Spurður um áhrifin af Brexit á
réttindi Íslendinga til fasteigna-
viðskipta eða fjármagnshreyfinga í
Bretlandi bendir Nevin á íslenskar
reglur um að kaupandi fasteignar á
Íslandi þurfi að vera ríkisborgari á
EES-svæðinu. Með því að Bretland
gangi úr ESB muni Bretar, sem
ekki voru búsettir á Íslandi fyrir
janúar 2021, þurfa að sækja um
undanþágu frá lögunum, líkt og til
dæmis Bandaríkjamenn þurfi nú að
gera.
Hins vegar muni útganga Breta
úr ESB ekki hafa áhrif á réttindi er-
lendra ríkisborgara til að kaupa
fasteignir í Bretlandi. Breski mark-
aðurinn sé opinn fólki af öllum þjóð-
ernum hvað þetta varðar.
Viðskiptasamningur í bígerð
Spurður um viðræður um mögu-
legan viðskiptasamning við Ísland
segir Nevin að bresk stjórnvöld eigi
í viðræðum við Ísland og hin EFTA-
ríkin (Noreg, Liechtenstein og
Sviss) um fríverslunarsamning.
Ísland eigi sem EES-ríki aðild að
innri markaðnum. Bresk stjórnvöld
stefna á að semja við ESB um gagn-
kvæman aðgang að mörkuðum og
hafa Íslendingar og Bretar svigrúm
til að semja utan þeirra sviða sem
falla undir EES-samninginn.
Það sé enn til umræðu hvort Ís-
land geri tvíhliða viðskiptasamning
við Bretland eða verði hluti af slík-
um samningi EFTA-ríkjanna við
Bretland. Bresk stjórnvöld séu opin
fyrir báðum þessum kostum.
Boris Johnson, forsætisráðherra
Bretlands, og Donald Trump
Bandaríkjaforseti hafa lýst yfir vilja
til að undirrita viðskiptasamning
milli Bretlands og Bandaríkjanna.
Munu geta mótað eigin stefnu
Fjallað hefur verið um að slíkur
samningur sé í bígerð.
„Vegna þess að við erum að ganga
úr Evrópusambandinu munum við
geta markað okkar eigin stefnu í frí-
verslun og viðskiptum. ESB var áð-
ur ábyrgt fyrir þessari stefnumótun
fyrir aðildarríkin 28 en nú munu
Bretar ákveða stefnuna sjálfir –
hvaða tolla og kvóta þeir setja og
hvaða samninga þeir undirrita. Það
verður gert með grundvallarundir-
stöður fríverslunar í huga. Bresk
stjórnvöld munu leita tækifæra til
að gera eigin samninga víðs vegar
um heim, augljóslega með stóru
hagkerfin í huga. Johnson forsætis-
ráðherra og Trump forseti hafa gef-
ið til kynna að þeir hafa mikinn
metnað fyrir slíku samkomulagi og
að þeir vilji ljúka því sem fyrst,“
segir hann.
Horft til vaxandi hagkerfa
Það sé gagnkvæmur hagur Bret-
lands og ESB að ljúka samningum
en jafnframt horfi Bretar til nýrra
og ört vaxandi hagkerfa utan ESB á
borð við Bandaríkin og Japan.
Spurður hvaða áhrif útganga
Breta úr ESB kunni að hafa á fólks-
flutninga milli Íslands og Bretlands
segir Nevin að samband ríkjanna
hafi styrkst eftir að útgangan úr
ESB var samþykkt í þjóðar-
atkvæðagreiðslu 2016. Máli sínu til
stuðnings bendir hann á skýrslu
Guðlaugs Þórs, sem lögð var fyrir
Alþingi í fyrra, en þar komi fram að
fulltrúar breskra og íslenskra
stjórnvalda hafi átt 300 fundi frá
ársbyrjun 2017 og fram í apríl 2019.
Þá hafi ráðherrar ríkjanna setið 18
fundi um leiðir til að efla samskiptin.
Þeim fundum hafi síðan fjölgað.
Sjá vaxandi áhuga á Íslandi
Það sé vilji breskra stjórnvalda að
styrkja tengslin á komandi árum.
„Ég tel að við munum sjá vaxandi
áhuga á Íslandi [í Bretlandi] og von-
andi líka meiri áhuga Íslandsmegin
á Bretlandi. Við munum jafnframt
sjá aukinn áhuga Breta á nágrönn-
um sínum í norðrinu. Ríkin sem eru
utan ESB munu hafa svigrúm til að
móta samskiptin,“ segir Nevin.
Ásamt Bretlandi frá og með
morgundeginum eru Noregur og Ís-
land utan ESB. Svíar, Danir og
Finnar eru í ESB en Finnland er
eina norræna landið sem hefur evru.
Loks segir Nevin aðspurður að
Boris Johnson forsætisráðherra hafi
fengið samþykkta beiðni um fjár-
veitingu til að ráða þúsund nýja
starfsmenn í utanríkisþjónustuna.
Með því muni Bretar hafa stærsta
net utanríkisþjónustu í Evrópu og
það þriðja stærsta á eftir Kína og
Bandaríkjunum. Bresk stjórnvöld
muni opna starfsstöðvar og sendiráð
á nýjum svæðum, til dæmis í Kyrra-
hafi, Afríku, Indlandi og Kína.
Réttindi Íslendinga óbreytt
 Michael Nevin, sendiherra Bretlands á Íslandi, segir útgönguna úr ESB ekki skerða réttindi í ár
 Bretar ganga úr ESB klukkan 23 á morgun að íslenskum tíma, 47 árum eftir inngöngu í ESB
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Í þjónustu hennar hátignar Michael Nevin, sendiherra Bretlands á Íslandi, segir áhuga á að efla tengsl ríkjanna.
Efnt var til þjóðaratkvæða-
greiðslu í Bretlandi 23. júní
2016 um hvort landið ætti að
vera áfram ESB-ríki.
Um 48,1% kjósenda vildi
vera áfram í sambandinu en
51,9% ganga úr því. Þáverandi
ríkisstjórn hét að virða niður-
stöðuna, sem var afdrifarík.
David Cameron sagði af sér
sem forsætisráðherra en hann
studdi ESB-aðild. Við embætt-
inu tók Theresa May. Hún leit-
aðist við að styrkja stöðu sína
með þingkosningum sumarið
2017 en svo fór að hún hrökk-
laðist úr embætti í fyrrasumar.
Við af henni tók Boris John-
son sem vann stórsigur í þing-
kosningum í desember en
hann hét því að raungera
Brexit.
Afdrifarík
atburðarás
KOSIÐ UM BREXITBAKSVIÐ
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Klukkan 23 annað kvöld að íslensk-
um og breskum tíma, föstudaginn
31. janúar, ganga Bretar úr Evrópu-
sambandinu. Mun klukkan þá slá
miðnætti í höfuðstöðvum ESB í
Brussel, rúmum 47 árum eftir inn-
göngu Breta í ESB 1. janúar 1973.
Af þessu tilefni settist Morgun-
blaðið niður með Michael Nevin,
sendiherra Breta á Íslandi, og að-
stoðarmönnum hans í breska sendi-
ráðinu við Laufsásveg í Reykjavík.
Nevin byrjar á að útskýra að þótt
Bretland sé að ganga úr samband-
inu um mánaðamótin muni landið
halda sömu stöðu og ESB-ríki til
áramóta.
Fjórfrelsið verði enn í gildi –
frelsi til flutninga á þjónustu, fólki,
fjármagni og varningi – og Íslend-
ingar ekki finna neinn mun.
Á þessu aðlögunartímabili muni
Bretar hafa tíma til að ganga frá
framtíðarsamningi við ESB, með
áherslu á viðskipti, sem stefnt sé á
að taki gildi um næstu áramót.
Þurfa ekki vegabréfsáritun
Nevin segir aðspurður að þegar
aðlögunartímabilinu lýkur um
næstu áramót muni Íslendingar eft-
ir sem áður ekki þurfa vegabréfs-
áritun til að ferðast til Bretlands sé
dvalið skemur en þrjá mánuði. Út-
gangan úr ESB muni því ekki hafa
nein áhrif á t.d. helgarferðir, versl-
unarferðir, fótboltaferðir og við-
skiptaferðir Íslendinga til bresku
borganna.
Þá verði rafrænt vegabréfaeftirlit
áfram opið íslenskum ríkisborg-
urum. Bretland verði einnig áfram
opið íslenskum námsmönnum. Á að-
lögunartímabilinu verða engar
breytingar fyrir Íslendinga sem
vilja vinna í Bretlandi, en frjáls för
til að vinna og búa í Bretlandi verð-
ur ekki lengur í gildi frá janúar
2021. Þá mun nýtt kerfi taka við
sem gildir einnig fyrir Íslendinga.
Nevin bendir á að Íslendingar séu
meðal þeirra 15 þjóða sem verja
mestu fé á ferðalögum í Bretlandi
miðað við höfðatölu, og séu því
aufúsugestir hjá breskum
verslunarmönnum. Þá ferðist Ís-
lendingar gjarnan oftar en einu
sinni til Bretlands á lífsleiðinni, sem
sé vitni um náin samskipti ríkjanna.
Það sé ríkur vilji hjá breskum
stjórnvöldum að efla og dýpka
verslunarsamband ríkjanna.
„Breskir ríkisborgarar búsettir á