Morgunblaðið - Sunnudagur - 11.01.2020, Blaðsíða 16

16 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 12.1. 2020
Þ
að var ekki að undra að stærsta frétt
fjölmiðla á föstudagsmorgni hefði víð-
ast snúist um það mat leyniþjónustu-
stofnana á Vesturlöndum að yfir-
gnæfandi líkur stæðu nú til þess að
Íransher hefði grandað farþegavél
frá Úkraínu með flugskeyti örskömmu eftir að hún tók
á loft frá flugvellinum í Teheran.
Enginn græðir á leynd núna
Þessum alvarlegu fréttum fylgdi þó hvergi bein ásök-
un í garð yfirvalda um glæpsamlegt atferli.
Í langflestum tilvikum var því bætt við að enn benti
ekkert til annars en að um hörmuleg mistök og óvilja-
verk hefði verið að ræða. Það hjálpaði þó svo sann-
arlega ekki málstað klerkastjórnarinnar þar að hún til-
kynnti með þunga að ekki kæmi til álita að „svörtu
kassarnir“ (sem á öllum myndum eru rauðir) yrðu af-
hentir flugvélaframleiðandanum Boeing til skoðunar,
né fengi það fyrirtæki aðgang að þeim í Íran. Nýjustu
fréttir benda þó til þess að eitthvað sé að rofa til í
svartskýjaþykkninu sem lykur um Íranstjórn og hefur
verið gefið til kynna að yfirvöld í Kíev fái kassana til
skoðunar. Augljóst má vera að það er hagur yfirvalda í
Íran að sannanir verði aðgengilegar, ef það er svo, sem
flestir virðast telja hafið yfir vafa, að niðurstöður rann-
sókna muni styðja það álit að hræðileg mistök hafi orð-
ið án ásetnings um það sem varð.
Allmargar fréttastofur hafa fullyrt að þegar eld-
flaugaárásir Írana á herstöðvar Bandaríkjanna í Bag-
dad hófust hafi samtímis verið ræst „sjálfstýring“ á
kerfi varnarflauga um flugvöll höfuðborgarinnar. Sú
fullyrðing hljómar þó sem hreinn fáránleiki að setja
varnarkerfi flugvallarins á sjálfstýringu og hafa völlinn
áfram opinn fyrir almennri flugumferð. Á hinn bóginn
er jafn fráleitt að ímynda sér að valdamenn í Teheran
hafi skotið niður farþegaflugvél og litið á það sem hluta
af hefndaraðgerð fyrir drápið á Soleimani herforingja.
Og óhugsandi verður hugmyndin svo þegar upplýst er
að Íranar voru fjölmennasti hópurinn um borð í vélinni.
Þeir voru 82 og Kanadamenn næstfjölmennastir, 63. Þá
voru 11 frá Úkraínu, þar af 9 áhafnarmeðlimir. Þá fór-
ust 10 Svíar, 4 Afganar, 3 Bretar og 3 Þjóðverjar.
Trudeau, forsætisráðherra Kanada, lýsti því yfir
strax í fyrradag að ótvíræðar upplýsingar lægju þegar
fyrir um að farþegaflugvélinni hefði verið grandað með
flugskeyti.
Hin fréttin
Eins og fyrr sagði voru flest blöð með uppslátt um ör-
lög flugvélarinnar. Bresku blöðin sögðu auðvitað ítar-
lega frá þeim hörmungum. En óvænt tilkynning her-
togahjónanna, Harrys prins og Meghan hertogaynju,
var þó meginfyrirsögnin í mörgum blöðum þar þennan
morgun og í sumum tilvikum fyllti sú frétt alla for-
síðuna.
Ekki ætlar bréfritari að setja sig í kersknisstell-
ingar, eins og sumir hér telja fínt að gera þegar
breska konungsfjölskyldan á í hlut. En sú staðreynd
að fréttir af fjórða mikilvægasta lið fjölskyldunnar
skyldu ná að ýta sannkallaðri stórfrétt til hliðar stað-
festir þó enn og aftur firnasterka stöðu konung-
dæmisins og samfelldan áhuga Breta á konungsfjöl-
skyldunni.
Annað nýlegt dæmi um þetta eru vandræðamál sem
snerta Andrew prins og kvartanir sem lengi hafa
heyrst yfir því að hann hafi ekki viljað gera hreint
fyrir sínum dyrum og í það minnsta svara spurningum
trúverðugs fréttamanns um efnið.
Prinsinn lét loks undan hinum mikla þrýstingi og
léði máls á viðtali. Þykir mörgum ljóst að hann hafi
tekið mark á almannatenglum sínum, eða svonefndum
spunameisturum. Niðurstaða þeirra hafi verið sú að
veruleg hætta fylgdi því að gefa færi á sér í jafn-
viðkvæmu máli eins og þessu. Því að það eitt að neyð-
ast niður á það plan væri stórskaðlegt. En sífelldar
tengingar málsins við prinsinn, sem gætu gengið mun
lengra en fótur væri fyrir á meðan engu væri svarað,
gerðu jafnvel enn meiri skaða. Og enn benti ekkert til
að úr drægi að ráði þótt Svarti Pétur þessa alls, fjár-
festirinn Epstein, hefði safnast niður til feðra sinna.
Og menn geta sér þess til að spunameistarar hafi bent
á að yrði áhættan tekin og viðtal samþykkt væri lang-
besti hugsanlegi tími til birtingar þess örfáum dögum
Enn er drottning öflugasta
spilið í stokknum
Reykjavíkurbréf10.01.20