Morgunblaðið - Sunnudagur - 25.01.2020, Blaðsíða 6

Þann 11. janúar síðastliðinnvoru þrjú ár liðin frá því aðmér hlotnuðust þau forrétt-
indi að taka við embætti ráðherra.
Tíminn er afstæður og það er ein-
hvern veginn bæði langt og stutt
síðan.
Langt síðan af því að þessi tími er
svo stútfullur af upplifun að hún
ætti varla að geta komist fyrir á
þremur árum. En stutt síðan af því
að tíminn hefur liðið svo hratt.
Gildi stöðugleikans
Eitt af því sem stendur upp úr þeg-
ar ég staldra við og hugleiði þennan
tíma er gildi stjórnmálalegs stöð-
ugleika. Ný ríkisstjórn tók við í árs-
byrjun 2017 eftir að kosningum
hafði verið flýtt vegna afsagnar for-
sætisráðherra. Haustið eftir voru
síðan í annað sinn á
tveimur árum
haldnar óvæntar
kosningar vegna
stjórnmálalegs
óstöðugleika (eða
kannski óðagots).
Ný ríkisstjórn tók
því enn og aftur við
á miðjum vetri.
Hvort tveggja –
óvænt stytting
kjörtímabils og
valdataka á miðjum
vetri – er til þess
fallið að tefja framgang verkefna.
Þótt stundum sé gantast með að
best sé að stjórnmálamenn geri sem
minnst er ljóst að þetta tafði ýmis
framfaramál og mikilvæga stefnu-
mótun. Rammaáætlun um vernd og
nýtingu virkjanakosta er eitt dæmi
af mörgum.
Grundvallargildin okkar
Ég hef haft grundvallargildi sjálf-
stæðisstefnunnar að leiðarljósi í
nálgun minni á málaflokka ráðu-
neytisins. Stóraukin útgjöld úr rík-
issjóði í mína málaflokka hafa aldrei
verið efst á blaði hjá mér þó að auð-
vitað komi fyrir að aukin framlög
séu réttlætanleg. Þetta hefur stund-
um gefið stjórnmálamönnum á
vinstri vængnum sóknarfæri gagn-
vart mér og þá spyrja þau: „Af
hverju hækka ekki framlögin hér?
Hvers konar metnaðarleysi er þetta
gagnvart málaflokkunum?“ Ég hef
skrifað um það áður hér að út-
gjaldavöxtur er ekki mælikvarði á
árangur. Gagnrýni af þessu tagi
truflar mig ekki af því að það er
skýrt markmið að hafa hemil á út-
gjaldavexti ríkissjóðs.
Einföldun regluverks er annað
skýrt markmið. Við höfum þegar
stigið eftirtektarverð skref með því
að afnema ýmsar óþarfa kröfur, lög
og reglugerðir og erum að greina
fleiri möguleika, meðal annars í
samstarfi við OECD, Efnahags- og
framfarastofnunina. Á sama tíma
getur verið réttlætanlegt að auka
kröfur og eftirlit á sumum sviðum.
Ég stóð t.d. að því að gera kröfur til
fyrirtækja í ferðaþjónustu um að
þau setji sér öryggisáætlanir.
Kannski þurfum við að ganga enn
lengra í þeim efnum. Þarna er vand-
rataður meðalvegur og það sem get-
ur afvegaleitt okkur er illa ígrund-
aðar kröfur um að ríkið beri ábyrgð
á öllu sem gerist í landinu. En ríkið
getur ekki borið ábyrgð á öllu sem
gerist og á ekki að gera það. Ef við
missum sjónar á þessu grundvall-
aratriði mun fara illa fyrir okkur.
Langtímastefnumótun
stórra málaflokka
Í skjóli langþráðs stjórnamálalegs
stöðugleika höfum við getað leyft
okkur að hugsa til langs tíma. Við
settum af stað langtímastefnumótun
í þremur grundvallarmálaflokkum:
nýsköpun, ferðaþjónustu og orku-
málum.
Nýsköpunarstefnan hefur þegar
verið kynnt. Sumar aðgerðir til að
hrinda henni í framkvæmd hafa ver-
ið kynntar og fleiri eru væntanlegar.
Að mínu mati gera
fá verkefni stjórn-
valda eins stórt til-
kall til þess að vera
talin mikilvægust
enda hvílir
framtíðarvöxtur
verðmæta-
sköpunar okkar að
verulegu leyti á því
að vel takist til.
Ný framtíðar-
sýn og leiðarljós
ferðaþjónustu til
ársins 2030 hafa
líka verið unnin og kynnt.
Aðgerðaáætlun á grundvelli
hennar hefur verið í mótun í vetur
og verður kynnt fyrir vorið.
Jafnvægisás ferðaþjónustunnar
er líka mikilvægt nýtt verkfæri,
stjórnunartæki fyrir þessa undir-
stöðuatvinnugrein, sem gerir
stefnumótunina markvissari og hef-
ur raunar vakið athygli langt út fyr-
ir landsteinana.
Langt er síðan orkumál hafa verið
eins mikið í brennidepli og á þessu
kjörtímabili. Umræðan um þau hef-
ur dýpkað á kjörtímabilinu, sem
gagnast mjög þeirri þverpólitísku
vinnu sem nú stendur yfir um orku-
stefnu fyrir Ísland.
Stór verkefni fram undan
Ég hef í þessi þrjú ár gefið mig alla
að verkefnunum, lært mikið, náð ár-
angri, mjakað málum áfram með
umræðu, ákvörðunum, fundum,
samvinnu, rökræðu og stundum
átökum – á grunni þess sem ég trúi
á.
Það sem gefur mér mest er að
ræða við þúsundir Íslendinga um
allt land um hin margvíslegu mál-
efni sem skipta hvern og einn
mestu, og eiga síðan í kjölfarið
möguleika á að stuðla að úrbótum
og framförum. Það eru óviðjafnan-
leg forréttindi.
Fram undan eru mörg stór verk-
efni sem ég hlakka til að takast á
við.
Gefandi tími
Úr ólíkum
áttum
Þórdís Kolbrún R.
Gylfadóttir
thordiskolbrun@anr.is
’ Ég hef skrifað umþað áður hér aðútgjaldavöxtur erekki mælikvarði á
árangur. Gagnrýni af
þessu tagi truflar mig
ekki af því að það er
skýrt markmið að
hafa hemil á út-
gjaldavexti ríkissjóðs.
VETTVANGUR
6 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 26.1. 2020
Ég hitti níu ára dreng um daginn semer með það á hreinu hvað hann vill fáí afmælisgjöf. Hann vill fá iPhone 11
Pro. Um leið og ég kann að meta metnað-
inn í svona óskum þá verður maður líka að
átta sig á hvað er raunhæft í þessu lífi. Við
sem þjóð ættum kannski að gera það annað
slagið. Sérstaklega þegar kemur að hand-
bolta.
Íslendingar (356.991) voru ekki taldir
líklegir til stórræða fyrir Evrópumótið í
handbolta. Hreint ekki. Íslendingar enduðu
í 11. sæti á HM í fyrra og það er almennt
talið léttara en EM. Við þetta bættist að
við vorum í erfiðum riðli og flestir gerðu
sennilega ráð fyrir að liðið kæmi bara heim
eftir þrjá leiki. Svo gerist það að við
vinnum heims- og ólympíumeistara Dana
(5.603.000) og þjóðin sturlast. Hún róaðist
ekkert við að vinna Rússa (144.500.000).
Þegar nokkuð var liðið á leikinn gegn
Ungverjum (9.773.000) voru margir komnir
á netið og farnir að leita að hóteli í Malmö
eða sníkja gistingu hjá ættingjum í Köben.
Í huganum farnir að semja bréf til atvinnu-
veitanda til að fá leyfi til að verða vitni að
Evrópumeistaratitlinum.
En svo gerist eitthvað. Slæmi kaflinn eða
eitthvað og liðið tapar. Það er reyndar
alltaf merkilegt að hugsa um þennan slæma
kafla sem kemur bara hjá okkur. Þegar við
vorum að valta yfir Ungverja í fyrri hálfleik
var það alls ekki slæmur kafli hjá þeim.
Bara góður hjá okkur.
Tapið sló aðeins á vonirnar og ekki bætti
úr skák að tapa fyrir Slóvenum (2.089.000).
Þá voru þessir stórkostlegu drengir alveg
glataðir. Við bara skildum ekkert í því að
Aron gæti ekki bara skorað tíu mörk í leik.
Hvursu flókið er það? Af hverju markmaður
sem er nýkominn með aldur til að keyra bíl
gæti bara ekki lokað markinu í öllum leikj-
um. Og Guðjón Valur, sem fær bráðum frítt
í strætó, væri ekki að henda inn svona 6-8
mörkum í hraðaupphlaupum.
Svo unnum við Portúgala (10.290.000) og
upphófst hin árlega hliðaríþrótt handbolt-
ans: Að reikna hvað þyrfti að gerast til að
Íslendingar gætu komist áfram. Það er
órjúfanlegur hluti af handbolta þegar þjóðin
breytist öll í stærðfræðinga. En þær vonir
urðu að engu eftir tap gegn Norðmönnum
(5.328.000) og Svíum (10.120.000). Við vor-
um bara aftur komin á byrjunarreit og í 11.
sætið eins og síðast.
En hvernig gerist
þetta? Hér vorum við
Íslendingar með okk-
ar þriðjung úr millj-
ón að gera okkur
vonir, og jafnvel
kröfu, um sigra gegn
þjóðum þar sem sam-
tals búa tæplega 190
milljónir manna. Er
það bara alveg eðli-
legt?
Af hverju þarf
þetta líka alltaf að
vera svona í ökkla eða eyra? Af hverju eru
þessir menn alltaf stórkostlegir eða glat-
aðir?
Ég veit að þetta er langsótt og ólíklegt.
En væri kannski pæling að reyna að muna
að við erum bara pínulítil fámenn eyja og
það er ekki eðlilegt að ætlast til þess að við
verðum Evrópumeistarar. Getum við reynt
að stilla væntingum í hóf? Gleðjast yfir
sigrunum og sýna samstöðu þegar illa geng-
ur? Það er líka þannig í íþróttum og bara
lífinu öllu að sigrarnir eru skemmtilegri
þegar þeir koma á óvart.
’Hér vorum við Íslendingar með okkar þriðjung úr milljónað gera okkur vonir, og
jafnvel kröfu, um sigra
gegn þjóðum þar sem
samtals búa tæplega
190 milljónir manna.
Er það bara alveg
eðlilegt?
Á meðan ég man
Logi Bergmann
logi@mbl.is
Raunir
handboltaþjóðar
ÞÚ FINNUR ALLT Á FINNA.IS