Fréttablaðið - 10.09.2020, Blaðsíða 10

Ég hef engar sér-
stakar áhyggjur af
því að fá aftur lífeyrissjóð-
ina inn sem þátttakendur á
gjaldeyrismarkaðinum.
Afmælisverð:
Uppþvottavél,
iQ300
Fullt verð: 129.900 kr.
SN 436W01NS
99.900 kr.
14 manna. Sex kerfi, þar á meðal
hraðkerfi á 65° C (klukkustund). Þrjú
sérkerfi, meðal annars tímastytting og
kraftþvottur á neðri grind. Hljóð: 44 dB.
Hnífaparaskúffa. „aquaStop“-flæðivörn.
Orkuflokkur
Þvottavél,
iQ300
Fullt verð: 119.900 kr.
Afmælisverð: WM 14N1B8DN
94.900 kr.
Vindur upp í 1400 sn./mín. Kolalaus,
hljóðlátur og sparneytinn mótor.
Sérkerfi: Kraftþvottur 60 mín., dökkur
þvottur, mjög stutt kerfi (15 mín.), ull o.fl.
Tekur mest
8
Orkuflokkur
10 ára
ábyrgð á
iQdrive
mótornum.
Afmælistilboð
Afmælistilboð gilda út september 2020 eða á meðan birgðir endast.
Seðlabankastjóri segist ekki endilega eiga von á miklum áhrifum á gengi krónunnar við það að lífeyrissjóðirnir verði frá og með næstu viku ekki
lengur bundnir samkomulagi um að
standa ekki að gjaldeyriskaupum
vegna fjárfestinga erlendis.
„Gengi krónunnar er orðið mjög
lágt, mun lægra en fær staðist við
eðlilegt framleiðslustig í efnahags-
lífinu,“ segir Ásgeir Jónsson í við-
tali við Fréttablaðið. Hann telur að
ferðaþjónustan muni koma mjög
fljótt til baka um leið og það fer að
draga úr sóttvarnaráðstöfununum,
rétt eins og þegar hafi verið að ger-
ast í júlí og ágúst.
„Þetta er því tímabundið ástand,“
útskýrir seðlabankastjóri, „og í
sjálfu sér óskynsamlegt fyrir lang-
tímafjárfesta líkt og lífeyrissjóði að
rjúka í mikil gjaldeyriskaup þegar
gengið er í tímabundinni lægð.“
Greint var frá því í Markaðinum
í gær að samkomulag Seðlabank-
ans við lífeyrissjóðina, um að þeir
myndu gera hlé á gjaldeyriskaupum
sínum, yrði ekki framlengt þegar
það rennur út 17. september næst-
komandi. Enginn vilji sé til þess
á meðal forsvarsmanna lífeyris-
sjóðanna að þeir haldi áfram að sér
höndum í erlendum fjárfestingum.
Í tilkynningu sem barst frá Seðla-
bankanum eftir lokun markaða í
gær, kom fram að bankinn myndi
frá og með næstu viku vera reiðu-
búinn að selja allt að 240 milljónir
evra, jafnvirði 40 milljarða króna,
í reglulegum viðskiptum við við-
skiptavaka stóru bankanna á gjald-
eyrismarkaði til ársloka 2020. Mun
Seðlabankinn selja þeim 3 milljónir
evra hvern viðskiptadag. Mark-
miðið sé að auka dýpt markaðarins,
sem hefur að undanförnu einkennst
af lítilli veltu, og bæta verðmyndun.
Aukið og stöðugt framboð gjaldeyr-
is ætti því að leiða til meiri stöðug-
leika. Reglubundin gjaldeyrissala
Seðlabankans mun ekki hafa áhrif
á yf irlýsta gjaldeyrisinngripa-
stefnu hans, að draga úr óhóflegum
skammtímasveiflum.
Gengi krónunnar lækkaði um
0,36 prósent gagnvart evru í gær
og stóð í um 166 krónum við lokun
markaða. Til að sporna gegn enn
meiri gengisveikingu, greip Seðla-
bankinn inn í fimm sinnum, með
sölu gjaldeyris upp á samtals 15
milljónir evra, samkvæmt heimild-
um Markaðarins. Hrein gjaldeyris-
sala bankans frá upphafi faraldurs-
ins nemur yfir 200 milljónum evra,
en það eru innan við fjögur prósent
af heildarstærð gjaldeyrisforðans.
Raungengið alls ekki í samræmi
við undirliggjandi hagstærðir
Spurður um samkomulagið við líf-
eyrissjóðina segir Ásgeir að það hafi
ekki staðið til af hálfu Seðlabankans
að fara fram á að það yrði framlengt
Mikil gjaldeyriskaup óskynsamleg
Seðlabankastjóri segir gengi krónunnar mun lægra en fáist staðist við eðlilegt framleiðslustig. Ekki skynsamlegt fyrir langtímafjár-
festa að standa í miklum gjaldeyriskaupum. Reiðubúinn að selja 240 milljónir evra til viðskiptavaka á gjaldeyrismarkaði til ársloka.  
Ásgeir segir lífeyrissjóðina hljóta að taka tillit til þess samfélags sem þeir starfa fyrir. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON BRINK
Þorsteinn Friðrik
Halldórsson
tfh@frettabladid.is
Hörður Ægisson
hordur@frettabladid.is
Mikil gengisveiking
sjóðunum ekki í hag
Jón Bjarki Bentsson, aðalhag-
fræðingur Íslandsbanka, bendir
á að lífeyrissjóðirnir séu eins
misjafnir og þeir eru margir.
Sumir sjóðir muni hugsanlega
bæta við erlenda eignasafnið en
aðrir séu vel settir.
„Veiking krónunnar hefur auk
þess hækkað hlutfall erlendra
eigna og þannig minnkað tíma-
bundið þrýsting á að auka við
þann hluta eignasafnsins,“ bætir
Jón Bjarki við.
„Það er ekki í hag lífeyrissjóða
að umhverfið sem þeir starfa í
verði fyrir miklu hnjaski vegna
gengisveikingar. Það myndi
fljótt koma niður á öðrum
eignum og ég hef fulla trú á því
að stjórnendur sjóðanna taki
tillit til þess.“
Gjaldeyriskaup lífeyrissjóða
hafi einnig haft sveiflujafnandi
áhrif á gjaldeyrismarkaðinn þar
sem sjóðirnir hagi seglum eftir
vindi.
„Ef það kemur skammtíma-
styrking á krónunni þá bæta
þeir við erlenda eignasafnið
og síðan draga þeir sig til hlés
þegar krónan er í tímabundnum
veikingarfasa. Þannig hafa þeir
dempað sveiflur,“ segir Jón
Bjarki.
Aðspurður segir hann mögu-
legt að endalok samkomu-
lagsins verði til þess að krónan
veikist, sérstaklega eftir þetta
langt fjárfestingahlé. „En mig
grunar að slíkar hreyfingar
dempist af sjálfu sér. Sjóðirnir
stíga á bremsuna og í kjölfarið
finnst jafnvægi þar sem kaup
þeirra á erlendum eignum eru í
einhvers konar sjálfbæru sam-
hengi við gjaldeyrismarkaðinn.“
Þá þarf að gera greinarmun
á útflæði á vegum lífeyris-
sjóða annars vegar og annarra
fjárfesta. „Í fyllingu tímans
endar útflæði lífeyrissjóða sem
neysla í krónum, þegar lífeyrir
er greiddur út til sjóðfélaga.
Tímabundið útflæði vegna fjár-
festinga þeirra er af allt öðrum
toga en fjármagnsflótti,“ segir
Jón Bjarki og bendir á að erlend
staða þjóðarbúsins sé jákvæð
og viðskiptajöfnuður sé í ágætis
standi.
„Frekari veiking krónunnar
er væntanlega skammtíma-
breyting vegna þess að undir-
stöðurnar eru traustar.“
á ný. „Á sínum tíma, við upphaf
veirufaraldursins í mars, hitti ég
sjóðina og kom þeim áhyggjum á
framfæri að það væri óheppilegt að
halda sama takti í gjaldeyriskaup-
um, í ljósi þess að ferðaþjónustan
væri ekki lengur að skila miklum
afgangi af þjónustuviðskiptum við
útlönd. Ég vísaði þar til samfélags-
legrar ábyrgðar. Sjóðirnir brugðist
mjög vel við og gerðu með sér heið-
ursmannasamkomulag í þrjá mán-
uði um að halda að sér höndum Það
samkomulag var síðan framlengt
um aðra þrjá mánuði í júní. Ég taldi
ekki þörf á framlengingu.“
Seðlabankastjóri segist hins
vegar líta svo á að sjóðirnir séu
áfram minnugir þessarar ábyrgðar
sinnar. „Þeir njóta ákveðinnar sér-
stöðu sem fjárfestar, þar sem öll
þjóðin er í skylduáskrift hjá þeim
– og þarf að greiða fast hlutfall af
launum sínum til þeirra í hverjum
mánuði. Þeir hljóta því að taka til-
lit til þess samfélags sem þeir starfa
fyrir, sem þeir hafa sannarlega gert
hingað til. Ég kann þeim hinar
bestu þakkir fyrir það.“
Spurður um aðgerðir til að bregð-
ast við gjaldeyrisútf læði vegna
erlendra fjárfestinga lífeyrissjóð-
anna, telur Ásgeir ekki þörf á því
sérstaklega. „Ég hef engar sérstakar
áhyggjur af því að fá þá aftur inn
sem þátttakendur á gjaldeyrismark-
aðinum. Gengisveikingin hefur
auðvitað haft þau áhrif að vægi
erlendra eigna hefur aukist sem
hlutfall af heildareignum sjóðanna.
Það kann því að vera minni ástæða
fyrir lífeyrissjóðina en ella, að auka
mjög við erlendar fjárfestingar á
þessum tímapunkti. Þeir gætu farið
að velta fyrir sér gengisvörnum, ef
gengi krónunnar mun, innan ekki
langs tíma, styrkjast á nýjan leik.“
Til lengri tíma litið segir seðla-
bankastjóri ljóst að raungengi krón-
unnar sé nú um stundir „alls ekki í
samræmi við undirliggjandi hag-
stærðir. Það sést vel af því að við-
skiptajöfnuður er jákvæður, þrátt
fyrir að sóttvarnaráðstafanir hafi
nær stöðvað komu erlendra ferða-
mann. Staða þjóðarbúsins, bæði
heimila og fyrirtækja, er almennt
sterk og ríkisf jármálin standa
styrkum fótum til að mæta þessu
efnahagsáfalli. Við munum aftur sjá
blússandi viðskiptaafgang um leið
og slakað verður á sóttvarnaráð-
stöfunum,“ útskýrir Ásgeir.
Þá bendir hann á að aðrir þættir
séu krónunni einnig í hag. „Það
færist mjög í vöxt að stór, íslensk
fyrirtæki sæki sér beina erlenda
fjármögnum og skuldabréfaeign
erlendra fjárfesta er fremur tak-
mörkuð. Mér finnst einsýnt að
erlendir f járfestar muni einnig
koma inn á skuldabréfamarkaðinn
í kjölfar aukinnar útgáfu ríkissjóðs.
Þegar til lengri tíma er litið liggur
fjárflæðið fremur inn í landið en út
úr því – að undanskildum fjárfest-
ingahreyfingum lífeyrissjóðanna.“
MARKAÐURINN
1 0 . S E P T E M B E R 2 0 2 0 F I M M T U D A G U R8 F R É T T I R ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð