Austri - 21.12.1995, Blaðsíða 23

Jólin 1995.
AUSTRI
23
Helga Björg Jónsdóttir frá Þorvaldsstöðum í Breiðdal.
Minnst við ribbuna
Þessi frásögn mín sem hér fer á
eftir er aðeins eitt dæmi um það
hve mikil óheill getur oft og tíðum
stafað af athöfnum og ábyrgð-
arleysi manna sem í tíma og ótíma
slokra í sig veigar Bakkusar.
Halda að það sé þeirra einkamál
hvernig sem á stendur og teija
eðlilegan og sjálfsagðan hlut að
aðrir líði fyrir lífsmáta þeirra og
bíði jafnvel óbætanlegan skaða af
og ekki dæmalaust að hlotist hafí
af dauðaslys. I mörgum tilfellum
virðist almenningur vera samtaka
um að þegja slíka atburði í hel og
gefa þar með slíkum mönnum
áfram tækifæri til að yrkja afglöp
sín óátalið. Gamalt íslenskt mál-
tæki segir „Til þess eru vítin að
varast þau“. Vei því þjóðfélagi
sem bregst skyldu sinni um það að
fræða uppvaxandi börn sín um
voða þann sem hlýst af ofneyslu
áfengis og annarra vímugjafa.
„Byrgja skal brunninn áður en
barnið er dottið í hann.“
Seint í október árið 1948 lagði
strandferðaskipið Hekla frá bryggju
á Fáskrúðsfirði suður á bóginn.
Maðurinn minn og ég höfðum tekið
okkur far með skipinu ásamt tveggja
ára dóttur okkar. Við vorum að flytja
búferlum til Reykjavíkur. Ég var
þreytt eftir mikið annríki og hugði
gott til að hvflast um sinn enda kom-
ið miðnætti. Vissi þó að ekki yrði
nema um nokkra klukkutíma að
ræða því ætlunin var að ég ásamt
dóttur minni færi í land á Djúpavogi
og dveldi þar um tíma hjá systur
minni sem var búsett þar, en bóndi
minn héldi áfram suður.
Lítið varð um hvíld, sjór var
þungur og mikill veltingur á röstum
út af annesjum. Ekki var ég laus við
sjóveiki og hafði erfiða drauma, ef
ég náði því að festa blund hrökk ég
jafnan upp við það að mér fannst ég
vera að drukkna. Jafnframt læsti sig
um mig kvíðatilfinning sem fór vax-
andi. Hún var eins og bending um
að eitthvað óþægilegt væri yfirvof-
andi. Afram svamlaði skipið gegn-
um þoku og myrkur og þeytti lúður-
inn við og við.
Þegar komið var á móts við
Djúpavog var akkerum varpað. Síð-
an beðið þess að bátur kæmi frá
landi til að taka póst og farþega.
Birtist hann að vörmu spori í ljós-
geislanum sem stöfuðu frá skipinu.
Nokkrir menn komu með úr landi,
þar á meðal bróðir minn og mágur.
Það dróst á langinn að við farþegar
færum um borð í bátinn og gerðust
sumir óþolinmóðir. Beðið var eftir
formanni sem horfið hafði undir
þiljur á skipinu. Um síðir birtist
hann þó og duldist engum á fasi
hans að hann hafði minnst við
Bakkus. Maður þessi var þá fyrir
skömmu fluttur til Djúpavogs frá
fjarlægu byggðarlagi. Við vorum 17
talsins sem lögðum frá skipshlið á
mótorbátnum. Nú var ég laus við
sjóveikina, en kvíðatilfinningin sá
mig ekki í friði. Ég spurði sjálfa mig
í huganum, hvað skeður svona ógur-
legt, að ég hef það á tilfinningunni
fyrirfram? Svarið kom fyrr en varði.
Fram í stafni bátsins voru tveir
menn sem rýndu út í náttmyrkrið,
annar þeirra var maður sá sem hafði
á hendi skipaafgreiðslu á Djúpavogi.
Hinn var mágur minn, þá frystihús-
stjóri á staðnum. Þeir höfðu orð á
því við formann að glannaleg ferð
væri á bátnum í slíku náttmyrkri
sem þessu og grunur þeirra væri sá
að hann væri ekki á réttri leið. For-
maður sinnti ekki aðvörunum þeirra
en lét þessi orð falla sem svar: „Er
það ég, eða þið, sem stjórnið bátn-
um?“
Nokkur augnablik liðu en þá hvað
við urghljóð úr botni bátsins og
hann nötraði og skalf stafna á milli.
Við höfðum siglt á fullri ferð upp á
eitt skerja þeirra sem nefnd eru ribb-
ur utan við innsiglinguna á Djúpa-
vogi. Við vorum felmtri sleginn
enda sýndist fátt til bjargar. Engin
ljóstýra var um borð, engin björgun-
arhringur utan einn reyrður fastur
við stýrishúsið. Vélin hélt áfram að
stynja og senda frá sér kolsvarta
reykjarmekki. Báturinn vó salt og lét
svo ófriðlega að við gátum búist við
að hnjóta útbyrðis í sjóinn á hverju
augnabliki. Með annarri hendinni
hélt ég mér í kaðla sem fastir voru
við stýrishúsið, hina hafði ég utan
um dóttur mína sem var ofsahrædd.
Svo kom bróðir minn okkur til að-
stoðar. Annars áttu allir nóg með sig.
Við mæðgum-
ar voru einu
kvenmennirnir
um borð.
Nokkrir karl-
mannanna tóku
til við að hrópa
eins hátt og rödd
þeirra leyfði en
það var tilgangs-
laust, engin von
var til að það
heyrðist til
lands. Sumir
fóru að losa sig
við utanyfirflík-
ur til að vera
léttari á sér þegar í sjóinn kæmi.
Hve langan tíma við dvöldum
þarna á skerinu veit ég ekki en
augnablikin undir svona kringum-
stæðum eru óendanlega löng. Enn í
dag er það trú mín að æðri máttur
hafi komið okkur til bjargar. Stutt
bátinn í falli hans út af ribbunni og
komið honum á réttan kjöl þegar
ekki munaði nema hársbreidd að
honum hvolfdi. Ausa varð í land því
gat hafði komist á bátinn og undraði
það engan .
Areiðanlega vorum við þakklát al-
mættinu þegar við fundurn fast land
undir fótum á ný. Ég reikna ekki
með því að nokkurt okkar, sem vor-
um í þessum hópi, hefði kært sig um
að drukkna þarna að minnsta kosti
veit ég með vissu að það vildi ég
alls ekki enda
þá ung að árum.
Nú vil ég
geta þess að
þegar þetta
skeði var lá-
dauður sjór og
logn svo ekki
blakti hár á
höfði en samt er
alltaf kvika upp
við svona
nappa. Ef
stormur hefði
verið mundi
ekkert okkar
hafa orðið til
frásagnar um atburðinn. Það má líta
svo á að við höfum sloppið vel mið-
að við aðstæður. En eitt okkar slapp
að mínu mati ekki vel.
í langan tíma á eftir vaknaði litla
dóttir mín með andfælum upp um
nætur grátandi og kallaði á mig. Svo
þegar ég tók hana í fang mér til að
hugga hana sagði hún jafnan að sig
hefði dreymt vonda ljóta bátinn sem
hefði ætlað að henda okkur í sjóinn.
Þetta eltist þó smá saman af henni.
Nokkrum árum eftir þessa lífs-
reynslu dreymdi mig að ég væri að
ferðast með skipi og að það færist út
af Breiðdalsvrk. I draumnum upp-
lifði ég það hvernig það væri að
drukkna. Það var aðeins augnablik
erfitt líkt og heljarbjörg lægi á
brjósti mér svo ég náði ekki að anda
og missti því meðvitund. Þegar ég
rankaði við mér aftur var ég stödd í
geysistórum salarkynnum og leið
yndislega vel, þarna var fjöldi fólks.
Ég leit í kringum mig og reyndi að
finna andlit sem ég þekkti og varð
starsýnt á unga fallega konu, ljósa
yfirlitum. Þetta andlit fannst mér ég
kannast við en áttaði mig ekki strax
á hver hún væri, en sem ég er að
hugsa um þetta varð ég vör við veru
við hlið mér sem virtist hafa lesið
hugsanir mínar, því hún segir: „Þetta
er hún Sólveig á Einarsstöðum.“ Ég
átta mig strax á því að Sólveig er
nýlega dáin. Nú hafði ég aldrei séð
hana í lifanda lífi nema sem full-
orðna konu, varð því undrandi og
segi við veruna: „Er þetta virkilega
hún Sólveig, svona ung og svona
falleg?“ „Já,“ svarar veran, „þannig
lítur hún út núna.“
Ég held að þessi draumur hafi átt
að færa mér heim sanninn um það
að þó svo hefði farið forðum daga
við skerið að dagar mínir væru tald-
ir hér í þessum heimi, hefði ég ekk-
ert þurft að óttast, fyrir öllu hefði
verið vel séð. Við manneskjurnar
sjáum svo skammt og vitum svo
ósköp lítið en það er yfir okkur vak-
að og við vernduð ef við komum
ekki í veg fyrir það sjálf með slæmri
breytni.
IsCandsftug
þaíffqir ánczfjjuteg viðsCjpti á árinu
sem er að Cíða og óstqrr
óðustfirðingumgCeðiCegrajóCa og
nýárs og farsceCdar á Ccpmandi ári.
Shell stöðvarnar
á Austurlandi
Óska mðskiptamnum sínum
[andsmönnum ð(Cum cjCeðiCegra jóla
ocj JarsitCdar á komandi ári.
Urn íeið og viðþöfcjíum viðskiptavinum okþar
árið sem er að tíða
vitjum við minna á að veturinn
ergengin ígarð.
&
Höfum fyrirliggjandi allt
til vetraraksturs:
-Vetrarmottur
- íseyði á rúðurnar
- ísvara í bensínið
- DEEZOL í dieselolíuna
- Rúðusköfur
- Fjölþykktarolíur
- Frostlög
- BRITAX barnastóla
Gott er heilum híl heim að aka.
SHELL stöðvarnar
Egilsstr í>um - Seyðisfirði - Eskifirði
Reyðarfirði - Fáskrúðsfirði
Ósþa viðskiptavinum
og starfsfóCki
gCeðiCegrajóCa
með pökfi
fyrir víðskiptin
á árinu
Söluskáli
Stefáns
Jónssonar
Fáskrúðsfirði
©475 1490