Austri - 21.12.1995, Blaðsíða 27

Jólin 1995.
AUSTRI
27
tíma . Hann tók þétt og innilega í
hendina á mér, spratt síðan upp,
klappaði snöggvast á öxl mér og
sagði um leið og hann hvarf til sinna
starfa aftur, „guð fylgi þér vinur“.
Ringlaður og ráðvilltur ráfaði ég
fram á gang. Þar hitti ég hana
Hreindísi okkar með gullkórónuna á
höfðinu og kappann þar ofan á. Við
tókumst í hendur og ég þakkaði fyr-
ir mig og bað hana fyrir kæra
kveðju til þeirra sem ekki voru á
vakt. Að því búnu kvaddi ég yfir-
hjúkrunarkonuna á deildinni, Jó-
hönnu Björnsdóttur. Uti beið mín
bíll, sem flutti mig ofan á Þórsgötu
til Maríu systur minnar. Þegar þang-
að kom sagði María mér að Hall-
dóra systir okkar hefði hringt frá
Vestmannaeyjum þar sem hún býr,
en auk hennar áttum við þar aðra
systur og bróður. Halldóra bauð mér
að koma til eyja og dvelja hjá sér á
meðan ég væri að ná mér og þáði ég
það með þökkum. Tveim dögum
seinna flaug ég til eyja og naut þar
gestrisni systkina minna. Það fór
svo að ég dvaldi þar nokkru lengur
en ég hafði ætlað í fyrstu, sökum
þess að ég fékk slæman vöðvasam-
drátt í bakið og varð að leita til Ein-
ars Guttor mssonar læknis. Hann
sagði að vöðvasamdrátturinn kæmi
af því að taugarnar sem lægju út
vöðvana gæfu öfug boð. „Nú ætla
ég að setja á þig hljóðbylgjur til
þess að rota taugarnar," sagði hann
„Batinn kemur svo smátt og smátt
og það er bara að dútla eitthvað ró-
lega o g fara ekki of geyst af stað í
vinnu." Ég reyndi að njóta sólarinn-
ar og góðviðrisins eins og ég gat.
Einn daginn labbaði ég upp á
Heiðaveg til Bjargar systur og
Jónasar mágs míns. Rabbað var um
góða veðrið og fjöllin, útsýnið og
svo um nýjustu fréttir auðvitað. Ég
rölti inn í stofu og settist þar við
borð. A því lá nýr Moggi sem ég fór
að fletta. Aftan við mitt blað stansa
ég við mynd af litlum dreng, fyrir
ofan hana stóð „Minningarorð". Ég
þekki drenginn á myndinni og fer að
lesa. Greinin byrjaði á að segja frá
sjómanni sem hafði slasast um borð
í togara um vorið og síðan legið á
sjúkrahúsi. Um mánaðamótin júlí-
ágúst var hann orðinn það hress að
hann fær að skreppa heim til konu
og bama. Þau sækja hann í leigubíl
og snæða síðan ljúffengan hádegis-
verð. Eftir máltíðina koma allir sér
þægilega fyrir og spjalla, en móðirin
biður börnin um að fara út í góða
veðrið að leika sér. Mörg börn úr
hverfinu eru að leika sér á ómalbik-
aðri götunni sem liggur meðfram
húsinu og þau bætast í þann stóra
hóp. Skyndilega er friðurinn rofinn,
það kemur stór hvftur bíll á mikilli
ferð inn í götuna. Þetta er vörubif-
reið af Tames Trader gerð. Börnin
þyrpast upp að húsinu, en voru þau
öll nógu fljót? Bíllinn brunar áfram
og hverfur fyrir húshornið, drunur
hans fjarlægjast og deyja út. I öðru
hjólfarinu liggur óregluleg fata-
hrúga, alblóðug, ötuð aur af göt-
unni, þar er allt, sem eftir var af Iitla
fjörlega drengnum, sem mér hafði
alltaf fundist svo fallegur þegar
hann hljóp inn eftir gólfinu á sjúkra-
stofunni og hrópaði á pabba sinn.
Ekkert líf lengur. Þannig var gjöf
hins villta ónærgætna hraða til hins
þjáða manns og fjölskyldu hans.
Mér fannst eins og helkaldur ná-
gustur dauðans færi um mig. Ég
fleygði blað inu frá mér, reis upp og
rölti fram á gang, smokraði mér í
skóna og fór út. Einhversstaðar fyr-
ir aftan mig heyrði ég í systur
minni.
„Ertu farinn, ætlarðu ekki að fá
hjá mér kaffisopa?" „Ekki núna.“
Ég rölti niður tröppurnar en stansaði
í þeim miðjum. Beint fyrir framan
mig stóð stór hvítur vörubíll Tames
Trader, en svo átta ég mig, lít á
númerið V 280. Hér var sannarlega
ekkert að óttast þessi Trader hafði
aldrei ekið yfir neinn og myndi ekki
gera það á meðan Jónas mágur
minn sæti þar undir stýri.
Tíminn leið, Eyverjar héldu sína
þjóðhátíð og ég búinn að vera í 12
skipti í hljóðbylgjum hjá blessuðum
lækninum og vöðvasamdráttur inn
aðeins að byrja að gefa sig. Nokkru
seinna fór ég austur á æskustöðv-
arnar og var þar meira og minna
viðloðandi á meðan eitthvað var þar
af mínu nánasta skyldfólki.
Haust nokkurt er ég á suðurleið
með flugvél með viðkomu á Akur-
eyri. Við farþegar að austan máttum
fara snöggvast inn í flugstöðina og
á meðan ég stóð við þar inni gekk
stúlka fram hjá mér. „Sæll og bless-
aður,“ sagði hún um leið og hún
gekk hjá. „Já sæl og blessuð,“ sagði
ég og reyndi að láta ekki á því bera
að ég þekkti hana ekki, andlitið kom
mér kunnuglega fyrir sjónir en
svarta hárinu kom ég ekki fyrir mig.
Þegar ég var að velta þessu fyrir
mér heyri ég að kallað var frá af-
greiðsluborðinu, „Hreindís". Ég
hrökk við, þetta var þá hún Hreindís
mín blessunin, sem hafði verið mér
svo góð forðum daga. Alla leiðin
suður var ég að brjóta heilann um
það hvort þetta svarta hár eða gull-
kórónan væri gervi en auðvitað
komst ég ekki að neinni niðurstöðu.
Tíminn lfður, liðin voru þó nokk-
ur ár frá því að fyrrgreindir atburðir
gerðust. Já, ég var sestur inn í eld-
hús hjá Maríu systir minni sem þá
var flutt ásamt fjölskyldu sinni í
Bröttukinn 3 í Hafnarfirði. Nýr
Moggi lá á borðinu, sem ég tók að
fletta. A öftustu síðu var mynd af
manni, sem ég þekkti strax. Ofan
við hana stóð stórum stöfum „pró-
fessor Snorri Hallgrímsson er lát-
inn“. Mig setti hljóðan og ég fann
að það var stutt í tárin. Þetta hjarta-
hlýja mikilmenni varhorfið. Dáinn!
Hann, sem átti svo mörg kærleiks-
rík orð að segja við sjúklinga sína.
Enn þann dag í dag get ég fundið
hlýja þétta handtakið hans þegar við
kvöddumst og fyrir eyrum mér
hljóma síðustu orðin, sem hann
sagði við mig. „Guð fylgi þér vin-
ur.“
Sendum Siustfirðingum ofcjfitr 6estu
jóía- og nýórrsté&eðjur
Ht
VIKUR
PRJÓN
Smiðjuvegi 15,870 Vík,
487-1250
Land og saga
Getraun
Að þessu sinni höfum við allt landið undir. Getraunin er fólgin í því að finna út 11 örnefni eða
bæjarnöfn. Lýst er í stuttu máli landfræðilegum aðstæðum og komið inn á sögu viðkomandi staða.
Þegar tekin er fyrsti stafurinn í hverju nafni eiga þeir að mynda nafn á bæ undir samnefndu fjalli á
Vesturlandi. Bærinn var stórbýli um aldir og þar stunduð útgerð samhliða landbúskap. Þekktastur
mun hann þó vera af smáskammtalækni sem þar bjó á síðustu öld er var landskunnur fyrir lækn-
ingar sínar og skyggnigáfu. Svör á að senda til Austra fyrir 15. janúar 1996. Dregið verður úr rétt-
um lausnum og bókaverðlaun veitt.
Fjall 1107 m. hátt, austan við víðlenda sveit á
Austurlandi. Sagnir greina frá að nafn þess sé
komið af búsmala sem þar hafi farist í illviðri
fyrir margt löngu. Einnig eru kenningar uppi um, að
nafnið sé dregið af sérkennilegri fönn í fjallinu, sem
sagt er að sjaldan eða aldrei taki upp og á hún að líkjast
húsdýri, sem er fremur fágætt hérlendis.
Fallegur klettadrangur sem trónir hátt á mikilli
náttúrusmíð og sóttu menn þangað björg í bú
fyrr á tímum. Það þótti hættuspil og guldu
menn á stundum fyrir með lífi sínu. Þá var einn af kirkj-
unnar mönnum fenginn til að vígja staðinn og segir
þjóðsagan að hann hafi skilið eftir skákir óvígðar með
þeim ummælum, að einhvers staðar þyrftu vondir að
vera.
Bær og kirkjustaður á Vesturlandi. Bær þessi er
talinn hafa verið í byggð frá því á landnáms-
öld. Nafn hans minnir á jarðyrkju sem mun
hafa verið stunduð hérlendis fyrr á öldum, en féll svo
niður þar til kom fram á 20. öldina. Núverandi ábúandi
er þekktur myndlistarmaður og er listaverk eftir hann
eitt það fyrsta sem flestir erlendir gestir sem koma loft-
leiðis til landsins líta augum augum.
Stuttur og breiður fjörður. Inn af honum er svo-
lítill dalur og fellur Skriðjökull niður í dalbotn-
inn. Við fjörð þennan er ekki lengur föst bú-
seta. Þar er þó íþróttamannvirki sem göngulúnir menn,
sem þar eru tíðir gestir yfir sumartímann, kunna vel að
meta. Þar bjó á 12. öld Snorri Arngeirsson, sem var
læknir góður. Sagnir greina frá, að vinsæll og dáður
Hólabiskup, sem fótbrótnaði á siglingu til útlanda hafi
verið settur þar á land til lækninga.
ar gleður augað fallegur garður samnefndur
eyju úti fyrir Austurlandi. Staðurinn er fornt
höfuðból og kirkjustaður og þar bjó um tíma
móðir gáfumanns, sem síðar varð biskup í Skálholti.
Annar prestlærður maður kom þar á stofn skóla á fyrsta
áratug aldarinnar. Og enn er þar skólasetur, þrátt fyrir
breytta tíma.
Vík 6 -7 km á breidd á milli sæbrattra fjalla.
Þar hefur ekki verið föst búseta síðan í byrj-
un 6. áratugarins en þar er nú vinsæll sum-
ardvalarstaður. I víkinni myndaðist vísir af tveimur
þorpum í byrjun aldarinnar og bjó þar þá á annað hund-
rað manns. Veturinn er langur og erfiður á þessum slóð-
um og er talið að klerkur sem þar þjónaði, borgfirskur
að kyni, hafi kveðið sér til hugarhægðar í skammdeg-
inu ljóðabálkinn Jóhönnuraunir.
Hóll eða bunga í víðlendu héraði. Af hólnum
er víðsýnt og á þaðan að sjást til 9 kirkna.
Austan í hólnum er mikill jarðhiti og hefur
þar byggst upp þéttbýli. Þar er skólasetur, rekin ferða-
þjónusta og stunduð ylrækt. Skammt frá við þjóðveg-
inn er minnismerki um eitt af ástsælustu skáldum þjóð-
arinnar, sem ól að mestu aldur sinn í annarri heimsálfu.
Allstórt stöðuvatn á Vesturlandi. Um miðjan 7.
áratuginn var vatn þetta mikið í fréttum
vegna óvenjulegrar þjónustu sem ferðafólki
stóð þar til boða. Ekki sýndu landsmenn þessari nýjung
mikinn áhuga og gekk fyrirtækið aðeins í tvö sumur.
Vatnið hefur affall í annað stöðuvatn, en úr því rennur
vel þekkt laxveiðiá sem fellur í samnefndan fjörð.
All stór eyja í mynni innfjarðar. Eyjan liggur
örstutt frá annarri eyju sem er sú stærsta á
firðinum og liggur á milli þeirra sund sem
heitir sama nafni og verslunarmiðstöð í Reykjavík. Svo
stutt er á milli eyjanna að á milli þeirra má ganga á
fjöru. I eyjunni bjó á 10. öld víkingur sem gerður var
útlægur fyrir manndráp. Hann hélt þá í landaleit og var
vel til fanga.
Afskekktur bær á norðanverðu Austurlandi.
Þaðan var stundaður sjór samhliða landbú-
skap. Þar gerði kona með krafta í kögglum
garðinn frægan á síðustu öld. Síðar settust þar að synir
kjarnakonu úr Suðursveit. Bærinn mun hafa farið í eyði
á 7. áratugnum. Þar var um árabil mannmargt heimili
og um skeið rekinn unglingaskóli og veitt tilsögn í
hljóðfæraleik.
Landsvæði sem kennt er við mann, trúlega ekki
norrænann að kyni, sem sumir vilja telja
fyrsta landnámsmanninn. Þar er land stór-
brotið og hrikalegt og auðveldast að komast þangað á
sjó. Þar var fyrr á öldum fjölsótt útgerðarstöð og greina
sagnir frá að þaðan hafi róið 30 skip þegar flest var. A
svæði þessu voru þrjú býli og fór það sem lengst var í
byggð í eyði árið 1941.

Nafn
Kt.:
Heimili
Póstnúmer
Sími
Númer korts:
Mánaðaráskrift kr. 500 m/ vsk. Fyrsti mánuður frír
Austri - Pósthólf 173 - 700 Egilsstaðir.
(krossið þar sem við á)
Eurocard n
Vísa
Gildistími
Rithandarsýnishorn
__________
Þeir sem greiða með korti fá 5% afslátt.