Samtökin '78 - Samtakafréttir - 01.12.1999, Blaðsíða 9

Mér er í mun
Mér er í mun að vita
hvort einnig þið
hafið komizt að raun um það
þrátt fyrir allt
hversu jörðin er fögur
hljómur tungunnar nýr
haustið jafnfagurt vori
líf og dauði í sátt
þegar maður elskar.
(1954)
Hinn dauðadæmdi
eftir Jean Genet
Við háls minn nakinn, hlífarlausan, næman,
sem hönd mín leitar blítt sem grátin kona,
- við háls minn láttu í þitt úlfsglott skína
án þess að hjarta þitt sé með í leiknum.
Kom dagstjarna, ó nálgast spánska nótt,
nemið mín augu - senn við dagsbrún dauð.
Opnið þið portin, haldið höndum fram
og hrífið mig á braut í kyrran dal.
Himinninn bregði blundi, stjörnur hviki,
blómkrónur vaggi, klukkur ómi skært,
og þorstlát grösin fagni ferskri dögg
á frjóum engjum. - Sjálfur ligg ég nár.
Kom rós rníns hirnins, syng þú sunnanþeyr
og sæktu heim um nótt þinn dærnda vin.
Sýn enga vægð, en æddu, bíttu og dreptu,
- aðeins þú birtist; hallir höfði að mínu.
Enn getum við um ást svo fjölmargt skrafað
og undið hinzta bréf í kveðjureykinn.
Óskiljanlegt, að dæmdur er til dauða
drápsmaður sá er bjartar skín en sólin.
Snert varir mínar, ást mín! Opna hlið þín!
Óhvikull farðu um göngin, læðstu hljótt,
þjóttu yfir tröppur líkt og fleygur fugl,
fislétt sem ofan hnígur sölnað lauf.
Lát engan múr þig hindra, höfin syntu,
hvítfextar öldur stígðu, skrýð þig Ijósi,
og beittu hótun og bæn - en umfram allt:
kom, sterki haförn, stundu fyrren ég dey.
(1987)
Eftirfarandi tileinkun lætur höfundurinn fylgja þessu Ijóði:
„Ég hef tileinkað þetta Ijóð minningu vinar míns Maurice Pilorge, svo mjög sem vera hans og
Ijómandi ásjóna birtast mér á andvökunóttum. í anda lifi ég upp aftur með honum síðustu fjörutíu
dagana sem hann sat í dauðaklefanum í Saint-Brieuc fangelsinu, hlekkjaður á höndum og fótum. Um
það skrifuðu dagblöðin ekkert, heldur spunnu upp fáránlegar sögur um dauða hans í þann mund sem
Desfourneaux böðull gekk til verka. Um viðbrögð Maurice við dauða sínum hafði dagblaðið L'Œuvre
þetta að segja: „Ó, að þetta barn hefði verðskuldað mildari örlög."
i stuttu máli: menn niðurlægðu hann. Ég sem þekkti hann og elskaði, ég vil af allri minni blíðu og
ástúð staðfesta að hann, sem hafði til að bera þessa ómældu og einstöku fegurð sálar og líkama,
verðskuldaði slíkan dauðdaga. Þökk sé fangaverði sem heillaður var af fegurð hans, æsku og æðru-
lausu dauðastríði, fékk ég að fara úr klefa mínum á hverjum morgni og færa honum fáeinar sígarettur.
Hann var snemma á fótum og raulaði þegar ég birtist, brosti og bauð mig velkominn: „Hæ, litli Morg-
un-Jean."
Hann var frá Puy-de-Dome, og á mæli hans mátti heyra vott af Auvergne-mállýzku. Kviðdómend-
urnir, sem fannst sér misboðið frammi fyrir svo miklum þokka, höguðu sér eins og aular þótt heillandi
væru í hlutverki yfirvaldsins. Þeir dæmdu hann til tuttugu ára nauðungarvinnu fyrir að hafa brotizt inn
í nokkur hús á ströndinni. Og daginn eftir dæmdi sami kviðdómur vin minn Maurice Pilorge til að láta
höfuð sitt fyrir að hafa drepið elskhuga sinn, Escudero, sem stolið hafði frá honum sjö-átta hundruð
frönkum.
Hann var hálshöggvinn 17. marz 1939 í Saint-Brieuc."
SAMTAKAFRÉTTIR 9