Samtökin '78 - Samtakafréttir - 01.12.1999, Blaðsíða 20
„SUÐURHAFSEYJA VID HEIMSKAUTSBAUG"
eftir Veturliða Guðnason
Greinin sem birtist hér á hægri síðu var prentuð í
þýska tímaritinu Der Freund árið 1952 og gefur athygl-
isverða mynd af því hvernig útlendum ferðamanni
leist á lífið hér fyrir næstum hálfri öld. Vert er að
minna á að þegar greinin er skrifuð eru aðeins liðin
sjö árfrá lokum síðari heimsstyrjaldar og ógnarstjórn-
ar nasista í Þýskalandi. Nasistar hertu enn lögin sem
bönnuðu kynmök karla og beittu þeim óspart gegn
andstæðingum sínum. Þessi lög, hinn frægi paragraf
175 í refsilögunum, giltu óbreytt allt til ársins 1969.
Allt til þess tíma áttu karlmenn í Þýskalandi á hættu
að lenda í fangelsi fyrir það eitt að sofa saman, barir
sem „höfðu orð á sér" voru undir stöðugu eftirliti og
var oft lokað fyrirvaralaust. Um félagasamtök var ekki
að ræða.
Tímaritið Der Freund var gefið út í Hamborg. Hvað
eftir annað var lagt bann við útgáfu þess en útgefand-
inn, Johannes Dörrast, gaf það alltaf út aftur undir
nýju nafni. Greinin sem hér birtist heitir á þýsku
„Homoeros in aller Welt: Island" og ef marka má titil-
inn virðist hún hafa verið þáttur í ritröð um líf í útlönd-
um. Hún er komin hingað til lands frá Schwules
Museum í Berlín fyrir tilstilli Wolfgangs Muller. Um
höfundinn er ekkert vitað nema nafnið eitt, en Ijóst má
vera að H. Dehn þessi hefur kynnst góðu fólki og átt
góða daga hér á landi. Geta mætti þess til að hann
hafi þekkt einhvern
landa sinn hér og sá
hafi fremur fegrað
ástandið á íslandi held-
ur en hitt. Eins má lesa
milli línanna að höf-
undur hafi alist upp við
kynþáttafræði þáver-
andi valdhafa í Þýska-
landi; hann talar til að
mynda ávallt um
„þjóðina" en ekki búa
landsins eða þvíumlíkt.
Þá er heldur ekki
ósennilegt að hann
hafi gegnt herþjónustu
á stríðsárunum eins og
allir vopnfærir landar
hans. Allur stíllinn á
greininni er samanrek-
inn og formlegur eins
og í opinberri skýrslu
og þegar hann talar
um bræðralagsandann
undir lokin notar hann
orðið „Kameradschaft"
sem er hreint her-
mannamál. Þar á hann
auðvitað við að homm-
ar á íslandi haldi sam-
an.
Var ísland
homma-
paradís
fyrir hálfri
öld?
Eldorado var einn elsti og þekktasti samkomustaður homma í
Berlín fyrir valdatöku Hitlers og hver veit nema greinarhöfundur
hafi átt þar sín ævintýri tveimur áratugum áöur en hann lagði upp
í ferðina til íslands. Þegar þessi mynd var tekin voru hommarnir
ýmist horfnir inn í skápinn, flúnir úr landi eða hnepptir í þrælahald
í vinnubúðum nasista.
20 SAMTAKAFRÉTTIR