Fjölrit RALA - 10.10.1992, Blaðsíða 31

27
Vallarfoxgras
Hlutdeild vallarfoxgrass í þessari könnun er í heildina mun meiri en í hinum landshlutunum eða 20%
að meðaltali. Hún var hins vegar tæp 14% á Vesturlandi og 12% á Vestfjörðum. A Austuriandi var
hún tæp 9%. Hlutdeildin lækkar með aldri túnanna eins og við er að búast en helst þó betur en í
hinum landshlutunum, sérstaklega virðist vallarfoxgrasið endast vel í A-Skaftafellssýslu. En
breytileikinn er mikill, bæði milli túna og bæja.
Vallarfoxgras er viðkvæmt fyrir ýmsum meðferðarþáttum, t.d. beit, slætti, áburði og áburðartíma.
Áhrif beitarinnar eru þó umdeild og vissulega má finna niðurstöður sem gefa til kynna að beitin hafi
ekki áhrif á endingu vallarfoxgrass (Áslaug Helgadóttir, 1987) og í þessari könnun hafa sést mikið
beitt tún og gömul með miklu vallarfoxgrasi. Eigi að síður fengust marktæk áhrif vorbeitar á
endingu vallarfoxgrass (26. tafla) líkt og á Austurlandi (Guðni Þorvaldsson, 1990). Á Vestfjörðum
og Vesturlandi fékkst hins vegar ekki marktækt samband.
Háliðagras
Fræ af háliðagrasi hefur lítið verið notað í seinni tíð og er það því mest í gömlum túnum. Mest var
af því í Austurlágsveitum, tæp 7%.
Háliðagras þolir beit vel, en er viðkvæmt fyrir sýrustigi og hverfur þar sem jarðvegur er mjög súr.
Vallarsveifgras
Vallarsveifgras er algengasta grastegundin í túnum á Suðurlandi (22%) líkt og í hinum
landshlutunum sem skoðaðir hafa verið. Á Vesturlandi var það áþekkt (23%), 29% á Vestfjörðum
en 37% á Austfjörðum. Af 20. töflu sést að vallarsveifgras er í því sem næst hverju einasta túni
á þessu svæði. Mest er af því í Vestur-Skaftafellssýslu (27%).
Ef tún verða fyrir áföllum, t.d. af völdum kals, kemur vallarsveifgras gjaman í eyðumar. Það ber
því meira á því í slíkum túnum en þeim sem ekki hafa skemmst.
Língresi
Nokkur breytileiki er í hlutdeild língresis eftir svæðum og einnig eftir bæjum. Mest er af því í
Austurlágsveitum (29%) og V-Skaftafellssýslu (28%) en minnst í Uppsveitum (13%).
Fleiri athuganir benda til þess að língresi sé meira með ströndinni en inni í landi (Jóhannes
Sigvaldason, 1977; Guðni Þorvaldsson, 1990).
Túnvingull
Hlutdeild túnvinguls í þessari athugun er á bilinu 9-18% eftir svæðum (12% að meðaltali). Þetta er
sama prósenta og á Vestfjörðum og Vesturlandi en heldur var minna af túnvingli á Austurlandi
(9%). Breytileiki milli bæja er mjög mikill. Túnvingullinn er harðbalagras og því mun meira af
honum þar sem jarðvegur er þurr.