Morgunblaðið - 16.05.2020, Side 27

MINNINGAR 27
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 16. MAÍ 2020
✝ Auður Guð-mundsdóttir
var fædd á Stóru-
Borg í Víðidal 16.
mars 1926. Hún
lést á hjúkr-
unarheimilinu
Grund 4. maí síð-
astliðinn. For-
eldrar hennar
voru hjónin Ólöf
Helgadóttir (1898-
1945) og Guð-
mundur Jónsson (1892-1936).
Alsystkini: Njáll (1920-1998),
tvær stúlkur fæddar og dánar
samdægurs (1921), Jóhann
Helgi (1922-1988), Guðrún Jó-
hanna (1924), Ólafur Ingi-
mundur (1928-2005), Anna
(1930-2018), Ásborg (1931-
1948), Reynir Líndal (1932-
1984), Þórður (1934), Rannveig
Sigríður (1935) og Guðmundur
(1936-2001).
Hálfbræður samfeðra voru
Hjörtur Frímann (1918-2009)
og Björn Tryggvi (1918-1943).
Árið 1954 giftist Auður Jó-
hanni Benediktssyni frá Neðri-
hjúkrunarfræðingi, f. 1965.
Börn þeirra eru: a) Davíð, f.
1989. b) Áslaug, f. 1991, gift
Daníel Steingrímssyni, f. 1986.
Börn þeirra eru Þuríður, f.
2015, Haraldur, f. 2018, og
Ágúst, f. 2020. c) Ingunn, f.
1995. Sambýlismaður hennar
er Eyþór Eiríksson, f. 1995. 4)
Guðmundur viðskiptafræð-
ingur, f. 10. júlí 1963, kvæntur
Önnu Magnúsdóttur tannlækni,
f. 1970. Börn þeirra eru: a)
Helgi, f. 1997, b) Benedikt, f.
2001, og c) Dagný, f. 2003.
Auður ólst upp á Stóru-Borg
við algeng sveitastörf. Hún
stundaði nám við Héraðsskól-
ann á Reykjum í Hrútafirði
1944-46 og var farkennari í
Vesturhópi og Víðidal á ár-
unum 1949-54. Fyrstu búskap-
arár þeirra Jóhanns bjuggu
þau á Efri-Fitjum í Víðidal í
sambýli við fósturbræður hans
en fluttust til Reykjavíkur
1957 og bjuggu þar til dauða-
dags, lengst á Melhaga 7. Sam-
hliða annasömum heim-
ilisstörfum vann Auður við
ræstingar í Melaskóla 1973-94
en mestalla starfskrafta sína
helgaði hún afkomendum sín-
um.
Útför Auðar fór fram í kyrr-
þey sökum aðstæðna í þjóð-
félaginu.
Fitjum, f. 15. jan-
úar 1919, d. 31.
janúar 1999. For-
eldrar hans voru
hjónin Sigríður
Friðriksdóttir og
Benedikt Pétur
Benónýsson í
Kambhól en fóst-
urforeldrar Sigríð-
ur Guðmunds-
dóttir og Árni
Vernharður Gísla-
son á Neðri-Fitjum.
Börn Auðar og Jóhanns eru:
1) Sigríður menntaskólakenn-
ari, f. 29. apríl 1954. 2) Ólafur
sóknarprestur, f. 1. júlí 1959,
kvæntur Þóru Harðardóttur
kennara, f. 1959. Börn þeirra
eru: a) Jóhann, f. 1988. Sam-
býliskona hans er Auður Al-
bertsdóttir, f. 1989, og sonur
þeirra Ólafur, f. 2013. b) Auð-
ur, f. 1991. Sambýlismaður
hennar er Sölvi Thoroddsen, f.
1991, og sonur þeirra Einar, f.
2019. 3) Haraldur taugalæknir,
f. 9. febrúar 1961, kvæntur
Margréti Jóhannesdóttur
Þakklæti er mér efst í huga
þegar ég minnist mömmu. Ekki
er hægt að segja að ég hafi fæðst
með silfurskeið í munni í hefð-
bundnum skilningi en mín silfur-
skeið var að eiga ástríka foreldra
sem lögðu alla áherslu á að veita
börnum sínum gott atlæti.
Við bjuggum þröngt í mörg ár,
vorum sex manna fjölskylda í
tveggja herbergja kjallaraíbúð,
en okkur skorti ekki neitt og við
börnin fórum ekki á mis við neitt
sem máli skipti. Þá peninga sem
ekki þurfti að nota í brýnustu
nauðsynjar nýttu foreldrar mínir
yfirleitt í eitthvað fyrir okkur
börnin en sjálf veittu þau sér
frekar fátt.
Mamma ólst upp í stórum
systkinahópi en 10 ára missti hún
föður sinn úr lungnabólgu og var
19 ára þegar móðir hennar lést
úr berklum. Eins og gefur að
skilja hafði þetta mikil áhrif á
hana og markaði þau spor síðar
að hún gaf sig alla í að sinna fjöl-
skyldu sinni.
Eftir að mamma og pabbi rugl-
uðu saman reytum stunduðu þau í
fyrstu búskap í V-Húnavatns-
sýslu en fluttust síðan á mölina
árið 1957 eins og svo margir um
það leyti. Pabbi stundaði verka-
mannavinnu og varð svo verk-
stjóri hjá Reykjavíkurborg en
mamma sá um heimilið.
Mamma var eldklár og minnug
og hefði án efa haft hæfileika til
að stunda langskólanám ef tæki-
færi hefði gefist. Í staðinn var hún
mjög áhugasöm um að börnin
hennar menntuðu sig og fagnaði
hverjum áfanga þeirra á mennta-
brautinni.
Mamma var hlý og góð mann-
eskja. Ég man enn að sumir
krakkarnir í götunni sögðu:
„Mundi, þú átt svo góða mömmu“
(og það var ekki bara eftir að hún
var búin að gefa þeim pönnukök-
ur). Mamma hafði ríka réttlætis-
kennd og átti sterka trúarsann-
færingu. Hún kenndi okkur
bænir og þær voru okkur gott
veganesti út í lífið, já meira að
segja enn betra nesti en pönnu-
kökurnar sem voru rómaðar.
Mamma var yfirleitt glaðvær
og auðvelt var að finna fyrir hlýju
hennar. Barnabörnin nutu þess-
arar hlýju og nú seinast barna-
barnabörnin. Þeim fannst gott að
láta ömmu og langömmu dekra
við sig.
Síðustu tvö ár mömmu voru
henni ekki auðveld en þá gat hún
ekki lengur séð um sig sjálf.
Dvaldi hún á hjúkrunarheimilinu
Grund þar sem hún naut góðrar
umönnunar til æviloka.
En minningin lifir um góða,
glaðlynda, ástríka og heiðarlega
konu sem ég var svo lánsamur að
eiga sem móður. Guð blessi minn-
ingu hennar.
Guðmundur Jóhannsson.
Við fráfall mömmu leitar hug-
urinn aftur til hamingjudaga
bernskunnar á Melhaga 7.
Efnin voru lítil og húsrýmið
takmarkað en hjartarýmið þeim
mun meira og öryggið fullkomið.
Veganestið að heiman hefur
dugað vel í meðbyr og andstreymi
lífsins. Mamma og pabbi voru
reglufólk, nægjusöm, æðrulaus
og töluðu vel um annað fólk. Þau
kenndu okkur systkinunum bæn-
ir og hvöttu til þátttöku í barna-
starfi kirkjunnar og öðru kristi-
legu starfi.
Mamma var líka úrræðagóð og
lausnamiðuð, eins og það heitir nú
til dags. Ungur las ég í einhverri
sögu „hafa skal það sem hendi er
næst og hugsa ekki um það sem
ekki fæst“. Núna finnst mér að
þessi speki hafi verið lífsmottó
mömmu. Hún bar sig ekki saman
við aðra, lét aldrei á sér finnast að
hún óskaði sér einhvers sem aðrir
gátu leyft sér en hún ekki. Þvert á
móti var henni eiginlegt að gera
það besta úr öllu og samgleðjast
öðrum.
Þau hin segja að við ljóshærða
fólkið í fjölskyldunni eigum það
skapgerðareinkenni sameiginlegt
að vera fljót upp og fljót niður aft-
ur.
Mamma kenndi mér ungum
Efes. 4:26B: „Sólin má ekki setj-
ast yfir reiði ykkar.“ Sáttfýsi er
mikilvæg og óuppgerð misklíð
eitrar, ekki síst líf þeirra sem
hafna sáttinni. Mömmu kom vel
saman við flesta og samferðafólk-
ið ber henni vel söguna.
Þegar barnabörnin komu til
sögunnar reyndist hún einstök
amma. Hún áttaði sig um leið á
persónueinkennum og lundarfari
hvers þeirra og náði til þeirra
allra. Þau áttu hjá henni öruggt
skjól og höfðu algeran forgang
hjá henni.
Mamma varð 94 ára og hlaut
hægt andlát, sátt við Guð og
menn. Hún kappkostaði að halda
fermingarheitið og nú hafa ræst á
henni orð frelsarans: „Vertu trú
(r) allt til dauða og ég mun gefa
þér kórónu lífsins“ (Op. 2:10B).
Ólafur
Jóhannsson.
Elsku Auður, tengdamamma
mín!
Tryggð og þakklæti koma fyrst
upp í hugann þegar ég minnist
þín. Kynni okkar ná yfir hátt í 40
ár og ég er ríkari vegna vináttu
þinnar og samvistanna við þig.
Lengst af bjuggum við nálægt
hvor annarri, oddatölumegin á
Melhaganum, og hjá þér var alltaf
opið. Melaskóli var einnig okkar
sameiginlegi vinnustaður. Eftir
að börnin þín stálpuðust varstu í
því einvalaliði sem sá um þrif í
skólanum, ásamt nokkrum öðrum
konum úr hverfinu sem urðu góð-
ar vinkonur þínar. Þið sáuð um
skólastofurnar eins og þær væru
ykkar eigin stofur.
Þegar Jóhann og Auður fædd-
ust voru þau strax velkomin. Þau
nutu ástúðar þinnar, örlætis,
ósérhlífni og öryggis. Þú varst
ætíð tilbúin að vera hjá þeim veik-
um eða taka á móti þeim eftir
skóla. Þú prjónaðir ullarsokka til
skiptanna, sagðir sögur, lagðir
fyrir þau gátur og fórst með fróð-
leik.
Þú fylgdist með þeim vaxa úr
grasi og samgladdist þeim með
hvern áfanga í lífinu.
Þú varst vitur, víðlesin, jákvæð
og hugurinn virkur fram undir
það allra síðasta þótt líkaminn
fylgdi ekki eftir. Þú hugsaðir mik-
ið um tölur, mundir daga og ártöl,
en einnig um áttirnar, tunglkom-
ur og gang sólarinnar.
Aldrei brást að gjöf kæmi frá
þér þegar einhver í fjölskyldunni
átti afmæli, hjá þér voru afmæl-
isdagar miklir hátíðisdagar. Í
bókinni Ljóð dagsins velur Sig-
urbjörn Einarsson biskup ritn-
ingarvers úr Fyrsta Jóhannesar-
bréfi fyrir afmælisdaginn þinn,
16. mars: „Börnin mín, elskum
ekki með tómum orðum heldur í
verki og sannleika“ (I. Jóh. 3:18).
Þannig varst þú. Trú þín kom
fram í verki.
Sr. Hallgrímur Pétursson var í
miklu uppáhaldi hjá þér og þú
hlustaðir alltaf á lestur Passíusál-
manna í útvarpinu. Í Heilræða-
vísum sr. Hallgríms er vísa sem
lýsir vel lífsstefnu þinni:
Víst ávallt þeim vana halt:
vinna, lesa, iðja,
umfram allt þó ætíð skalt
elska Guð og biðja.
Þú lagðir mikið upp úr sam-
verustundum fjölskyldunnar,
vildir helst ná öllum saman, og
ótaldar eru pönnukökurnar sem
þú bakaðir og hurfu jafnóðum of-
an í viðstadda.
Langömmubörnin voru svo
sannarlega ljósgeislar í tilveru
þinni þegar heilsunni hrakaði.
Síðastliðin tvö ár voru þér erfið.
Alla ævina hafði þér aldrei fallið
verk úr hendi en eftir heilablóð-
fallið gastu fátt gert af því sem
áður hafði leikið í höndunum á
þér. Samt hélstu þinni léttu lund
og skýru hugsun og varst orð-
heppin eins og áður.
Hafðu þökk fyrir allt og allt, þú
varst mér góð og sönn vinkona
jafnt í gleði og sorg. Friður Guðs
þig blessi.
Þóra Harðardóttir.
Að fá að eiga eins umhyggju-
sama ömmu og Auður var er
ómetanlegt. Við eigum óteljandi
góðar minningar af heimsóknum
til ömmu á Melhagann.
Þar voru haldin fjölmörg Út-
svarskvöldin þar sem við barna-
börnin sameinuðumst hjá ömmu
yfir sjónvarpinu og gæddum okk-
ur á flatkökum og kókómjólk.
Amma var alltaf með hugann við
það að allir hefðu það gott og nytu
sín vel.
Það var mjög ríkt í henni að all-
ir sætu við sama borð og allir
fengju jafnt. Þannig var það að ef
eitt barnabarnanna fékk eitthvað
þá skyldu hin barnabörnin fá það
sömuleiðis. Hún var afar gjafmild
og passaði upp á að dekra vel við
barnabörnin, og þótti henni af og
frá að haft væri fyrir henni eða
henni gefnar gjafir.
Amma hafði unun af því að
miðla af þekkingu sinni, þannig
kenndi hún okkur að spila og
prjóna, auk þess sem hún fékk
okkur til að brjóta heilann yfir
alls kyns gátum og vísum.
Amma fylgdist vel með okkar
lífi og var alltaf dugleg að spyrja
út í skóla, áhugamál og vini. Hún
hafði afar hlýja nærveru, hafði
húmor fyrir sjálfri sér og fékk
mann alltaf til að brosa. Við mun-
um alltaf búa vel að öllu því sem
hún kenndi okkur og gerði fyrir
okkur.
Davíð, Áslaug og Ingunn.
Elsku amma mín. Nú hefurðu
kvatt okkur og mér finnst svo
skrýtið að hugsa til þess að ég sjái
þig ekki oftar. Það var erfitt að fá
ekki að heimsækja þig síðustu
mánuðina en ég hef reynt að ylja
mér við gamlar og góðar minn-
ingar.
Þegar ég byrjaði í Melaskóla
og kom til þín hvern einasta dag
eftir skóla. Þar beiðstu mín með
heitan mat, kókómjólk og svo
spiluðum við oftar en ekki marías.
Þegar ég ætlaði að flytja að
heiman, þá sex ára gömul. Pakk-
aði því allra nauðsynlegasta í bak-
poka og kom til þín.
Þegar við frændsystkinin kom-
um til þín á hverju föstudags-
kvöldi og horfðum með þér á Út-
svar. Og þegar við Jóhann fórum
tvisvar með þér í salinn að horfa.
Það var alltaf svo gott að koma
til þín á Melhagann. Þú tókst mér
alltaf opnum örmum, og öllum
sem til þín komu. Passaðir að allir
hefðu nóg að borða og drekka og
liði vel.
Það er skrýtið að hugsa til þess
að Einar fái ekki að kynnast lang-
ömmu sinni en mér þykir svo
vænt um stundirnar sem þið
fenguð saman.
Takk fyrir allt.
Þín nafna,
Auður.
Elsku amma mín. Það er erfitt
að sjá þig fyrir sér sem eitthvað
annað en ömmu. Þú smellpassað-
ir í hlutverkið og sinntir því af al-
úð fyrir okkur öll. Samt var það
aðeins brot af þinni viðburðaríku
ævi og þeirri góðvild sem þú
sýndir gegnum tíðina.
Sem barn vissi ég að prakkar-
inn í mér væri kominn frá ömmu.
Ekkert fékk á hana, hún talaði og
hló manna hæst. Amma lýstist
upp í hvert sinn sem við komum,
hvort sem heimsóknin var áætluð
eða óvænt. Fyrr eða síðar voru
sætindi dregin fram; alveg óvænt
í hvert einasta skipti! Fyrst um
sinn lék ég mér með krökkunum í
dótinu hennar á meðan hin full-
orðnu ræddu um heima og geima.
Síðar meir tók ég virkari þátt á
meðan hún rifjaði upp ævi og af-
drif gamalla kunningja, sveitunga
sinna og allra þeirra ættmenna.
Amma þekkti alla!
Sama hvaða áhugamál við tók-
um okkur fyrir hendur studdi
amma það, jafnvel þegar hún
þekkti ekkert til þess. Hún var
fremsti aðdáandi hljóðfæraleiks
systkina minna og fróðleiksfýsn-
ar minnar. Þegar ég fékk áhuga á
stjörnunum sagði hún mér frá
gangi himintunglanna og kvart-
ilaskiptum tunglsins. Grunnbæk-
ur um stjörnufræði hrundu inn
við afmæli og önnur tímamót. Í
gegnum tíðina otaði amma að mér
ótal bókum með ýmsum fróðleik
úr stóru bókahillunni sinni.
Skemmtilegar staðreyndir,
spennandi ævintýri og hnyttnar
dæmisögur sem vöktu ýmis heila-
brot. Það var hjá ömmu sem ég
lærði ólsen-ólsen og lönguvit-
leysu, og jafnvel spilið marías,
sem ég efast um að nokkur jafn-
aldri minn hafi þá kunnað. Enn í
dag get ég ekki verið viss hvort ég
hafi verið afburðaspilari af nátt-
úrunnar hendi - eða þá hvort
elsku amma hafi haft jafn gaman
af sigrum mínum og ég.
Amma óttaðist ekki dauðann,
hún vissi vel að þegar jarðvist
hennar lyki stigi hún upp til frels-
arans. Ég kynntist ömmu á loka-
köflum ævi hennar og fékk aldrei
að kynnast afa. En amma á efri
árum í litlu íbúðinni sinni var ein
sú hressasta og litríkasta persóna
sem ég hef nokkurn tímann
kynnst.
Við barnabörnin vöktum henni
sífellda kátínu og undir það síð-
asta urðu barnabarnabörnin líf
hennar og yndi. Við munum öll
sakna hennar.
Hvíl í friði amma mín, og takk
fyrir þá samvist sem okkur var
gefin.
Helgi Guðmundsson.
„Ert þetta þú, Jóhann minn?“
spurði amma þar sem ég þramm-
aði inn til hennar eftir skóla á
ímynduðum októberdegi 1996.
Þarna, eins og alla aðra daga alla
mína skólagöngu í Melaskóla, fór
ég beint til ömmu og afa eftir
skóla.
Þar var ég eins og lítill prins,
eins og í þessari heimsókn 1996:
Þegar til ömmu var komið gat
ég valið hvað ég borðaði. Kjötboll-
ur, steiktan fisk, grjónagraut eða
„bara“ rúgbrauð og kókómjólk.
Eftir matinn fékk ég næði, eins
og átta ára strákar þurftu, og fór
yfir íþróttasíður Moggans. Að því
loknu kom að heilagri stund hjá
mér og ömmu: Við hlustuðum á
veðurlýsinguna eftir fréttir á Rás
1. Hvernig var veðrið klukkan níu
þann morguninn á Dalatanga?
Það urðum við að vita þó ég hefði
ekki minnstu hugmynd um hvar
margir staðanna í veðurlýsing-
unni væru.
Eftir heimalærdóm og spjall
um daginn og veginn varð ég oft
mjög lúinn og lagði mig í sófann
eða spilaði marías við ömmu og
fékk ef til vill smá súkkulaði með.
„Jæja, Jóhann minn. Klukkan
er orðin fjögur og mamma þín og
pabbi eru komin heim,“ sagði
amma við mig.
Dekrinu var lokið í bili en það
var gott að fá eitt knús að lokum.
„Svo sjáumst við bara á morgun,
amma.“
Jóhann.
Auður Guðmundsdóttir er nú
látin. Hún er samofin mínum
fyrstu bernskuminningum á
æskuheimili mínu norður í Húna-
þingi vestra. Heima hjá ömmu
minni, Guðrúnu Magnúsdóttur,
húsfreyju á Stóru-Borg.
Foreldrar Auðar og þeirra
systkina, þau Ólöf Helgadóttir og
Guðmundur Jónsson, létust á
besta aldri frá stórum barnahópi.
Þannig gekk það á fleiri heimil-
um, banvænn vágestur var á ferð.
Seinni maður ömmu minnar, Jó-
hann Líndal Helgason (1895-
1931), var móðurbróðir Auðar og
systkina, hann var kennari í
sveitinni og sum systurbarna
hans ólust upp hjá honum og
ömmu.
Þegar Auður komst á ung-
lingsárin fór hún af heimilinu til
að afla sér menntunar og kom eft-
ir það um árabil einungis heim í
fríum. Ég fagnaði alltaf komu
hennar og vappaði oft kringum
rúmið hennar, óþreyjufull. Svo
hellti mamma venjulega upp á
kaffi og þær hófu spjallið uppeld-
issysturnar.
Ég var ekki orðin skólaskyld,
þegar ég heyrði að næsti kennari
í skólahéraðinu yrði mín elskaða
Auður. En ég lærði þar fyrir utan
afar margt af henni og nemend-
um hennar þótti vænt um sína
lærimóður. Eftir fjögur kennara-
ár Auðar í farskóla Þverárhrepps
flytur hún, fer að kenna í Fitjár-
dal. Þá var hún trúlofuð Jóhanni
Benediktssyni frá Neðri-Fitjum.
Og nú ætlaði Jóhann brátt að
koma með sinni heittelskuðu Auði
í fermingu systur minnar. Það
hafði spurst út að hann spilaði á
harmoniku. Og allt tók fólkið spor
í veislunni, dansaði við undirleik
Jóhanns sem sat innst í norður-
stofunni heima.
Örlögin höguðu því svo til, að
þau Auður og Jóhann dvöldust
ekki lengi fyrir norðan eftir að
þau giftu sig, heldur fluttust þau
suður til Reykjavíkur eins og svo
margir á þeim tíma, bjuggu lengi
vel við Birkimel, síðar á Melhaga.
Auður og Jóhann eignuðust fjög-
ur börn, eina dóttur og þrjá syni.
Mannvænlegt og gott fólk eins og
þau eiga kyn til og öll fengu þau
notið langskólamenntunar. Dótt-
irin, Sigríður, sem ég þekki best
þeirra, hafði sem kennari við MR
lengi tök á að dveljast í sveit og
var lengi á Stóru-Borg hjá B.
Tryggva Jóhannssyni, bróður-
syni ömmu hennar og hálfbróður
móður minnar.
Í ættgarði þeirra Auðar og Jó-
hanns eru margir sterkir sterkir
stofnar. Þar vil ég fyrst frægan
telja föðurbróður Jóhanns, skáld-
ið Valdimar K. Benónýsson, sem
lengst af bjó á Ægissíðu á Vatns-
nesi. Bróðir Jóhanns var skák-
hetjan Benóný Benediktsson frá
Kambhóli í Víðidal. Föðurbróðir
Auðar var séra Valdimar J. Ey-
lands frá Laufási í Víðidal, lengst
af prestur í Winnipeg.
Allt þetta fólk er nú horfið okk-
ur. Og nú hefur hún líka kvatt í
sumarbyrjun, konan sem ávallt
bar sól og sumar í hjarta sínu,
þótt skin og skúrir skiptust á í lífi
hennar eins og okkar allra. Við
Leo kveðjum hana með þökk.
Börnum hennar og fjölskyldum
þeirra bið ég allrar blessunar og
farsældar um ókomna tíð.
Guðrún Karlsdóttir
frá Stóru-Borg.
Auður
Guðmundsdóttir
Frímann & hálfdán
Útfararþjónusta
Frímann
897 2468
Hálfdán
898 5765
Ólöf
898 3075
Sími: 565 9775
www.uth.is
uth@uth.is
Cadillac 2017