Skessuhorn - 08.01.2020, Side 10

MIÐVIKUDAGUR 8. JANúAR 202010
Grái herinn, baráttuhópur innan
Félags eldri borgara í Reykjavík
og nágrenni sem berst fyrir mann-
sæmandi kjörum og virðingu allra,
hefur ákveðið að fara í mál á hend-
ur ríkisvaldinu vegna skerðinga á
lífeyrisgreiðslum frá Trygginga-
stofnun. Helgi Pétursson tals-
maður félagins skrifar um málið
og segir að það hafi verið í und-
irbúningi mánuðum saman en nú
sjái fyrir endan á því.
„Við búumst við að hægt verði
að dómtaka málið á næstu vikum,“
segir Helgi. Nokkur verkalýðs-
félög hafa þegar lofað fjárframlög-
um vegna kostnaðar við málssókn-
ina, en betur má ef duga skal. „Við
skulum búa okkur undir að þetta
verður ekki auðvelt. Við erum að
eiga við öfl sem segja eitt en gera
svo allt annað og finnst það allt í
lagi. Samningar og jafnvel niður-
staða dómstóla virðist ekki skipta
neinu. En fyrst og fremst er það
landlægt virðingarleysi gagn-
vart eldra fólki og kjörum þess,
svo ekki sé minnst á þá langelstu,
sem liggja á göngum og í skúma-
skotum, sem fær að viðgangast.
Að breyta þessu viðhorfi gagnvart
eldra fólki er stóra verkefni okkar
allra,“ skrifar Helgi í tilkynningu
sem talsmaður Gráa hersins. Gert
er ráð fyrir að lögfræðingar Gráa
hersins leggi fram prófmál fyrir
hönd eins einstaklings, sem síðan
verður yfirfært á aðra eldri borg-
ara vinnist sigur.
mm
Ný umferðarlög tóku gildi nú um
áramótin og þar er ýmis nýmæli
að finna. Til að mynda skulu lög-
boðin ökuljós vera kveikt bæði að
framan og aftan, óháð aðstæðum,
en dagljósabúnaður fjölmargra bíla
er þannig að ljós kvikna ekki að aft-
an ef ljósabúnaðurinn er stilltur á
sjálfvirkni. Notkun snjalltækja er
óheimil undir stýri og gildir það
jafnt um ökumenn vélknúinna öku-
tækja og hjólreiðamenn.
Létt bifhjól í flokki 1, til dæmis
svokallaðar rafmagnsvespur og hjól
sem ná að hámarki 25 km hraða á
klst., verða skráningar- og skoðun-
arskyld. Eftir sem áður mega 13 ára
og eldri aka þeim á gangstéttum og
víðar. Enn hefur ekki verið útfært
hvernig staðið verður að skráningu
þessara ökutækja. Þá er í umferðar-
lögum sérstaklega kveðið á um að
umferðarfræðsla skuli fara fram í
leikskólum, grunnskólum og fram-
haldsskólum.
Leyfilegt áfengismagn í blóði
lækkar úr hálfu prómilli í 0,2 pró-
mill. Sem fyrr verður þó aðeins
refsað ef magnið fer yfir hálft pró-
mill, en akstur stöðvaður við 0,2
prómill. Þá er ráðherra veitt heim-
ild til að setja reglugerð um van-
hæfismörk lyfja sem hafa áhrif á
aksturshæfni. Þá verður lögreglu
heimilt að afturkalla ökuréttindi
ökumanns tímabundið í þrjá mán-
uði ef vafi leikur á að hann uppfylli
heilbrigðisskilyrði til að fá útgefið
ökuskírteini. Hann skal svo gang-
ast undir mat á aksturshæfni undir
umsjón trúnaðarlæknis samgöngu-
stofu og verða réttindi ekki gild fyrr
en slíkt mat hefur farið fram. Þá er
víðtækara ákvæði í lögunum um þá
sem hafa verið sviptir ökuréttind-
um og þurfa að sækja sérstakt nám-
skeið á vegum Samgöngustofu.
Hámarkshraði í vistgötum lækk-
ar niður í 10 km/klst. og ekki er
lengur heimilt að veita undanþágu
frá notkun bílvelta í hópbifreiðum
í almenningsakstri í dreifbýli á veg-
um þar sem aka má hraðar en 80
km á klst.
Veghaldara er heimilað að tak-
marka eða banna umferð um stund-
arsakir ef mengun er yfir heilsufars-
mörkum eða hætta talin á að svo
verði.
Hjólreiðamönnum er heimilt að
hjóla á miðri akrein á götum þar
sem hámarkshraði er 30 km/klst.,
en almennt skal hann halda sig
hægra megin á akrein sem er lengst
til hægri á veginum. Ef ökumaður
ætlar að beygja þvert á hjólarein
skal hann veita hjólandi umferð for-
gang. Hjálmaskylda barna er færð í
lög og nær til barna 16 ára og yngri,
í stað 15 ára áður. Hjólreiðamönn-
um er gert að gefa gangandi veg-
farendum hljóðmerki þegar hann
nálgast þá, ef ætla má að þeir verði
hans ekki varir.
Ítarlegt yfirlit yfir helstu nýj-
ungar í nýjum umferðarlögum má
finna á vef Samgöngustofu.
kgk/ Ljósm. úr safni/ þg.
Á fundi stjórnar Sorpurðunar Vest-
urlands 11. desember síðastlið-
inn var samþykkt að hækka gjald-
skrá fyrir sorpurðun frá og með ný-
liðnum áramótum. Jafnframt voru
samþykktar veigamiklar breyting-
ar sem fela í sér fjölgun gjaldskrár-
flokka eftir tegundum flokkaðs úr-
gangs. Eftir þá breytingu verða 18
gjaldflokkar fyrir sorp í Fíflholtum.
Lægst er innheimt fyrir spæni og
kurlað timburð 3 krónur fyrir kíló,
en hæsta gjald er tekið fyrir urðun
veiðarfæra, eða 25 krónur á kíló.
Gjald fyrir almennt heimilissorp,
þ.e. blandaðan úrgang sem safnað
er í sveitarfélögum, er 10 krónur
fyrir kílóið, hækkar úr 8,10 krón-
um fyrir kg. Það jafngildir 23,46%
hækkun frá gjaldskrá 2019. Ekki var
einhugur um afgreiðslu hækkunar á
gjaldskrá og greiddu fimm stjórn-
armenn atkvæði með hækkun en
tveir voru á móti. Bæjarráð Akra-
ness mótmælir hækkuninni, þrátt
fyrir að fulltrúi meirihluta bæjar-
stjórnar í stjórn Sorpurðunar Vest-
urlands hafi samþykkt hækkunina.
Búnaður vegna
aukinna krafna
Kristinn Jónasson bæjarstjóri í
Snæfellsbæ er formaður stjórnar
Sorpurðunar Vesturlands. Hann
segir í samtali við Skessuhorn að
ástæða hækkunar á gjaldskrá fyrir
urðun í Fíflholtum nú megi rekja
til aukinna krafna sem ríkið set-
ur um sorpurðun almennt. Til að
standa undir kröfum þurfi að fara
í ýmsar fjárfestingar í Fíflholtum
á næstu þremur árum. Hann nefn-
ir að endurnýja þurfi troðara, koma
upp brennsluofni fyrir dýrahræ, ný
urðunarrein þarf að fara í hönnun-
arferli og umhverfismat og áfram
þurfi að vinna að bættum fokvörn-
um og gróðursetningu á svæðinu.
„Ríkið setur stífar kröfur um urð-
un sorps sem okkur er uppálagt að
verða við. Valið stóð því um hvort
sveitarfélögin sem að Sorpurðun
Vesturlands standa tækju sjálf á sig
aukin útgjöld, farið yrði í lántöku,
eða að gjaldskráin fyrir urðunar-
staðinn yrði hækkuð, sem er náttúr-
lega hreinlegasta afgreiðslan,“ seg-
ir Kristinn. Hann telur þó að gjald-
skrárhækkun nú sé hófleg og áfram
verði ódýrt á landsvísu að urða sorp
í Fíflholtum. „Ég vil meina að það
séu forréttindi okkar á Vesturlandi
að hafa hagkvæman og góðan urð-
unarstað eins og er rekinn í Fífholt-
um. Ég bendi á til samanburðar að
Sunnlendingar þurfa að greiða 59
krónur fyrir kílóið af sorpi til urð-
unar erlendis og hjá Sorpu á höf-
uðborgarsvæðinu er urðunargjald-
ið 17,42 krónur á kíló á sama tíma
og það verður 10 krónur nú eftir
áramót hjá okkur. Hlutverk Sorp-
urðunar Vesturlands er að mæta
þeim kröfum sem ríkisvaldið setur
urðunarstöðum sem okkar og því
er óhjákvæmilegt að ráðast í ýms-
ar fjárfestingar á svæðinu,“ ítrekar
Kristinn.
Akurnesingar mótfallnir
Á fundi bæjarráðs Akraneskaup-
staðar 19. desember síðastliðinn var
samþykkt bókun þar sem ákvörðun
Sorpurðunar Vesturlands frá 11.
desember um 29% hækkun á gjald-
skrá er mótmælt. „Bæjarráð telur
að ekki liggi fyrir nægjanleg gögn
til rökstuðnings hækkuninni en þar
sem um þjónustugjöld er að ræða
þarf slíkt ávallt að liggja til grund-
vallar slíkri ákvörðun og er einnig í
andstöðu við ákvæði lífskjarasamn-
inganna. Bæjarráð er með þessu
ekki að gera lítið úr þörf á aukn-
um fjárfestingum í þessum mikil-
væga málaflokki, en horfa þarf til
forgangsröðunar og vinna áætlanir
til lengri tíma samhliða því,“ segir í
bókun bæjarráðs Akraness.
„Hef talað fyrir
daufum eyrum“
Kristinn Jónasson harmar að ekki
ríki einhugur um fyrirhugaða gjald-
skrárhækkun í Fíflholtum. „Félagar
mínir í bæjarráðinu á Akranesi hafa
nú mótmælt þessu með bókun. Mér
þykir leitt að þeir fallist ekki á þau
rök sem liggja að baki ákvörðun um
hækkun gjaldskrár. Ég get hins veg-
ar glatt þá með að ég mun láta af
embætti formanns stjórnar Sorp-
urðunar Vesturlands á næsta aðal-
fundi, en er jafnframt hryggur yfir
að ég hef talað fyrir daufum eyrum
um mikilvægi þess að við byggj-
um urðunarstaðinn í Fíflholtum
áfram upp á næstu þremur árum
með myndarlegum hætti. Það þarf
að finna í sameiningu góða lausn í
sorpmálum sem er í senn fjárhags-
lega hagkvæm og umhverfisvæn
fyrir svæðið til framtíðar,“ segir
Kristinn í samtali við Skessuhorn.
mm
Grái herinn hyggst höfða
dómsmál gegn ríkinu
Ýmis nýmæli í
nýjum umferðarlögum
Þrátt fyrir gjaldskrárhækkun er sorpurðun ódýr á Vesturlandi
Svipmynd frá núverandi urðunarrein í Fíflholtum.