Skessuhorn - 08.01.2020, Blaðsíða 17

MIÐVIKUDAGUR 8. JANúAR 2020 17
Björgunarsveitir á Vesturlandi Björgunarsveitir á Vesturlandi
Björgunarsveitin Berserkir hefur
verið starfrækt í Stykkishólmi um
áratuga skeið. Formaður Berserkja
til fjölda ára er Einar Þór Strand.
Hann lýsir sveitinni sem almennri
björgunarsveit sem starfi mikið
við sjóinn, en sé ekki ólík mörgum
öðrum sveitum á landsbyggðinni.
„Flestar björgunarsveitir úti á landi
eru tiltölulega fámennar, kjarninn
þetta tíu, tuttugu, kannski þrjátíu
manns. Starf sveitanna er almennt
séð í beinu hlutfalli við íbúafjölda
á hverju svæði, fjárhagslegur bak-
hjarl á hverjum stað spilar auðvitað
inn í líka,“ segir hann, en Berserkir
voru einmitt að selja flugelda þeg-
ar Skessuhorn bar að garði mánu-
daginn 30. desember, eins og aðrar
björgunarsveitir landsins. Einar tel-
ur að um helmingur af tekjum Ber-
serkja komi af flugeldasölunni. „Við
skulum ekki gleyma að við erum
búin að vera með Neyðarkallasöl-
una sem hefur gengið mjög vel og
svo eru bakverðir Slysavarnafélags-
ins Landsbjargar. Vissulega, fyrstu
árin, var þetta notað til að koma
heildarsamtökunum á réttan kjöl.
En núna fara bakverðirnir nánast
100% út til sveitanna, eftir ákveðn-
um formúlum, sem menn geta svo
rifist um hvort eru réttar eða rang-
ar. En peningarnir skila sér,“ segir
Einar.
Helstu verkefni á hafinu
Berserkir eru til húsa að Nesvegi 1a
í Stykkishólmi, í húsi sem var byggt
árið 2002. Í hinum enda hússins
er aðstaða Brunavarna Stykkis-
hólms og nágrennis. Að mati Ein-
ars fer vel á því að björgunarsveit
og slökkvilið séu undir sama þaki.
„Oft eru sömu menn í björgunar-
sveitinni og slökkviliðinu, þannig
að vissulega á þetta mjög vel sam-
an. Ég hefði reyndar viljað byggja
stærra á sínum tíma og taka sjúkra-
bílana hingað inn líka,“ segir hann
og bætir því við að björgunarsveit-
armenn hafi hug á því að stækka
húsið á næstunni, það sé orðið of
lítið fyrir starfsemi sveitarinnar. „Ef
fólk kemur hingað inn þegar ekki
er flugeldasala þá sjá allir að það
þarf að raða inn nákvæmlega svona
en ekki hinsegin, og tækin þurfa að
fara inn í þessari röð og út í þessari
röð,“ segir hann. „Ég veit ekki hve-
nær menn leggja í að stækka en við
þyrftum að gera það, bæði við og
slökkviliðið,“ segir Einar en bætir
því við að menn séu rétt byrjaðir að
ræða hugmyndina sín í millum. „En
það er hugur fyrir stækkun og ætti
að vera tiltölulega auðvelt að stækka
húsið með því að tvöfalda dýptina
á því. Taka þakið út með skúrhalla
og tvöfalda salinn að stærð. Aðstað-
an uppi á lofti er kannski alveg nóg
fyrir okkur, það vantar aðallega að
stækka salina niðri.“
Tækjakostur Berserkja er enda
þónokkur, sem þarf að geyma í
húsinu. „Við erum með tvo bíla,
fjórhjól og sexhjól og svo tvo báta.
Einn harðbotna gúmmíbát af stærri
gerðinni og annan minni, sem
menn kalla tuðru sem hægt er að
nota á vötnum og til að komast upp
í eyjar og annað slíkt,“ segir for-
maðurinn. Stærstu verkefni Ber-
serkja á liðnu ári tengdust einmitt
sjónum. Einar nefnir strand Blíðu
síðasta sumar og síðan þegar sami
bátur sökk skammt utan við Stykk-
ishólm í byrjun nóvember. Einnig
var strand farþegaskipsins Særúnar
stórt verkefni björgunarsveitarinn-
ar. „Þetta voru svona allra helstu
verkefnin á árinu, en þess utan
höfum við auðvitað verið í ýms-
um verkefnum,“ segir hann. „Öll
helstu verkefnin voru á sjónum á
þessu ári, það hefur verið þannig í
gegnum tíðina. Síðasta stóra verk-
efnið á landi var rjúpnaskyttuleit
fyrir nokkrum árum síðan,“ seg-
ir Einar. Leit að göngumanninum
sem týndist á Hnappadal var ekki
hafin þegar Skessuhorn var hjá
Berserkjum og kom það útkall því
ekki til tals.
Allir skipta máli
Einar er reynslubolti á sviði björg-
unarsveitarmála, formaður Ber-
serkja til fjölda ára og formaður
svæðisstjórnar Slysavarnafélagsins
Landsbjargar á svæði fimm. Það er
því ekki úr vegi að spyrja hann hvað
felst í því að vera björgunarsveitar-
maður? „Það er lífsstíll,“ segir Ein-
ar og blaðamaður spyr hvað felist í
þeim lífsstíl. „Að vera nörd,“ seg-
ir hann og hlær við, en heldur síð-
an áfram. „Björgunarsveitarfólk má
vera alls konar, mín vegna mega
það vera frá 50 kg og undir upp í
250 kg og yfir, og á hvaða aldri sem
er. Það sem þarf er fólk sem er hægt
að treysta á að komi þegar á þarf að
halda og það er á staðnum,“ seg-
ir hann, „og síðan að hver og einn
þekki sín takmörk,“ bætir hann við.
„Í björgunarsveitarstarfi þurfum
við ofboðslega fjölbreyttan hóp, við
þurfum menn sem eru þindarlaus-
ir og geta hlaupið upp á fjall á tíu
mínútum. Svo þurfum við reynslu-
boltana og fólk sem hugsar um bak-
landið,“ segir hann. Allir hafi eitt-
hvað fram að færa og framlag allra
skiptir máli. „Þú getur byrjað í
björgunarsveit 18 ára, jafnvel fyrr
í gegnum unglingadeildirnar, og
verið í björgunarsveit þangað til þú
deyrð, svo lengi sem þú veist hver
þín takmörk eru, hvar þinn styrk-
ur liggur og þínir veikleikar. Það
skiptir öllu að þekkja sjálfan sig,“
segir Einar Þór Strand að endingu.
kgk
Björgunarsveitin Berserkir í Stykkishólmi
„Skiptir öllu að þekkja sjálfan sig“
Einar Þór ásamt Arnari Geir Diego Ævarssyni, sem stóð vaktina í flugeldasölunni
þegar Skessuhorn bar að garði.
Hvert er stofnár sveitarinnar?
Ekki vitað, líklega 1976
Hve margir félagar eru
í sveitinni?
Milli 70 og 80 manns
Hve margir eru á útkallslista?
40 til 45 manns
Hvert er starfssvæði
sveitarinnar?
Stykkishólmsbær og Helgafells-
sveit
Einar Þór Strand er formaður Björg-
unarsveitarinnar Berserkja til fjölda
ára.
Björgunarsveitin Elliði er starf-
rækt á sunnanverðu Snæfellsnesi.
Formaður hennar er Atli Sveinn
Svansson. Skessuhorn hitti hann
að máli í björgunarsveitarhúsinu í
Laugargerði mánudaginn 30. des-
ember, þar sem hann var staddur
ásamt Kristjáni Arilíussyni og Ár-
sæli Dofra Andréssyni. Atli var að
útbúa flugeldasýningu sem skotið
er upp ár hvert á Kirkjuhóli í Stað-
arsveit, en Kristján og Ársæll stóðu
vaktina í flugeldasölunni og hug-
uðu að öðrum verkum.
Elliði hefur aðstöðu í Laugar-
gerði, í húsi sem sveitin deilir með
slökkviliðinu. Einnig á sveitin sölu-
skúr sem hýsir flugeldasöluna og
stendur hann við hlið björgunar-
sveitarhússins. „Síðan eigum við
öflugan jeppa og Argo, sem er
fjölfarartæki sem er hægt að nota
í meira og minna allt,“ segir Atli.
„Hann flýtur á vatni og allt, en
maður hefur ekki mikla stjórn á
honum í vatninu, það þyrfti að setja
mótor á hann til að væri hægt að
stýra honum eitthvað,“ bætir hann
við.
Verkefnið að tóra
Atli segir sveitina ekki hafa nein-
ar sérstakar áherslur í sínu starfi.
Spurður um helstu verkefni liðins
árs segir Atli að félagar í Elliða fái
sömu útköll og aðrar sveitir á Nes-
inu og reyni að sinna þeim eins og
hægt er. „En þetta hefur verið mjög
rólegt ár núna, sem betur fer,“ seg-
ir Atli. „Allar rjúpnaskyttur skiluðu
sér heim aftur. Oft höfum við þurft
að aðstoða fólk sem gengur á Eld-
borg, sem dettur og slasast á göng-
unni og stundum hestamenn sem
detta af baki á fjörunum. En þetta
hefur allt sloppið í sumar,“ segir
Atli og Kristján skýtur því inn að
Elliði hafi tekið þátt í stóru hóp-
slysaæfingunni á Kaldármelum
síðasta vor. Hún hafi verið meðal
stærri verkefna Elliða á liðnu ári.
Vel að merkja hófst leit að manni
sem talið er að hafi týnst á göngu
í Hnappadal að kvöldi mánudags-
ins 30. desember, innan við átta
klukkustundum eftir að Skessu-
horn ræddi við Elliðamenn og því
kom það verkefni ekki til tals.
En eru einhver sérstök verkefni
framundan hjá Elliða? „Bara að tóra
held ég,“ segir Atli léttur í bragði.
„Við erum ekki virk sveit þannig
lagað, stundum ekki stíft starf. Við
erum mjög lítil sveit og flugelda-
salan er það helsta sem framundan
er hjá okkur. Við erum ekki með
unglingastarf, enda kannski voða
lítið af þeim hérna hjá okkur. Við
höfum ekki tök á að vera með mik-
ið starf, það myndi bitna rosalega á
örfáum aðilum. Þess utan erum við
flestir, eins og ég sjálfur, kúabænd-
ur og mjög bundnir vegna þess.“
Hugsjón að hjálpa fólki
Að lokum bað Skessuhorn for-
manninn að lýsa því hvað fælist í
því að vera björgunarsveitarmaður,
í hans huga. „Það er einhver hug-
sjón, að geta hjálpað fólki,“ segir
Atli og varpar spurningunni áfram
til Kristjáns, sem er eldri en tvæ-
vetur í björgunarsveitarstarfinu.
„Það er að hafa drepandi áhuga
og láta allt annað sitja á hakan-
um,“ segir Kristján. „Þegar áhug-
inn þrýtur, þá hættir maður,“ segir
Atli að endingu og Kristján tekur
undir það.
kgk
Björgunarsveitin Elliði í Eyja- og Miklaholtshreppi:
„Að hafa drepandi áhuga og láta allt annað sitja á hakanum“
Hvert er stofnár sveitarinnar?
1991
Hve margir félagar eru
í sveitinni?
Ekki vitað
Hve margir eru á útkallslista?
Um 10 manns
Hvert er starfssvæði
sveitarinnar?
Frá Malarrifi að Hítará
Ársæll Dofri Andrésson, Atli Sveinn Svansson formaður og feðgarnir Arilíus Krist-
jánsson og Kristján Arilíusson. Allir eru þeir félagar í Björgunarsveitinni Elliða.
Atli Sveinn Svansson, formaður Björgunarsveitarinnar Elliða, við flugeldasýn-
inguna sem hann var að tengja þegar Skessuhorn bar að garði.
Kristján Arilíusson hefur verið félagi
í Elliða frá stofnun sveitarinnar árið
1991.