Morgunblaðið - 16.06.2020, Blaðsíða 12

Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Forstjóri Birgir Jónsson segir faraldurinn hafa sett strik í reikninginn.
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Birgir Jónsson, forstjóri Íslands-
pósts, segir póstsendingar frá út-
löndum að aukast á ný. Þær hafi
nánast þurrkast upp í kórónuveiru-
faraldrinum og aðeins komið hingað
lítið magn með sjópósti. Með því að
alþjóðaflug hefst á ný muni póst-
magnið aukast næstu vikur.
Alþingi heimilaði Íslandspósti í
fyrra að setja endastöðvagjald á
póstsendingar. Það er 400 kr. fyrir
sendingar frá Evrópu en 600 kr.
komi þær frá löndum sem eru utan
Evrópu. Hafði fyrirtækið þá haldið
því fram að mikið tap hefði verið af
erlendum sendingum, ekki síst frá
Kína sem naut þess að vera flokkað
sem þróunarland í gjaldskrám Al-
þjóðapóstsambandsins.
Samdráttur í takt við áætlanir
„Eftir að gjaldið var lagt á fækkaði
erlendum sendingum um 15%. Það
var í takt við áætlanir. Síðan hefst
faraldurinn í Kína um áramótin og
þá slokknaði á sendingum frá Kína.
Svo veiktist krónan í vor sem hafði
líka áhrif. Erlendar sendingar, ekki
síst frá Kína, þurrkuðust út úr kerf-
inu hjá okkur. Við það bætist að
Kína lokaðist í faraldrinum.
Það berast einstaka sinnum send-
ingar í gegnum krókaleiðir en nú
kemur póstur með sjópósti eins og
fyrir 50 árum. Við vitum að gríðar-
legt magn af pósti bíður sem mun
fara að berast okkur eftir því sem
flugsamgöngur komast í samt horf,“
segir Birgir um stöðuna.
Hann segir tekjur Íslandspósts
hafa minnkað um 500-700 milljónir
vegna þessarar röskunar. Að hluta
verði um tilfærslu á tekjum að ræða
– tekjur í sumar geti orðið meiri en
upphaflega var áætlað.
Fram kom í máli Ingimundar
Sigurpálssonar, fv. forstjóra Ís-
landspósts, í nóvember 2018 að
burðargjöld Alþjóðapóstsambands-
ins stæðu ekki undir nema um einum
þriðja af dreifingarkostnaði hér inn-
anlands. Stór hluti þeirra kemur frá
Kína í gegnum vefverslun.
Reiknar með miklum
pósti á næstu vikum
 Forstjóri Íslandspósts segir stíflu að bresta eftir veiruna
 Flugsamgöngur séu að komast í samt horf eftir langt hlé
12 FRÉTTIRViðskipti | Atvinnulíf
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 16. JÚNÍ 2020
BAKSVIÐ
Stefán E. Stefánsson
ses@mbl.is
Hátt í 40% þeirra fyrirtækja sem
eru virk í landinu og hafa fleiri en
sex starfsmenn sóttu um hluta-
bótaleið ríkisstjórnarinnar þegar
opnað var fyrir umsóknir. Þetta
sýna tölur Cred-
itinfo sem nú
hefur birt svo-
kallað váhrifa-
mat vegna út-
breiðslu kórónu-
veirunnar.
Fjallað var um
matið á síðum
Morgunblaðsins
síðastliðinn laug-
ardag.
Samkvæmt
gögnum Creditinfo eru um 18.000
virk fyrirtæki í landinu og 3.000
þeirra fylla fyrrnefndan flokk hvað
starfsmannafjölda varðar. Í töflu
sem Creditinfo hefur tekið saman
má sjá hvernig fyrirtækin sem
sóttu um úrræði ríkisstjórnarinnar
flokkast eftir lánshæfismati því
sem fyrirtækið gefur út og því
hversu mikil óvissa ríkir í rekstr-
arumhverfi sömu fyrirtækja út frá
váhrifamatinu.
Flest fyrirtæki fundu fyrir
áhrifum af veirunni
Athygli vekur að 7,1% fyrirtækj-
anna sem sóttu um er með láns-
hæfismat 1 (besta skor) og býr við
óverulega óvissu. Dr. Gunnar
Gunnarsson, forstöðumaður grein-
ingar og ráðgjafar hjá Creditinfo,
segir þessar tölur sýna að óvissan
er í raun mjög mikil víðast hvar í
kerfinu og að flest fyrirtæki fundu
með einhverjum hætti fyrir áhrif-
um veirunnar meðan hún var í há-
marki.
„Það er að mínu mati ekki rétt
að gagnrýna fyrirtæki sem kusu
að nýta þessa leið á þessum tíma-
punkti. Þau sáu eins og aðrir að
atvinnuleysi var að aukast hratt og
mjög erfitt að lesa í hvernig hlut-
irnir myndu þróast. Þá er ekki
óeðlilegt að fyrirtækin leiti í úr-
ræði sem opið var fyrir þau vegna
ástandsins.“ Hlutfallið sem birt er
í töflunni hér að ofan segir þó ekki
alla söguna að sögn Gunnars enda
flest fyrirtæki í landinu með gott
lánshæfismat. Þegar þau fyrirtæki
sem talin eru búa við óverulega
óvissu miðað við önnur fyrirtæki í
landinu eru skoðuð kemur í ljós að
aðeins 20% þeirra fyrirtækja sóttu
um hlutabótaleiðina. Hins vegar
sóttu 57,9% þeirra fyrirtækja sem
talin eru búa við mjög mikla óvissu
um sömu leið. Þá var hlutfallið
tæplega 50% í tilfelli þeirra fyr-
irtækja sem talin eru búa við
mikla óvissu. Váhrifamatið, sem nú
hefur verið hleypt af stokkunum,
er samstarfsverkefni Creditinfo á
Íslandi, í Eistlandi, Lettlandi og
Tékklandi. Því hefur sambærileg
úttekt verið gerð í þeim löndum.
„Það vekur talsverða athygli
þegar rýnt er í gögnin að talsvert
hærra hlutfall íslenskra fyrirtækja
hefur leitað ríkisaðstoðar en í
Eystrasaltsríkjunum,“ segir Gunn-
ar og bendir á að það kunni að
skýrast af því að ferðaþjónustan
vegur mun þyngra í íslensku hag-
kerfi en í samanburðarlöndunum.
Um 40% fyrirtækja sóttu um
Lánshæfismat og váhrifamat fyrirtækja með 6 eða fleiri starfsmenn
Heimild: Creditinfo
Váhrifamat atvinnugreinar
Lánshæfismat Óveruleg óvissa Lítil óvissa Óvissa í meðallagi Mikil óvissa Mjög mikil óvissa Heild
1 7,1% 8,1% 11,1% 3,1% 2,7% 32,0%
2 3,0% 4,4% 7,2% 2,0% 2,8% 19,3%
3 1,4% 3,0% 5,1% 1,1% 3,1% 13,7%
4 1,5% 2,8% 4,7% 1,2% 2,8% 13,1%
5 0,4% 0,9% 1,3% 0,6% 1,2% 4,4%
6 0,2% 0,6% 1,0% 0,3% 0,5% 2,7%
7 0,2% 0,3% 0,9% 0,4% 0,5% 2,4%
8 0,2% 0,5% 1,1% 0,4% 0,7% 2,8%
9 0,2% 0,3% 0,5% 0,5% 0,6% 2,1%
10 0,1% 0,3% 0,4% 0,1% 0,3% 1,3%
Í vanskilum 0,1% 0,3% 0,9% 0,3% 0,8% 2,5%
Ógjaldfær 0,3% 0,7% 1,1% 0,3% 1,2% 3,7%
Heild 15% 22% 35% 10% 17% 100%
Um 3.000 fyrirtæki eru
með 6 eða fleiri starfsmenn
og sóttu hátt í 40% þeirra,
eða tæplega 1.200, um
hlutabótaleiðina.
Litunum í töflunni er
ætlað að sýna áhættuna og
óvissuna í rekstrarumhverfi
þessara 3.000 fyrirtækja.
Hlutfall sem sótti um
Litur Hlutfall
Óveruleg
óvissa 20%
Lítil óvissa 23,5%
Óvissa í
meðallagi 21,3%
Mikil óvissa 49,8%
Mjög mikil
óvissa 57,9%
 Hærra hlutfall íslenskra fyrirtækja sótti um ríkisaðstoð en í Eystrasaltsríkjunum
Mikil óvissa
» Veruleg óvissa ríkir í
rekstrarumhverfi 30% ís-
lenskra fyrirtækja.
» Meirihluti þeirra fyrirtækja
sem búa við verulega mikla
óvissu sótti um leiðina.
16. júní 2020
Gengi Kaup Sala Mið
Dollari 134.47
Sterlingspund 169.63
Kanadadalur 99.2
Dönsk króna 20.403
Norsk króna 14.028
Sænsk króna 14.481
Svissn. franki 142.0
Japanskt jen 1.2519
SDR 185.96
Evra 152.1
Meðalgengi/Viðskiptavog þröng 182.1439
Hrávöruverð
Gull 1735.85 ($/únsa)
Ál 1560.0 ($/tonn) LME
Hráolía 37.88 ($/fatið) Brent
● Íslenskir lífeyrissjóðir hafa ákveðið
að framlengja hlé á gjaldeyriskaupum
sínum til erlendra fjárfestinga til 17.
september nk. en þetta gera sjóðirnir í
samráði við Seðlabanka Íslands.
Í tilkynningu frá Seðlabankanum
segir að sjóðirnir hafi upphaflega gert
hlé á gjaldeyriskaupum sínum til er-
lendra fjárfestinga frá 17. mars, en til-
gangur þess
hafi verið að
bregðast við
miklum sam-
drætti út-
flutnings-
tekna vegna
kórónuveiru-
faraldursins
og mögulegs
þrýstings á
gengi krón-
unnar vegna
hans. „Ljóst er að þetta hlé hefur
gegnt veigamiklu hlutverki í að við-
halda þjóðhagslegum stöðugleika í
gegnum þær holskeflur sem skollið
hafa á þjóðarskútunni síðustu þrjá
mánuði,“ segir í tilkynningu bankans.
Sýna stuðning í verki
Þá segir að með því að framlengja
hléið til 17. september hafi lífeyris-
sjóðirnir á ný sýnt stuðning sinn í
verki við að stuðla að stöðugleika á
gjaldeyrismarkaði. „Undanfarin ár hef-
ur Ísland breyst úr því að vera fjár-
magnsinnflytjandi með þrálátan við-
skiptahalla í fjármagnsútflytjanda
með drjúgan viðskiptaafgang. Þessi
viðsnúningur stafar að miklu leyti af
þeim sparnaði sem verður jafnt og
þétt til í lífeyriskerfinu og hefur skap-
að nýjar forsendur til þess að viðhalda
þjóðhagslegum stöðugleika. Það hefur
sannarlega komið landinu til góða á
síðustu mánuðum,“ segir Ásgeir Jóns-
son seðlabankastjóri í tilkynningunni.
Einnig áréttar Ásgeir að erlendar
fjárfestingar lífeyrissjóðanna séu mjög
mikilvægar þegar horft sé fram á veg-
inn, hvort sem litið sé til hagsmuna
sjóðfélaga eða þjóðarinnar í heild.
Þær feli í sér áhættudreifingu lífeyris-
eigna og komi í veg fyrir neikvæð áhrif
af útgreiðslu lífeyris á íslenskt hag-
kerfi í framtíðinni. Þá segir hann að
erlendar fjárfestingar lífeyrissjóða séu
nauðsynlegar til þess að viðhalda jafn-
vægi á greiðslujöfnuði við jákvæðan
viðskiptajöfnuð, útflutningsdrifinn
hagvöxt og sköpun nýrra starfa.
„Seðlabankinn þakkar þá sam-
félagslegu ábyrgð sem lífeyrissjóðirnir
hafa sýnt í þeim þrengingum sem
þjóðin gengur nú í gegnum,“ segir Ás-
geir.
Þá segir hann í tilkynningunni að
samvinna bankans og sjóðanna hafi
vakið athygli erlendis og hafi hún m.a.
verið sérstaklega tilgreind í nýlegum
umsögnum alþjóðlegra mats-
fyrirtækja.
Sjóðirnir framlengja
hlé á gjaldeyriskaupum
Hlé Sýna samfélags-
lega ábyrð.
Nýbýlavegur 8 – Portið, sími 847 1660, www.bambus.is, bambus@bambus.is
bambus.is bambus.is • Opið mánudaga og fimmtudaga frá kl. 10-14
úr silki
LEIKFÖNG
Gunnar
Gunnarsson