Morgunblaðið - 11.07.2020, Qupperneq 24

24
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 11. JÚLÍ 2020
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Battavöllurvið Ísaks-skóla hefur
valdið íbúum miklu
ónæði. Nánast
mætti ætla að völl-
ur þessi hafi dottið af himnum
ofan því að við lagningu hans
virðist öllu regluverki hafa
verið ýtt til hliðar og réttur ná-
granna til að hafa áhrif á sitt
nánasta umhverfi að engu
hafður. Völlurinn er í aðeins
átta metra fjarlægð frá næsta
íbúðarhúsi.
Umsögn húseiganda við völl-
inn segir það sem segja þarf:
„Að setja fótbolta, battavöll,
þrjá metra frá lóðarmörkum
og átta metrum frá húsinu
okkar er alveg forkastanlegt.
Hér eru boltaspörk og hávaði
frá átta á morgnana og til að
minnsta kosti ellefu á kvöldin.“
Skipulagsfulltrúi talar um
óleyfisframkvæmd og eftir
mikla baráttu íbúa hefur nú
verið ákveðið að völlurinn
verði fjarlægður.
Í frétt um þetta mál í
Morgunblaðinu í fyrradag er
vitnað í greinargerð skipulags-
fulltrúa um málið og er það
ekki fögur lesning.
„Ekki var farið að skipulags-
lögum við nú áorðnar fram-
kvæmdir,“ segir þar. „Verk-
lagsreglum Reykjavíkur-
borgar við undirbúning
framkvæmda var ekki fylgt
eftir er varðar t.a.m. verðfyrir-
spurn fram-
kvæmda. Ekki er
hægt að rekja upp-
runa verkefnisins
á deild opinna
svæða sem fer
jafnan með slík verkefni á
skrifstofu framkvæmda og við-
halds. Ekki er unnt að rekja
samþykki skrifstofunnar um
hver veitti formlegt samþykki
á byggingu battavallar. Eins
er ekki ljóst hvers vegna vil-
yrði fyrir byggingu mann-
virkisins var hafið yfir deili-
skipulagsgerð og hvers vegna
mannvirki af slíkri stærð var
undanþegið lögbundnu kynn-
ingarferli sem gildandi skipu-
lagslög kveða á um þrátt fyrir
að mannvirkið kunni að vera
færanlegt.“
Hér virðist allt hafa farið úr-
skeiðis sem gat farið úrskeiðis.
Við lesturinn vaknar sú tilfinn-
ing að borgarkerfið sé ein-
hvers konar lífvera, sem fari
sínu fram án mannlegs at-
beina. Það getur þó varla
verið.
Það eina góða við þetta mál
er að völlurinn eigi að víkja.
Það gerist allt of oft að borgar-
búar lúti í lægra haldi fyrir
yfirgangi borgarinnar. En það
er óskiljanlegt að völlurinn
hafi verið settur þarna þvert á
allar verklagsreglur og auðvit-
að endar reikningurinn fyrir
þessa vitleysu hjá borgar-
búum.
Þegar allt fer úr-
skeiðis sem getur
farið úrskeiðis }
Óleyfisframkvæmd
Áhersla á ný-sköpun og að
hugvit fái að njóta
sín er grunnþáttur
í öflugu efnahags-
lífi. Í Morgun-
blaðinu á fimmtu-
dag mátti lesa tvær frásagnir um
íslenskt hugvit og afrakstur
þess.
Á fimmtudag tók gríska land-
helgisgæslan við fyrsta björg-
unar- og eftirlitsbátnum af gerð-
inni Rafnar 1100 af tíu.
Afhending bátsins þótti slíkur
viðburður að Kyriakos Mitsotak-
is, forsætisráðherra Grikklands,
hélt ávarp við sjósetningu hans á
fimmtudag í beinni útsendingu
gríska ríkissjónvarpsins.
Eins og fram kom í Morgun-
blaðinu á fimmtudag eru bátarn-
ir smíðaðir samkvæmt hönnun
Össurar Kristinssonar, stofn-
anda Rafnar ehf. og Össurar hf.,
og þykir lagið á skrokknum bylt-
ingarkennt. Sagði Haukur Al-
freðsson, framkvæmdastjóri
Rafnars, í fréttinni að mikill
áhugi væri á bátunum og þegar
væri hafin sókn inn á nýja og
spennandi markaði.
Í 200 mílum í Morgunblaðinu á
fimmtudag var
sagt frá tækni- og
sjálfvirknivæðingu
Vísis í Grindavík,
sem hefur verið
umfangsmikil
undanfarin ár.
Fyrirtækið hefur verið í
vöruþróunarsamstarfi við
Marel frá 2006 og var síðustu
viðbótinni komið fyrir í maí,
sjálfvirkum pökkunar- og sam-
valsróbóta. Góður árangur
Marels í þróun búnaðar til fisk-
vinnslu er ekkert leyndarmál. Í
frétt 200 mílna segir að fisk-
vinnsla Vísis sé nú ein sú
tæknivæddasta í heimi. Hafa
afköstin tvöfaldast frá 2015.
„Störfum hefur ekki fækkað,
en virðisaukningin sem kemur
úr verksmiðjunni er gríðar-
leg,“ segir Guðbjörg Heiða
Guðmundsdóttir, fram-
kvæmdastjóri fiskiðnaðar hjá
Marel.
Þetta eru tvö skýr dæmi um
hvað getur gerst þegar hugvit-
ið er óbeislað. Það er mikilvægt
að starfsemi, sem byggist á
hugviti, séu settar sem minnst-
ar skorður svo það fái að njóta
sín.
Leggja á áherslu á
að greiða fyrir starf-
semi sem byggð er á
hugviti}
Íslenskt hugvit
F
rumvarp til nýrrar heildarlöggjafar
á sviði lyfjamála, nýrra lyfjalaga,
var samþykkt á Alþingi í lok júní.
Heildarendurskoðun löggjafar á
sviði lyfjamála var orðin tímabær,
en miklar breytingar hafa orðið á sviðinu frá því
að eldri lyfjalög tóku gildi árið 1994. Frá árinu
1994 hefur margt breyst á þessu sviði. Til dæmis
tilkoma Lyfjastofnunar, stofnun sérstakrar
sjúkratryggingastofnunar, stofnun lyfjagagna-
grunns og síðast en ekki síst aðild Íslands að
samningnum um Evrópska efnahagssvæðið og
gildistaka ýmissa tilskipana og reglugerða Evr-
ópusambandsins sem Ísland hefur innleitt á
grundvelli aðildar sinnar að samningnum EES.
Mikil og góð vinna liggur að baki þessu nýsam-
þykkta frumvarpi, og víðtækt samráð var haft
við þá sem vinna að lyfjamálum hérlendis, undir-
stofnanir heilbrigðisráðuneytisins, hagsmunaaðila og fleiri.
Gildistaka nýrra lyfjalaga er 1. janúar 2021 en fram undan
er enn mikil vinna við endurskoðun fjölmargra reglugerða
þeim tengdum.
Meginmarkmið nýrra lyfjalaga er að tryggja lands-
mönnum nægt framboð af nauðsynlegum lyfjum með ör-
yggi sjúklinga að leiðarljósi, með sem hagkvæmastri dreif-
ingu lyfja á grundvelli eðlilegrar samkeppni. Það er
jafnframt markmið laganna að tryggja eftir föngum gæði og
öryggi lyfja og lyfjaþjónustu, auka fræðslu um lyfjanotkun,
sporna við óhóflegri notkun og halda lyfjakostnaði í lág-
marki. Markmið laganna taka einnig mið af þingsályktun
um heilbrigðisstefnu til ársins 2030 og þings-
ályktun um lyfjastefnu til ársins 2022.
Meðal helstu nýmæla nýju laganna er að
lyfjagreiðslunefnd verður lögð niður í núver-
andi mynd og tekur Lyfjastofnun við hlut-
verki nefndarinnar. Lyfjanefnd Landspítala
fær aukið hlutverk og aukna ábyrgð þar sem
henni verður falið að bera faglega og fjár-
hagslega ábyrgð á ákvörðunum um notkun
lyfja á opinberum heilbrigðisstofnunum og
notkun nýrra og kostnaðarsamra lyfja í heil-
brigðisþjónustunni. Landspítalanum er
þannig falið að bera fjárhagslega ábyrgð á út-
gjöldum til leyfisskyldra lyfja á öllum heil-
brigðisstofnunum landsins. Stofnuð verður
lyfjanefnd hjá Þróunarmiðstöð íslenskrar
heilsugæslu sem skal vinna að öruggri og
skynsamlegri notkun lyfja á öllum heilsu-
gæslustöðvum og dvalar- og hjúkrunarheimilum. Loks
má nefna ákvæði sem skyldar alla heilbrigðisstarfsmenn
til að tilkynna tilteknar aukaverkanir lyfja til Lyfjastofn-
unar.
Eins og komið hefur fram liggur mikil vinna að baki
þessu frumvarpi og vandað hefur verið til verka á allan
hátt. Það er fagnaðarefni að Alþingi hafi nú samþykkt
nýja heildarlöggjöf um lyfjamál og ég er sannfærð um að
samþykkt laganna mun leiða til enn betri heilbrigðis-
þjónustu og verður okkur öllum til hagsbóta.
Svandísi
Svavarsdóttir
Pistill
Ný lyfjalög samþykkt á Alþingi
Höfundur er heilbrigðisráðherra.
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjóri:
Davíð Oddsson
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Ritstjóri og framkvæmdastjóri:
Haraldur Johannessen
SVIÐSLJÓS
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Umfangsmikið net hjólaleiðamun tengja samansveitarfélög og hverfi áhöfuðborgarsvæðinu.
Framkvæmdir eru hafnar. Vinnuhóp-
ur sveitarfélaga á höfuðborgarsvæð-
inu og Vegagerðarinnar hefur látið
útbúa kort sem sýnir forgangsröðun
við uppbyggingu
stofnhjólaleiða allt
til ársins 2033.
Katrín Halldórs-
dóttir, verkfræð-
ingur hjá Vega-
gerðinni, leiðir
vinnuhópinn sem
hóf störf í byrjun
þessa árs. Hann
naut aðstoðar
verkfræðistof-
unnar Eflu.
Við skipulagningu leiðanna var
fyrst og fremst horft til samgöngu-
hjólreiða, samkvæmt frétt Vega-
gerðarinnar. Katrín sagði að sveitar-
félögin og Vegagerðin hefðu mótað
sameiginlega sýn um uppbygging-
una. Gerðar voru hönnunarleiðbein-
ingar og þar skilgreindar kröfur sem
uppfylltu öryggisatriði. Í þeim efnum
var stuðst við erlendar fyrirmyndir.
Efla hafði samráð við sveitar-
félögin við gerð kortsins og gátu þau
komið óskum sínum á framfæri. For-
gangsröðun verkefna er deilt á þrjú
tímabil. Verkefni í fyrsta forgangi á
að framkvæma á árunum 2020-2024, í
öðrum forgangi frá 2024-2029 og í
þriðja forgangi frá 2030-2033.
Hjólaleiðakerfið nær suður undir
Straumsvík og norður undir Leir-
vogstungu. Katrín sagði að sam-
göngusáttmáli höfuðborgarsvæðisins,
sem ríkið og sveitarfélögin á svæðinu
skrifuðu undir haustið 2019, næði til
þessa svæðis. „Það er ekki þar með
sagt að hjólastígarnir nái ekki
lengra,“ sagði Katrín. „Það er á
ábyrgð sveitarfélaganna að skipu-
leggja framhaldið og geta þau sótt
um styrki til Vegagerðarinnar. Slíkir
stígar geta vel verið samstarfsverk-
efni en fjármagnaðir með öðrum
hætti en á grundvelli samgöngu-
sáttmálans.“
Blandaðir og aðskildir stígar
Í leiðbeiningunum er hönnuðum
leiðbeint um hvaða útfærsla á hjóla-
leið hentar best á hverjum stað, það
er sameiginlegur göngu- og hjólastíg-
ur eða aðskildir stígar fyrir hjólreiða-
fólk og gangandi. Eins koma til
greina hjólareinar eða einstefnu-
stígar með götum. Katrín sagði að
blandaðir stígar þyrftu að ná ákveð-
inni breidd og geta annað álaginu. Til
greina kæmi að gera blandaðan stíg
en uppfæra hann og setja þá aðskilda
stíga fyrir gangandi og hjólandi ef
umferðin eykst. Katrín sagði að Efla
hefði víða mælt umferð gangandi og
hjólandi og niðurstöður talninganna
verið hafðar til hliðsjónar. Hún sagði
að flestar leiðanna á kortinu væru
með aðskildar reinar fyrir gangandi
og hjólandi.
Sveitarfélögin eiga stígana og sjá
um rekstur þeirra og viðhald. Katrín
sagði að Vegagerðin hyggðist vinna
að því með sveitarfélögunum að sam-
ræma atriði eins viðhald og þjónustu
á stígunum. Þeir verða þá settir í
ákveðna þjónustuflokka, líkt og gildir
um vegakerfið.
Nú er verið að leggja hjólastíg við
Geirsgötu í Reykjavík og fljótlega
verður haldið áfram stígagerð við
Eiðisgranda. Þá á að gera hjólastíga á
tveimur stöðum við Bústaðaveg, með-
fram hluta Fífuhvammsvegar í Kópa-
vogi og í gegnum Ævintýragarðinn í
Mosfellsbæ. Breikka á og laga hjóla-
stíginn meðfram Strandgötunni í
Hafnarfirði. Stefnt er að því að hefja
framkvæmdir við hjólastíga á Sel-
tjarnarnesi og í Garðabæ á næsta ári.
Heimild: Vegagerðin
Stofnhjólaleiðir á
höfuðborgarsvæðinu
Forgangsröðun uppbyggingar
2020 til 2033
Núverandi stígar, aðskildir
Forgangur Framkvæmdatímabil
2020 til 2024
2024 til 2029
2030 til 2033
1
2
3
Greitt fyrir
samgönguhjólreiðum
Katrín
Halldórsdóttir