Morgunblaðið - Sunnudagur - 18.10.2020, Qupperneq 14

VIÐTAL
14 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 18.10. 2020
S
ögusvið bókarinnar 107 Reykjavík er
eins og titillinn gefur til kynna Vest-
urbærinn. Það er því vel við hæfi að
eiga stefnumót á Ægisíðunni við rit-
höfundana Auði Jónsdóttur og
Birnu Önnu Björnsdóttur. Þær stöllur eru eins
og svart og hvítt, að minnsta kosti í útliti. Birna
Anna er hávaxin með rennislétt ljóst hár, blá
augu og klædd í æpandi bláa kápu; Auður er
lágvaxin og dökk á brún og brá með hrokkið
hár, í brúnni kápu og ullarsokkum undir skón-
um. Við bregðum á leik í fjörunni og þær stilla
sér upp fyrir framan myndavélina, þó með góða
tvo metra á milli sín; jafnvel þrjá. Veðrið
ákveður að skipta skapi nokkrum sinnum á
sama korterinu; sem gerir myndatökuna bara
áhugaverðari. Sólin rembist við að kíkja í gegn-
um skýin yfir sjó og land og í einni svipan brest-
ur á með þéttum úða. Risastór regnbogi ramm-
ar allt í einu húsin á Ægisíðunni inn. Sem
sannar að lífið er eins og skáldsaga, eða skáld-
saga eins og lífið, en einmitt á blaðsíðu 203 í nýj-
ustu bók þeirra 107 Reykjavík má lesa: Gríðar-
stór regnbogi gnæfði yfir Ægisíðunni, eins og
fyrirheit um að allar óskir íbúanna við götuna
myndu rætast hvað úr hverju; sólin braust út á
milli skýjanna eftir súld næturinnar.
Mögulega erum við staddar mitt í sögunni!
Tengjast á margan hátt
Daginn eftir myndatökuna ákváðum við að hitt-
ast á netinu og spjalla, til að gæta fyllstu sótt-
varna. Birna Anna stjórnar zoomfundi af rögg-
semi.
Birna Anna: Auður, þú þarft að setja hljóðið
á! Við heyrum ekkert í þér. Það er þarna neðst
til vinstri, í horninu.
Leifur sonur Auðar er mættur og bjargar
mömmu sinni og rödd Auðar fær að njóta sín.
Auður: Heyrið þið í mér?
Já, núna! Nú byrjum við viðtalið. Hvernig
þekkist þið tvær?
Auður: Við kynntumst á þeim tíma sem við
vorum báðar gefa út einar af fyrstu bókunum
okkar. Hún var að gefa út Klisjukenndir og ég
Fólkið í kjallaranum. Við ákváðum að halda
saman útgáfupartí, sem er mjög eftirminnilegt.
Birna Anna: Við vissum samt hvor af annarri
fyrr. Við vorum þá líka báðar að vinna á blöðum;
ég á Mogganum og hún á Fókus. Svo eigum við
mikið af sameiginlegum vinum. Það er mikið af
tengslum.
Auður: Birna var á miklu virðulegra mál-
gagni, á Mogganum.
Birna Anna: Við vorum líka báðar að vinna í
bókabúðum, þannig að við vorum alltaf að gera
svipaða hluti.
Nú hafið þið báðar búið lengi í útlöndum, það
hefur þá verið eftir fyrstu kynnin?
Birna Anna: Jú, ég flutti til New York árið
2005 en hef dvalið hér langdvölum inn á milli.
Ég er hér að jafnaði um fjóra mánuði á ári en
núna höfum við fjölskyldan verið hér síðan í
mars, vegna Covid, og ætlum að vera hér í vet-
ur. En í gegnum árin úti hef ég verið að skrifa
bæði fyrir Moggann og svo bækur.
Auður: Ég flutti til Kaupmannahafnar árið
2003 og skrifaði líka fyrir Moggann, pistla. Ég
fékk átján þúsund fyrir hvern pistil og skrifaði
tvo á mánuði. Það dugði ágætlega því ég gat al-
veg lifað á einum kebab á dag. Það varð líka
meira úr peningum þarna þá, ólíkt því sem er
nú. Þetta reddaði mér til að ég gæti skrifað
Fólkið í kjallaranum. Ég flutti svo seinna til
Barcelona og svo Berlínar.
Birna Anna: Við eigum það sameiginlegt, ég
skrifaði líka pistla fyrir Moggann þegar ég bjó í
Kaliforníu og líka frá New York.
Rosalegur hugarbræðingur
Hvernig kviknaði þessi hugmynd að skrifa
þessa bók saman?
Birna Anna: Fyrir tveimur sumrum sátum
við saman yfir kaffibolla og fórum að tala um
alls konar týpur. Þá datt okkur í hug að það
væri gaman að gera sjónvarpsseríu um íslensk-
ar konur á okkar aldri og reyna að fanga svolítið
tíðarandann. Við teiknuðum upp útlínur að
sjónvarpsseríu; persónur og atburðarás. Það
verkefni lifir ennþá. Svo lögðum við þetta aðeins
til hliðar. Í samkomubanninu í mars vorum við
svo að kjafta saman og þá kom upp þessi hug-
mynd að skrifa bók. Það er nefnilega oft svo
langt ferli að hugmynd verði að sjónvarpsseríu.
Auður: Já, og við skrifuðum líka sjónvarps-
mynd þá, en hún er alveg óskyld þessu. En það
var svo í júní, eftir að hafa verið innilokaðar í
Covid, sem við ákváðum að skella í gamansögu
þar sem við áttum þetta efni.
Birna Anna: Við ákváðum bara að prófa hvað
myndi gerast ef við settum efnið í bókarform.
Auður: Svo gátum við ekki hætt að skrifa og
allt í einu var komin bók.
Birna Anna: Persónurnar voru til og við vor-
um búnar að móta þær þannig að þær voru
orðnar safaríkar og góðar. Atburðarásin var
líka til, þannig að við þurftum bara að skrifa
textann. Það er kannski ekkert bara. En við
vorum alveg fáránlega fljótar að skrifa. Við
duttum í kast saman og vorum helteknar í allt
sumar og skrifuðum og skrifuðum.
Hvernig skiptið þið með ykkur verkum,
hvernig skrifar maður bók með annarri mann-
eskju?
Auður: Við skrifuðum saman á netinu. Við
erum með eina vitund, og það er það sem er svo
furðulegt við þetta. Við erum rosalega samstiga
þegar við skrifum og verðum eins og einn hug-
ur. Stundum vorum við að skrifa sömu setn-
inguna á sama tíma.
Birna Anna: Þetta var alveg magnað. Við
vorum með opið skjal og settum tóninn í upp-
hafi og vorum svo bara inni í honum saman. Ég
skrifaði kannski setningu og Auður kláraði og
þá skrifaði hún kannski orðin sem ég var að
hugsa. Sama orðalag. Við vorum í rosalegum
hugarbræðingi.
Veruleikinn oft farsakenndur
Nú er sögusviðið Vesturbærinn, af hverju og
hvað er svona sérstakt við Vesturbæinn?
Auður: Þarna safnast saman ólíkt auðmagn.
Fjármagnsauðmagn, félagslegt auðmagn og
menningarlegt auðmagn. Jafnvel stjórnmála-
legt og akademískt. Þarna er mikill valda-
sambræðingur á litlum bletti. Á Kaffi Vest má
finna milljónamæringa, stjórnmálamenn, lista-
menn og svo unglinga og gamlar konur.
Birna Anna: Ísland er svo lítið samfélag að
hér blandast frekar saman ólíkar kreðsur en
gerist erlendis. Hér þekkjast allir og í Vestur-
bænum ýkist það enn. Vesturbærinn er Ísland í
eimaðri merkingu.
Auður: Gamla ásýnd Vesturbæjarins er ekki
lengur til; nú koma Range Rovererarnir niður
Holtsgötuna í hjörðum eins og rollur. Þetta er
góðborgarahverfi. Við erum að leika okkur með
góðborgarafíling. Við erum líka að gera grín að
eigin veruleika. Ég er fastagestur á Kaffi Vest.
Birna Anna: Við hlífum ekki okkur og gerum
grín að þeim veruleika sem við erum sjálfar
þátttakendur í.
Nú eru týpurnar í bókinni oft steríótýpur, er
það viljandi gert?
Auður: Já, steríótýpur eru eins og klisjur í
þeim skilningi að þær eru týpur af því að fyrir-
myndirnar eru til. Klisjur og steríótýpur búa í
sameiginlegu minni okkar af því við þekkjum
þær. En við erum líka að leika okkur með tákn-
myndir og svo er bókin satíra. Þetta er farsi, og
þá er maður svolítið inni í formi farsans, það er
að segja sagan lýtur lögmálum hans.
Birna Anna: Við drögum upp persónur með
afgerandi hætti en svo gerðist það í skrifunum
að þær verða mannlegri þegar líður á.
Nú eru þið miðaldra konur að skrifa um mið-
aldra konur. Eigið þið eitthvað sameiginlegt
með þessum persónum eða hvar eru fyrirmynd-
irnar?
Auður: Við eigum stóra vinkonuhópa og er-
um að leika okkur með sögur og atvik úr nær-
umhverfinu. Það skrítna sem gerðist var að
okkur fannst kannski eitthvað vera of fáránlegt
en svo gerðist bara eitthvað alveg eins í raun-
veruleikanum, eða fáránlegra.
Birna Anna: Þótt maður sé að skrifa farsa er
veruleikinn oft farsakenndari en skáldskapur-
inn. Höfundar þurfa stundum jafnvel aðeins að
dempa lýsingar, því atburðir í sögu þurfa að
lúta lögum frásagnar en veruleikinn lýtur eng-
um lögmálum. En varðandi aldurinn, þá er
þetta mjög áhugavert æviskeið. Fólk er ekki
lengur ungt og efnilegt en heldur ekki gamalt.
Það eru enn tækifæri til að breyta og umturna
lífi sínu. Fólk á þessum aldri er oft ólgandi að
innan og getur togstreitan á milli ytri veru-
leikans og hins innri valdið miklu drama og
miklum húmor.
Eins og tvær
stelpur í Barbie
Skáldsagan 107 Reykjavík eftir Auði Jónsdóttur og Birnu Önnu Björnsdóttur
kemur út í vikunni. Sagan er farsi um miðaldra konur í Vesturbænum sem lenda í
ótrúlegum ævintýrum. Auður og Birna Anna segja samstarfið hafa gengið
afburðavel og oft hafi þær skrifað sem ein vitund. Á döfinni er bæði sjónvarps-
sería eftir samnefndri bók og sjónvarpsmynd þar sem Covid kemur við sögu.
Ásdís Ásgeirsdóttir asdis@mbl.is
„Við hlífum ekki okkur og
gerum grín að þeim veruleika
sem við erum sjálfar þátttak-
endur í,“ segir Birna Anna.
„Við erum báðar dundarar og
mikið fyrir að vera einar en í
svona flæði getum við enda-
laust týnt okkur,“ segir Auður.