Morgunblaðið - Sunnudagur - 18.10.2020, Qupperneq 17

stjórnlagaráð, þótt hann rísi ekki undir því, tönglast á
því að málatilbúnaður hans hafi gengið til þjóðar-
atkvæðis! Það er ekki heil brú í því. Þetta meinta
„þjóðaratkvæði“ uppfyllti ekki þær lágmarkskröfur
sem gerðar eru til lökustu útfærslu af skoðanakönn-
un. Nokkur óljós atriði voru nefnd sérstakalega af
rúmlega hundrað og látið eins og þar með væri búið
að fjalla um „stjórnarskrána“ og leggja blessun sína
yfir hana alla. Þessi atkvæðagreiðsla var endaleysa
og hugsuð af skötuhjúunum til að kaupa sér frið frá
hávaðaflokki út kjörtímbilið. Þingið hafði þó ekki af-
greitt vitleysuna og var þó þingheimur skrítilega
samansettur þá, allt þar til að kjósendur hreinsuðu út
við fyrsta tækifæri. Á sínum tíma var ákveðið að
senda „tillögur stjórnlagráðs“ til yfirlestrar hjá Fen-
eyjanefnd Evrópuráðsins. Eins og Björn Bjarnason
benti á fékk samsetningur trallara hreina falleinkunn
og var raunverulega hleginn út af borðinu.
Ruglið sökk í síkið
„Tvöföld falleinkunn frá Feneyjanefnd
Í nýja álitinu er vísað til þess sem sagði um texta
stjórnlagaráðs í áliti nefndarinnar frá árinu 2013.
Falleinkunn Feneyjanefndarinnar um „nýju stjórn-
arskrána“ er tvöföld.
Einkenni málflutnings í þágu „nýju stjórnarskrár-
innar“ er að aldrei er rætt um efni málsins heldur að-
ferðina við að smíða skjalið og hún er fegruð með því
að vísa til ráðgefandi þjóðaratkvæðagreiðslu haustið
2012. Minnihluti kjósenda greiddi atkvæði um nokk-
ur efnisákvæði og skjal frá stjórnlagaráði með ósam-
rýmanlegum og hráum málamiðlunartillögum í
löngum óskýrum texta. Sjálf skipan þessa ráðs var
utan alls sem skynsamlegt var en hæstiréttur dæmdi
kosningar til þess ógildar.
Eftir að þessi texti hafði fengið falleinkunn hjá
Feneyjanefndinni, sérfræðinganefnd Evrópuráðsins
um stjórnarskrármál, í mars 2013 vísaði alþingi þess-
um texta til hliðar og mótaði nýja stefnu.“ Þetta er
auðvitað mjög afgerandi.
Kominn tími á punkt
Umræða trallara og bakradda, eins og fréttastofu
ríkisins, snýst nú orðið um aukaatriði. Enginn spyr
sig lengur efnisspurninga eftir að bæði Jóhönnu-
stjórnin, sem gerði eiginlega alla vitleysu sem hún
nálgaðist að sinni, en gafst þó upp á þessari, eða evr-
ópsk umsagnarnefnd, sem kallar ekki allt ömmu sína,
vildi ekki leggja nafn sitt við ruglið.
Það er núverandi ríkisstjórn ekki til sóma eða
framgangs að vera að hringla sjálf í stjórnarskrá
landsins í framhaldi af ríkisstjórninni 2009-’13 sem
fékk einhverja verstu útreið sem nokkur slík hefur
fengið eftir aðeins eitt kjörtímabil.
Forsenda fyrir ruglinu nú er sögð vera að samstaða
yrði á milli forystu allra flokka til þeirra verka. Nú
liggur fyrir að slík samstaða er ekki fyrir hendi. Eftir
hverju er beðið? Það eykur ekki trúverðugleika for-
sætisráðherrans og ríkisstjórnar að gera úr sér geng-
inn málatilbúnað að sínum.
Gengur á ýmsu
Þetta spjall hófst á endurminningum um fyrstu skref
í fjölmiðlum, forðum tíð. Þar eins og víðast hefur flest
breyst. Morgunblaðið 107 ára hefur séð þær margar.
Fyrstu áratugina var það í hjarta borgarinnar og
helstu stofnanir og höfuðstöðvar fyrirtækja innan
seilingar. Blaðið þurfti lengi vel að hafa prentsmiðju
sína hið næsta sér. Nú getur hún verið hvar sem er,
þótt ekki sé lakara að hafa fullkomnustu prentsmiðju
landsins svo nærri. Blað og prentsmiðja eru ekki
lengur einn og sami líkami. Öflugasti vefur landsins
er þar og hratt vaxandi útvarpsrekstur er nú hluti af
liðsheild.
Fjölmiðill lýtur þó áfram svipuðum meginlög-
málum og fyrr. Hann þarf frjótt og kjarkað starfsfólk
og öflugar tengingar út á við. Hraðinn skiptir meiru
en nokkru sinni. Stórfrétt í dag er stundum skugginn
af sjálfri sér daginn eftir og jafnvel innan dags. Lúta
þarf mörgum herrum í einum. Lesendum blaðs og
vefjar og hlustendum og er þá er verið að tala um
þorra landsmanna. Hraðinn má ekki verða á kostnað
trúverðugleikans. Heimildir verða að vera traustar.
Og koma úr ýmsum áttum. Frétt ýtir ekki öllu burt.
Margra þátta verður að horfa til og koma frétt frá án
þess að of hart sé gengið fram. Tíminn er naumur og
það fjölgar hættunum.
Fréttin og innihald hennar skipta mestu, var stund-
um sagt á þessum slóðum. En fyrirsögnin er fyrsta
kveðjan til lesandans og hlustandans.
Fyrirsagnafár
Frétt án fyrirsagnar við hæfi er ferð án fyrirheits.
Stundum varð mönnum á og tóku ekki eftir því fyrr
en um seinan.
Í hópi lesenda voru og eru menn með augu fyrir því
kúnstuga og var Magnús borgarlögmaður einn sá
beittasti.
Hann rak augun í þessar:
„Fjórir látnir lausir að lokinni krufningu“
og „Ingrid Bergman reið löndum sínum“ og loks
„Verið að opna leið til að loka hegningarhúsinu“.
Jafnvel smávægileg leiðrétting aftarlega í blaði
slapp ekki, þótt ekki lægi í augum uppi hvað væri
fyndið við hana:
„Röng fyrirsögn!
Röng fyrirsögn var á þætti sr. Árelíusar Níelssonar
„Við gluggann“ hér í blaðinu í gær.
Heiti þáttarins átti að vera: „Hvar er altarið þitt?“
en ekki: „Vofur á vetrarkvöldi nútímans.“
Höfundur er beðinn velvirðingar á mistökunum.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
18.10. 2020 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 17