Morgunblaðið - 17.12.2020, Qupperneq 70

70 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 17. DESEMBER 2020
Ljósmyndir Rutar og Silju
Skipholti 31 • 105 Reykjavík • Sími 568 0150
Opið virka daga 10-17 • www.rut.is • Ljósmyndir Rutar og Silju
Gjafakort Einstökjólagjöf
Gildir á alla viðburði í húsinu
Nánar á harpa.is/gjafakort
Gjafakort
sem hljómar
alltaf vel O
furhetjan eftir Hjalta Hall-
dórsson er raunsönn en
jafnframt spennandi og
gamansöm saga af lífi
unglinga sem þurfa að takast á við
ýmis verkefni hversdagsins ásamt
því að heyja alvörubaráttu fyrir rétt-
lætinu.
Sagan fjallar
um Gulla, sem
dreymir um að
verða ríkur og
frægur og sigra
heiminn. Hann
langar að sanna
sig fyrir þeim
sem gerðu hon-
um lífið leitt í
gamla skól-
anum, en til þess þarf hann að gera
eitthvað sem vekur eftirtekt og að-
dáun annarra. Hann þráir líka að
lækka rostann í Krumma sem er
aðalgaurinn í skólanum og hikar ekki
við að níðast á öðrum. Gulla gengur
hins vegar illa að finna út í hverju
styrkur hans felst, en með hjálp
Helgu vinkonu sinnar tekst honum
að koma sér á framfæri á Youtube,
sem ofurhetjan Ormstunga sem
berst gegn einelti. Hann verður svo
upptekinn af nýfenginni frægð að
hann tekur ekki eftir því að eitthvað
er að hjá Helgu, svo alvarlegt að hún
felur það fyrir besta vini sínum.
Sögupersónurnar eru á unglings-
aldri, í efri bekkjum grunnskóla, og
líklega hentar bókin best lesendum á
þeim aldri. Í sögunni er tekið á erf-
iðum viðfangsefnum eins og einelti
og líkamlegu og andlegu ofbeldi
gegn börnum, af hálfu fullorðinna.
Höfundur fer vel með eldfim og við-
kvæm mál og gerir það á varfærinn
en jafnframt hreinskilinn hátt. Les-
andinn skilur alvöruna án þess að of
ítarlega sé farið í smáatriði. Einnig
er tekið á samfélagsmiðlanotkun og
hvernig hægt er að nýta samfélags-
miðla bæði á neikvæðan og jákvæðan
hátt.
Þrátt fyrir að viðfangsefnin séu
þung er sagan uppfull af húmor og
textinn lipur og skemmtilegur.
Textaskilaboðaslangri, sem börn og
unglingar kannast vel við, er reglu-
lega fléttað inn í söguna og textinn
þannig brotinn upp og hann gerður
aðgengilegri fyrir lesandann. Sem er
kostur fyrir þennan aldurshóp.
Boðskapur sögunnar er að ekki er
allt sem sýnist og mikilvægt er að
hafa í huga að flest þurfum við að
takast á við alls konar vandamál,
misalvarleg þó. Gott er því að venja
sig á að koma alltaf vel fram við
náungann. Líkt og höfundur kemur
sjálfur inn á í lok bókarinnar eru
raunverulegar hetjur í hverju horni
sem við komum ekki alltaf auga á.
Margar þeirra fá aldrei klapp á bak-
ið fyrir sína baráttu.
Ofurhetjan er saga sem skilur
töluvert eftir sig í huga lesandans og
getur vakið þarfa umræðu um erfið
mál. Óhætt er að mæla með henni
fyrir eldri börn og unglinga, sér-
staklega þau sem kannski eru aðeins
of föst í símanum og upptekin af
fjölda læka á samfélagsmiðlum.
Ekki er allt sem sýnist
Barnabók
Ofurhetjan bbbbn
Eftir Hjalta Halldórsson.
Myndir: Blær Guðmundsdóttir.
Bókabeitan, 2020, 176 bls.
SÓLRÚN LILJA
RAGNARSDÓTTIR
BÆKUR
Morgunblaðið/Eggert
Hjalti Halldórsson Ofurhetjan „er
raunsönn en jafnframt spennandi
og gamansöm saga af lífi unglinga.“
Við að fletta Mogganum frá 1934
sá ég að blaðamenn gerðu sér grein
fyrir því að margir hefðu áhuga á
ensku knattspyrnunni og segjast því
ætla að birta fréttir og úrslit reglu-
lega. Það hefur augljóslega verið
kallað eftir því. En það var ekki skrif-
að af mikilli þekkingu fyrstu áratug-
ina. Það var fjallað um mansal og
annað slíkt í boltanum,“ segir Orri
Páll og hlær. „Skrifurum blöskraði
að menn gengju kaupum og sölum
milli liða. En áhugi var þegar til stað-
ar hér fyrir seinna stríð, þótt það hafi
ekki verið í líkingu við það sem nú
er.“
– Fyrir þá áhugasömu var á árum
áður, fyrir tilkomu netsins, oft erfitt
að nálgast úrslit leikja.
„Þegar menn eru farnir að fylgja
liðum vilja þeir fá úrslitin beint í æð.
En það var stundum erfitt heima á
Akureyri. Um helgar fékk maður úr-
slitin alltaf hjá Bjarna í sjónvarpinu
en ef það var leikur á virkum degi að
kvöldlagi þá var kannski enginn
íþróttafréttamaður á vakt í útvarpinu
Einar Falur Ingólfsson
efi@mbl.is
Ný bók Orra Páls Ormarssonar
blaðamanns nefnist Í faðmi ljónsins
og hefur undirtitililinn Ástarsaga.
„Ég held að aðdáendur Barböru
Cartland kunni að verða fyrir von-
brigðum en í mínum huga er þetta jú
ástarsaga,“ segir höfundurinn en ást-
in sem fjallað er um er á ensku knatt-
spyrnunni. Bókin fjallar nefnilega
um það hvernig og hvers vegna
enska knattspyrnan hafi orðið að
þjóðaríþrótt Íslendinga. Hann ræðir
við marga um það hvernig ást lands-
manna á þeirri ensku hafi orðið heit
og skilyrðislaus.
„Enski boltinn hefur verið partur
af mínu lífi og í blóðinu síðan ég man
eftir mér og var að alast upp á Akur-
eyri. Það var jafn eðlilegt og að byrja
í skóla að velja sér lið í ensku hnatt-
spyrnunni,“ segir Orri Páll.
Sjálfur batt hann ungur sitt trúss
við Arsenal.
„Pabbi heldur með Arsenal, það er
væntanlega skýringin. Vinir mínir
héldu annars flestir með Liverpool
sem var langbesta liðið á þeim tíma.
Þessi áhugi hefur alltaf verið í kring-
um mig og flestir sem ég þekki hafa
miklu sterkari taugar til enska liðsins
síns en til þess íslenska.“
– Hvers vegna?
„Það er eitt af því sem ég lagði upp
með að rannsaka við skrifin, og velta
fyrir mér hvernig þetta hafi byrjað.
Oft hefur verið sagt að upphafið liggi
í því þegar ríkissjónvarpið byrjaði ár-
ið 1967 að sýna leiki frá vikunni á
undan. En ég lagðist í heiðgul blöð, á
tímarit.is, fletti hundrað ár aftur í
tímann og sá að elsta heimildin er frá
1924 þegar Héðinn Valdimarsson
skellti sér á Wembley og var mjög
líklega fyrstur Íslendinga þar á bik-
arúrslitaleik.
og engin úrslit í tíufréttum. Þá þurfti
maður að fara að sofa og vita ekki
neitt – það var kannski bikarleikur
og mikil spenna.
Mogginn kom svo ekki til Akur-
eyrar fyrr en eftir hádegi svo maður
fór í skólann og hafði ekki hugmynd
um hvernig leikurinn hefði farið, fór
svo heim og beið eftir að blaðberinn
færði manni úrslitin.
Og þá hafði Arsenal kannski tap-
að!“ Hann hlær.
Ólafur Jóhann grjótharður
– Þú segir ástarsaga en mætti ekki
eins kalla þetta trúarbragðasögu?
„Svo sannarlega. Ég tek ýmis
dæmi um að sumir taka þetta mjög
alvarlega og mega ekki heyra orði
hallað á sína menn. Það er nánast
verra að illa sé talað um liðið en nán-
ustu fjölskyldu. En það er líka ákveð-
inn húmor í því …“
– Er það?
„Ja, hjá flestum. Ég birti viðtöl við
stuðningsmenn ýmissa liða og marg-
ir þeirra hafa góðan húmor fyrir
stuðningnum. En auðvitað skiptir
máli meðan á leikjum stendur hvern-
ig gengur. Fyrir skap fólksins og allt
andrúmsloft.“
– Úrslitin geta skipt máli fyrir
heimilislífið.
„Svo sannarlega. Margir lýsa því,
til að mynda Ólafur Jóhann Ólafsson
rithöfundur. Hann sýnir þar á sér
aðra hlið, er mikill Chelsea-aðdáandi
– mér fannst skemmtilegt hvað hann
er grjótharður og hnakkrífst við
sjónvarpið og skammar sína menn ef
þeir gefa sig ekki alla í leikinn.
Þetta er allt ekki bara mín ástar-
saga, þetta eru sögur margra og ótal-
margir tengja við þær tilfinningar
sem rætt er um.“
– Sundrast fjölskyldur ef börn
fylgja öðru liði en foreldrarnir?
„Ég veit ekki hvort það gengur svo
langt en vissulega getur komið upp-
stytta! Og verið fátt með mönnum á
köflum ef illa gegur hjá öðrum. Svo
er angi af þessu líka að sumir hata
jafnvel meira annað lið en þeir elska
sitt.“ Hvað frægasta dæmið um það
er líklega gagnkvæmt hatur aðdá-
enda liðanna í Norður-Lundúnum,
Arsenal og Tottenham.
Fólk ærist af gleði
Orri Páll hefur aldrei starfað sem
íþróttafréttamaður en hefur gegnum
árin, í vinnu sinni hér á Morgun-
blaðinu, oft skrifað greinar um ýmsar
hliðar á knattspyrnunni, ekki síst
þeirri ensku. En hefur hann unnið
lengi að þessari bók?
„Nei – þótt ég geti sagt að ég hafi
alla ævina verið að búa mig undir að
skrifa hana! En ég hef haft gaman af
því að skrifa af og til um knatt-
spyrnu, og sérstaklega þá ensku. En
það var í fyrra sem ég fór að vinna að
bókinni og þá út frá spurningunum
hvernig þetta hafi eiginlega byrjað,
og af hverju spark í öðru landi skipti
svona miklu máli fyrir sálarlíf þjóð-
arinnar. Maður hefur upplifað fólk
ærast af gleði og missa alla stjórn á
tilfinningum sínum, og líka að verða
alveg miður sín yfir leikjum. Svo er
gaman að grúska og sjá hvernig
þetta var hér áður.
En það er eitthvað ómótstæðilega
heillandi við ensku knattspyrnuna.“
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Arsenalmaður Orri Páll segist hafa verið alla ævi að búa sig undir að skrifa bókina, um ástina á enska boltanum.
„Eitthvað ómótstæðilega heillandi“
 Orri Páll Ormarsson hefur skrifað bók um ást Íslendinga á enskri knattspyrnu  „Alls ekki bara
mín ástarsaga, þetta eru sögur margra og ótalmargir tengja við þær tilfinningar sem rætt er um“