Iðjuþjálfinn - 01.01.2019, Blaðsíða 25

25
verður að halda einbeittur áfram. Þetta er
fyrir skjólstæðinginn. Þetta er ekki fyrir mig,
þetta er til þess að auka gæðin í meðferð
skjólstæðingsins. Ég verð bara að halda
áfram, og ég er svolítið þannig hvort sem er,
ef það er áskorun, þá ætla ég mér að stand-
ast hana. Stuðningurinn er til staðar ef þú
þarft hann, þú verður bara að halda áfram
þar til þú nærð markmiðinu. Trúið á ykkur
sjálf.
Brenda: Þetta getur verið erfitt, ég sjálf man
eftir að hafa gengið inn á spítala, hitt sam-
starfsfólk með margra ára reynslu og hlust-
að á þau segja mér að ég þurfi að gera
tauga- eða vitrænt mat og líka sjónpróf. Hér
er ég, nýkomin úr skóla og hvað veit ég? Ég
hugsaði með mér: „Hér er ég, ég veit bara
margt og ég veit að það er mikilvægt“. Það
hefði verið mjög einfalt fyrir mig að segja:
já, látið mig fá þessa matslista og fylgja svo
bara því sem þau gerðu, ef ég hefði ekki haft
þetta sjálfsöryggi hefði verið auðvelt að
enda þar. Trúið því að þetta er gott fyrir
skjólstæðinginn, gott fyrir endurhæfinga-
ferlið og gott fyrir iðjuþjálfun. Treystið þver-
faglegu teymunum ykkar fyrir hinum mats-
listunum, og nýtið ykkur upplýsingarnar frá
þeim í stað þess að endurtaka matið.
Gill: Suma hluti veistu bara. Jafnvel nýút-
skrifuð vitum við meira af því við erum ný
búin að læra ný atriði. Já við þurfum að
prófa þau, já við þurfum að hlusta á reynslu-
meiri aðila. Haldið samt áfram að hafa trú á
ykkur sjálfum. Þið þekkið skjólstæðingana
ykkar, þið þekkið ykkur sjálf. Ef það gengur
ekki er það allt í lagi. Þið getið gengið til
baka og sagt, ég reyndi þó alla vega. Ef þið
reynið ekki þá vitið þið ekki hvernig fer.
Það sem ég myndi gjarnan vilja sjá, er að
allur hópurinn nái kvörðun til að nota AMPS
á einhverjum tímapunkti, ekki endilega
alltaf með öllum skjólstæðingum en að
hagnast af því að nýta sér AMPS, líkt og ég
veit að sú æfing sem ég hef hefur gert mér
gagn, því hún hjálpar mér að einbeita mér
að því sem skjólstæðingnum er mikilvægt.
Brenda: Þegar ég hugsa um hvað ég vill fyr-
ir hópinn að þá finnst mér frábært að þið
hafið gert hóp á facebook þar sem þið getið
haldið sambandi, stutt hvert annað og og
hvatt hvert annað áfram. Einnig myndi ég
hugsa um hvernig þið gætuð gert litlar
rannsóknir, eða tilfellarannsóknir. Kynnt
þær fyrir hvert öðru, eða öðru fólki og
hvernig þið nýtið AMPS sem útkomu mat.
Reynsla ykkar á því að vera hópur og leggja
fyrir AMPS gæti verið áhugaverð. Svo ekki
selja ykkur fyrir lítið, hugsið um rannsóknir.
Gill: Það þurfa ekki að vera stórar rann-
sóknir. Rannsóknin sem við gerðum var að-
eins á fimm einstaklingum. Fyrir og eftir,
það er allt. Rannsóknirnar geta verið smáar
en þó haft mikil áhrif.
Brenda: Þið hafið fólk eins og Gill og mig úr
fjarlægð sem geta leiðbeint ykkur eða fólk
hér á Íslandi. Ég vona að þið náið öll
kvörðun og haldið sambandi hver við aðra
og hvernig þið notið AMPS, segið sögur,
AMPS sögur eru skemmtilegar. Af því að at-
riði sem þú hélst að gætu aldrei gerst í
AMPS mati, gera það samt.
AÐ LOKUM: HVAÐ ER FRAMUNDAN HJÁ
YKKUR?
Brenda: Við ætlum að hafa það gott á Ís-
landi í einn dag áður en við förum heim, við
hittumst svo sjaldan og viljum njóta sam-
veru hvorrar annarrar.
Á þessu ári er CIOTs (Center of innovated OT
solutions) með málþing, sem haldin eru á
nokkurra ára fresti. Að þessu sinni er hún
haldin í september á ítalíu, Það er sá tími
sem AMPS starfsmenn allstaðar að úr heim-
inum koma saman og einstaklingar sem
nota AMPS, ESI og School AMOPS eða
OTIPM. Þetta er stór hópur iðjuþjálfa sem
allir hugsa líkt, það er nokkuð stórkostlegt.
Ég er að vinna að fyrirlestri fyrir þetta mál-
þing, þið gætuð fylgst með því og kannski
haft áhuga á því að mæta.
Svo já, þetta er það sem er í gangi. Ég er í
námsleyfi núna svo ég að vinna í rannsókn-
um sem snúa að faglegri hegðun og
menntun, sem sagt ekki um AMPS. Ég mun
halda áfram með þær rannsóknir og atriði
þeim tengdum.
Gill: Það er svo gott að hitta fólk sem þú
hittir sjaldan, fólk sem hugsar eins og þú og
hefur sömu heimspekilegu nálgun við starf
sitt og þú. Við Brenda deilum líka mörgum
rannsóknarhugmyndum, við tölum um um-
deild atriði sem eru að eiga sér stað í iðju-
þjálfun, t.d í hvaða aðstæðum AMPS gengur
eða gengur ekki upp og af hverju. Við eyð-
um miklum tíma í að tala, sem er mjög gott.
Ég er síðan ásamt samstarfsfólki að vinna í
rannsókn þar sem við leggjum ESI (Evaluta-
tion of Social interactions) fyrir nýbakaðar
mæður með geðvanda. Við erum að vona
að það fái flutning, sú rannsókn er mjög
áhugaverð.
Ritnefnd Þakkar Gill
og Brendu fyrir spjallið.
Doktorsrannsókn Gill snérist um þær framfarir sem iðjuþjálfar sýndu
í kjölfar AMPS námskeiðs og hvernig þessum einstaklingum tókst að
innleiða matstækið inn í starf sitt. Hún rannsakaði iðjuþjálfa sem
höfðu farið á AMPS námskeið. Hún hitti hvern þátttakanda þrisvar
sinnum en alls fylgdi hún þátttakendum eftir í eitt ár. Hún tók einstak­
lingsviðtöl og lagði fyrir spurningalista, en einnig fylgdist hún með
fólki í gegnum netdagbækur sem sendar voru gegnum tölvupóst.
Niðurstöður sýndu að mjög lítill hluti þátttakenda innleiddu AMPS­ið
inn í vinnu sína án erfiðleika, aðeins um 9% þátttakenda. Einhverjum
fannst erfitt að koma AMPS­inu inn því þeim fannst það ekki passa
inn í hugsunarhátt þeirra. Það var þó bara lítill hópur. Stærsti hópur­
inn talaði um að til þess að geta notað AMPS­ið þurftu þau að finna
aðra leið til að vinna með teyminu og fundu fyrir erfiðleikum eða
áskorunum við þá vinnu. Sá hópur fann fyrir gagnsemi AMPS­ins í
starfi en fundu að þau þurftu að hafa hugmyndafræði iðjuþjálfunar
að leiðarljósi og útskýra það fyrir teyminu. Þeir iðjuþjálfar sem sinntu
þeirri samvinnu sýndu mestan árangur.
Gill er sérstaklega í minni skjólstæðingur, þar sem hún notaði AMPS
bæði sem mats­ og íhlutunaraðferð til að aðstoða mann við að öðl­
ast innsæi í eigin getu.
Þetta var maður um fimmtugt sem hafði fengið heilablóðfall. Hann
var rútubílstjóri en eftir áfallið var ekki von um að hann myndi keyra
aftur, hvorki rútu né annað ökutæki. Honum var vísað til iðjuþjálfa
vegna sjónúrvinnsluvanda en hann hafði fyrst og fremst áhuga á að
keyra á ný. Eiginkona hans nefndi einnig að hann hafi haft gaman af
járnsmíði og var hrædd um að hann myndi fara að sinna því aftur
ásamt því að keyra aftur. Gill og maðurinn gáfu sér góðan tíma til að
skoða og velja viðeigandi AMPS verkefni. Hann framkvæmdi verk­
efnið og þegar niðurstöðurnar lágu fyrir, skoðuðu þau þær saman.
Þá áttaði maðurinn sig á færniskerðingu sinni og sagði “Ég er ekki
öruggur, er það nokkuð” og þarna gat hann sjálfur áttað sig á fram­
haldinu bara með því að sjá niðurstöður AMPSins.
Þessi saga minnir á að AMPS­ið er hægt að nota í allskyns aðstæðum,
sem þú býst ekkert endilega við. Notkunarmöguleikarnir eru fleiri en
bara sem matstæki og útkoma því það gefur svo miklar og góðar
upplýsingar. Í raun var AMPS­ið frekar notað þarna sem íhlutunarað­
ferð en matstæki.
„Í stað þess að byrja á að nota AMPS­ið sem matstæki og síðan velja
íhlutun, var niðurstaðan komin eftir AMPS­ið, þar sem eina íhlutunin
sem maðurinn hafði áhuga á var nú ekki lengur raunhæf. Ég fann leið
fyrir hann sjálfan til að átta sig í stað þess að bara segja honum það.
Vanalega hefði matstækið verið lagt fyrir og síðan komið íhlutun.
Fyrir þennan mann hentaði það ekki, þar sem eina úrræðið sem hann
vildi var að keyra rútu, sem ekki var raunhæft. Það varð að finna leið
til að sýna honum að heilaskaðinn væri slíkur að hann myndi ekki
geta það. Það var ekki hægt að segja “þú getur ekki keyrt” hann
þurfti að trúa því sjálfur“.