Vinnan - 01.06.1943, Qupperneq 10

Sjáanleg merki blýsins íinnast stundum í tannholdi
sjúklinganna sem dökkgrá rák eða rönd ofanvert við
tennurnar. Þessi blýrák hverfur ekki viS þvott.
Ég hef nú taliS upp nokkur algengustu einkenni blý-
Vöðvalömun á handleggjum.
eitrunar, en lýsingin er ófullkomin og langt frá því aS
vera tæmandi. Tilgangurinn meS þessum orSum er
ekki sá, aS festa mönnum í minni hin óhugnanlegu ein-
kenni sjúkdómsins, heldur aS benda á leiSir til aS forS-
ast hann meS öllu. Orsök veikinnar -—- hlýiS og efna-
sambönd þess — hef ég þegar minnzt á, og aS nokkru,
hvar hennar sé helzt aS vænta. Ég hef einnig lítillega
getiS þess, hvernig vörnum gegn veikinni verSi bezt
komiS viS, en vil nú aS lokum fara nokkrum orSum
til viSbótar um þaS atriSi.
Ef vel á til aS takast um varnir gegn blýeitrun, sem
atvinnusjúkdómi, verSa ýmsir aSiljar aS hafa meS sér
góSa samvinnu, og er þá fyrst aS nefna óbreytta
starfsmanninn. Sé honum kunnugt um, aS hann vinni
meS blýefni, ber honum aS gæta ýtrasta persónulegs
hreinlætis, þvo hendur sínar og andlit sem tíSast, eink-
um þó fyrir máltíSir. Auk þess á hann aS iSka líkams-
böS, helzt daglega, aS starfi loknu. Komist hann ekki
hjá aS vinna í blýblönduSu ryki, má hann ekki van-
rækja aS nota rykvarnargrímu. Loks ber honum aS
virSa og fara eftir hverri þeirri varúSarráSstöfun, sem
kann aS verSa gerS á vinnustaS.
Annar aSili í fyrrnefndri samvinnu er atvinnurek-
andinn. Hann verSur strax í upphafi aS kynna sér,
hverskonar efni eru meShöndluS í verksmiSju hans eSa
iSnfyrirtæki. Sé þar nokkurt blýsamband um hönd haft,
skal hver einstakur starfsmaSur fræddur um þaS og
hvattur til varkárni. Auk þess hvílir sú siSferSisskylda
á slíkum atvinnurekanda, aS húsakynni á vinnustaS séu
rúmgóS og hreinleg, aS loftræsting sé fullkomin, og aS
nauSsynlegur varnarútbúnaSur, svo sem grímur, sé
fyrir hendi.
ÞriSji aSilinn er heilbrigSisstjórn landsins. Henni
bæri aS hafa stöSugt og vakandi eftirlit meS öllum þeim
vinnustöSvum, þar sem blý er notaS, og sjá um, aS sett-
um varúSarreglum væri framfylgt.
Hvernig tekst nú samvinna þessara þriggja aSilia hér
á landi? Eftir minni takmörkuSu reynslu aS dæma,
verSur svariS þaS, aS hún hafi fram aS þessu tekizt
heldur báglega. Blýeitrunar verSur vart hér alltaf öSru
hvoru. Ég hef kynnzt nokkrum tilfellum og skal nefna
eitt sem dæmi um ófullkomna vörn:
StarfsmaSur skipasmíSastöSvar hér í bæ sýkist af
blýeitrun. Lamanir augnvöSva, góms og raddbanda
voru mest áberandi einkennin. Hann hafSi all-lengi
unniS aS því aS rySberja og menjubera skipsskrokka.
Því hafSi oft fylgt mikiS ryk, og sjálfur hafSi sjúkling-
urinn víst ekki veriS sérlega hreinlegur meS hendur
sínar og andlit, enda hafSi hann allan tímann ekki
minnstu hugmynd um hættuna. Enginn hafSi varaS
hann viS henni. ÞaS var því ekki von, aS vel færi. Yfir-
manni stöSvarinnar var tjáS þetta tilfelli. Hann vísaSi
málinu frá sér til næsta undirmanns síns, sem tók frá-
sögninni fálega og hefur vafalítiS leitt hjá sér gefiS ráS
um aS láta athuga aSbúnaS og heilbrigSisástand starfs-
manna fyrirtækisins.
MeS þessu raunalega dæmi fáfræSi og tómlætis lýk
ég máli mínu.
Lagabreytingar
Snemma á þessu ári sendi skrifstofan sambandsfélög-
unum bréf varSandi ýmsar breytingar, sem sambands-
stjórn taldi nauSsynlegt, aS gerSar yrSu á lögum sam-
bandsfélaga. — Voru þar á meSal ýms þýSingarmikil
nýmæli.
Fjölda mörg félög hafa þegar framkvæmt þessar laga-
breytingar og sent skrifstofunni lög sín meS á orSnum
breytingum. Er hér meS skoraS á þau félög, sem þegar
hafa komiS þessu í verk, en ekki sent skrifstofunni
lögin meS hinum nýju breytingum, aS gera þaS sem
fyrst, til þess aS sambandsstjórn fái vitneskju um, hvaSa
félögum hún þarf aS senda ítrekunarbréf um þetta efni.
82
VINNAN