Vinnan - 01.06.1943, Side 14

LOFTSKEYTASTÖÐIN í REYKJAVÍK
Tuttugu
FriSbjörn
ASalsteinsson
Opnun loftskeytastöðvarinnar í ileykjavík. 17. júní
1918, markar að vissu leyti tímamót í sögu íslenzkra
siglingamála. Með þeim skilyrðum, sem þannig voru
sköpuð til viðskipta við skip, var rofin sú öræfaþögn,
sem ríkt haíði frá upphafi yfir hafinu umhverfis landið
okkar — baráttusvæði íslenzkra sjómanna. Og með
vaxandi tækni hefur sambandsskilyrðunum, sem þannig
voru fengin, þokað smám saman áfram og þróunin í
þeim efnurn opnað sjómannastéttinni nýja heima. Hver
uppgötvunin hefur þar rekið aðra í þágu sjóferða og
siglinga; talstöðvar, radiovitar, miðunarstöðvar, radio-
dýptarmælar, starfsemi útvarpsstöðva o. fh, allt eru
þetta fyrirbrigði, sem óþekkt voru hér á landi fyrir 20
árum síðan.
Sjómennirnir munu því, öðrum fremur, minnast með
þakklæti þess viðburðar, er loftskeytastöðin í Reykja-
vík hóf starfsemi síná árið 1918, fyrir 25 árurn síðan.
Stöðin hefur á þeim áratugum, sem síðan eru liðnir,
reynst þeim sá bjargvættur í baráttu sinni, sem seint
verður metin að fullu.
I grein þeirri, sem hér birtist, verða aðeins raktir
í stórum dráttum helztu áfangarnir í sögu loftskeyta-
tækninnar hér á landi, en sögu stöðvarinnar sjálfrar
verður að sjálfsögðu getið nánar á öðrum vettvangi.
Svo sem kunnugt er reis harðvítug deila um það hér
á landi, árið 1905, hvort koma skyldi á ritsímasambandi
milli Islands og annarra landa, eða taka í þess stað til-
boði Marconifélagsins um loftskeytasamband við um-
heiminn. Var Björn Jónsson ritstjóri ákafur talsmaður
og fimm ára minning
loftskeytanna og beitti öllum sínum áhrifum til stuðn-
ings því máli. Fengu andstæðingar ritsímamálsins jafn-
vel sendan hingað mann frá Marconifélaginu í London
og reisti hann viðtökustöð skammt fyrir innan bæinn
(við Rauðará), til þess að sannfæra menn um það, að
loftskeytasamband væri annað og meira en hugboð eitt.
Hér var aðeins um viðtökustöð að ræða og var fyrsta
skeytið móttekið frá Englandi 26. júní 1905.
Sem dæmi þess, hverju harðfylgi var beitt í barátt-
unni um þessi mál, má minna á bændafundinn, sem
frægastur er orðinn og Björn átti frumkvæðið að, en
þar voru samþykkt mótmæli gegn ritsímasambandinu
og kröfur gerðar um loftskeytasamband, samkvæmt til-
boði Marconifélagsins.
Deilum þessum lauk, sem kunnugt er, með því að
ritsímalína var lögð til landsins og var hún opnuð til
afnota 25. ágúst 1906.
Síðasta skeytið, sem birt var frá viðtökustöðinni við
Rauðará, var móttekið 5. okt. 1906.
Arið 1915 voru loftskeytatæki sett í eimsk. Goðafoss,

ViStökustöSin viS RauSará.
86
VINNAN