Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1927, Side 71

demica) og nr. 115 (non epidemica)), en NoriSmenni í einiu lagi. Eftir
töflunni að dæma virSumst vjer sleppa nokkru betur, þrátt fyrir alt ís-
lenska kvefiö (13.3:19.3), en sje bron.chitis ac. non. epidern. bætt viS,
hækkar talan hjá oss um 7.2 eða, heildartalan upp í 20.5. Manndauöinni
er því líkur í báö-um löndum! og' engu minni hjá oss. f báSum löndunumi
ganga, eins og' kunnugt er, árlega faraldrar af kvefsótt. Þaö viröist í
fljótu bragði kynlegt, að menin deyi rir kvefi einu, en af ManndauSa-
skýrslunum má sjá, aS mestur hluti hinna dánu hafa veriS ungbörn á
1. ári. Þau sýkjast oft af lungnabólgu út úr kvefinu og húni dregur þau
til dauöa.
Barnsf airasótt hefir veriö nokkru meiri hjer á landi en í Nor-
egi (3.9: 2.3). Dánarprósentan er lík: 27.7 hjá oss, 26 í Noregi. Á báö-
um stööum eru sennilega aöeins þungt haldnir sjúkl. taldir. Oss ætti aö
vera í sjálfsvald sett aö lækka manndauöann úr þessumi sjúkdómi.
Stjarfi (tetanus, trismus) viröist sjaldgæfur kvilli hjer, en mann-
dauöi er þó meiri en í Noregi (2.0: 0,6). Aöallega munu þaö vera ung-
börn meö ginklofa. Vafalaust mætti mikiö gera til þess, aö bæta úr
þessu (naflahiröing, stjarfablóövatn viö grunsöm slysasár).
Táugav'eSki. Hjer er mikið á munum (11.6:2.7) cg bersýnilegt,
aö vjer þurfurn aö taka oss fram. Dánarprósenta er talin 8.5 í Noregi
og öllu hærri mun hún ekki vera hjer, svo mtmurinn stafar tæpast af
því, aö veikin sje þyngri hjer. Koroið getur til tals, aö diagnosis sje
stundum hæpin hjá oss og hitasótt af öörum uppruna Ijlandist inm í. Viö
þessu mætti oftast sjá meö Widalsprófi. Vonandi þverrar veikin meö
vaxandi menning og betri húsakynum.
Iðrakvjef hefir veriö hálfu skæöara í.Noregi heldur en hjá oss
(16.3 í Noregi, 8.7 hjer), einkum ungbörnum á 1. ári og er þó barna-
dauði lítill í Noregi. Munurinn er einkennilega mikill, jiví sjúkdóms-
greiningin sýnist vandaiaus. Þaö skyldi þá helst vera, aö atrophia in-
tantum, sem ekki er talin sjerstakt banamein í Noregi, væri þar talin
iörakvef. Ef henni væri bætt viö hjá oss, hælckar talan. um 4.8 og kemst
upp í 13.5. Eigi aö síður veröur hún nokkru lægri eni i Noregi.
Gigtjsótt hefir veriö jirefalt skæöari í Noregi en hjer (0.8:2.7)
og kemur það heim viö alment álit lækna, aö hjer sje hún sjaldan ill-
kynjuð. Sjúklingafjöldinn viröist ekki meiri í Noregi en hier, en1 dán-
arprósentan mun hærri. Og jtaö lítur ekki út fyrir, aö vjer höfum talið
dauösföll undir endocarditis, því ekki kveöur mieira aö henr.i hjer en x
Noregi.
Poliomyelitis ant. ac teljum vér undir „aðrar farsóttir“. Úr
henni dóu 1924 89 menn eöa að meðaltali á ári, 1911—25, 6.4 á 100,000 íb.,
en í Noregi aöeins 1,5. Þetta eina ár var dæmafátt rothögg og stafar ef-
íaust af því, hve veikini var fátíö áður.
Pemphigus1 neonatoru m er ekki mjög fátíöur i Noregi, svo og
meningitis cerebrosplin., en hans veröur lít.t vart hér. Týph.
e x a n t h a n, m. a 1 a r i a, variola og a n t r a x hafa komið fyrir.
Þegar litiö er yfir það sem hér er sagt, þá virðist niðurstaðan jiessi:
Vér stöndum tiltölulega illa að vígi meö farsóttirnar. Sumu sýnist erfitt
aö breyta (kíghósti, inflúensa, mænusótt), viö öðru má margt gera (misl-
ingar, skarlatssótt, barnsfarasótt, stjarfi, taugaveiki) og er skylt að vinna