Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1927, Blaðsíða 76

74
íiö verður tæpast villst í dánarskránum, sem annars eru nokkuö mismun-
andi, en erfitt aö sjá hvaö muninum valdi. Barnið, konan og ljósmóður-
eða læknishjálp koma til g'reina. Nokkuö kann að íalla í valinn af norsku
börnunum vegna þess, að syfilis er tíðari þar en hjer. Einkennilegt er
það, að vanskapnaðir sýnast hjer fleiri' (2.8: 1.5), en ef til vill er hjer
um tilviljun eina aö ræða á svo lágnm tölurn. Eigi að síður má margt
og.mikið gæra til þess, að bæði fæðist börnin hraust (prenatal care) og
fæðing gangi sem 1>est og hættuminst.
VI. Vanheilindi (morbi constitutionales).
Þessi flokkur er hálfgerð ruslakista hjá oss, sumt í honum vantalið
og smnt á þar ekki heima. í norsku skránni koma kvillar þessir á fleiri
flokka.
Banamein í s 1 a n d. Dánir samtals Dánir árlega á 100,000 íbúa 1911—25
igil—15 1916—20 1921—25 íslancl Noregur
54. Beinkröm (rachitis) 55. Beinmeyra (osteomalacia) 10 » 3 » 6 » 1,4 » 2,3
56. Kregða (atrophia infantum) * 37 22 8 4,8 »
57. Hungur (inanitio)* 1 í 1 0,2 »
58. Ellihrumleiki (marasmus senilis) 768 873 806 176.0 177,3
50. Holdfúi (gangræna) 5 3 2 0,8 o.r.
Gangræna senilis » » » » 3,7
6j. Spiklopi (myxoedema) » » » 0,1
6x Cachexia strumipriva > » » » »
62. Sykursýki (diabetes) 8 9 7 1,7 9,0
65. Þvaghlaup (diab. insipidus) » 1 » 0,1 »
64. Gigt (arthritis urica) 1 » 1 0.2 0,3
65. Addisons veiki 1 » » 0,1 0.3
66. Önnur vanheilindi* 1 1 0,2 »
Samtals 70.3 889 822 180,3 193,5
VI. Æxli.
67. Carcinoma 68 Sarcoma 6). Önnur æxli 409 19 8 461 32 2 506 31 4 98,9 5,9 1,0 98,7 5,3 5,1
Samtals 436 495 541 105,8 109,1
* slept úr samtölu.
Sje því slept, sem síst verður samanborið (atrophia infantum, hungur
og ,,aðrir sjúkd.“) er tiltölulegi manndauðinn nokkru lægri hjá oss en
Norðmönnum (180.3: 193.5). Um einstaka kvilla er þessa að geta:
Beinkröm: Það eru aðallega fyrstu 5 árin, sem hennar hefir gætt
verulega hjá oss, en eigi að síður deyja hjer mun færri en úr þessum
kvilla en í Noregi (14:2.3), og styður það þá skoðun, aö fremur lítið
kveði að henni hjer. Og þó hafa 19 börn dáið úr henni, að því skýrslur
telja. Þetta ætti ekki að koma fyrir úr þessu, þvi nóg lýsi höfum vjer
og Vigantol í ofanálag, sem heita má óyggjandi læknislyf.