Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1927, Blaðsíða 83

81
A kvefsóttinni er þá lítill sem enginn mumir. Nú er inflúensu og kvef-
sótt án efa ruglaö mjög saman i bá'ðum löndum og sjeu báöir þessir Sjúk-
dómar taldir i einu lagi kemur mikill munur í ljos: 76.6 hjá oss, en 48.9
i Noregi. Vjer veröum þá miklu ver úti, vegna þess hve influensa hefir
verið hjer mannskæð. Kf nú er til samanburöar litið á sjúklmgafjöld-
ann i þessum sjúkdómum kemur það i ljós, að i kvefsótt er hann ná-
lega jatn á árunum 1921—25 (4470:4550), en miklu meiri í inflúensu
(3210:1995). Verður því ekki annað Sjeð en að inflúensa eða
þung kvefsótt, lík henni, sje tiðari hjer. — Eini kvill-
inn, sem valda kynni ruglingi, er kveflungnabólga, en hún er ekki meiri
i Noregi en hjá oss. Það er erfitt að giska á, af hverju vjer verðum
svo illa úti í þungum kvefsóttum eða íntlúensu. Það er eins og vjer
sjeum næmari eða mótstöðuminni en Norðmenn. Stafar það af lifnaðar-
háttum vorum eða hefir ónæmi vaxið fyr í Noregi með hröðu satn-
göngunum ?
Langvint lungnakvef og bronchiectasia er mun tíðari hjá
oss (26.8: 18.4). Eflaust er nokkuð af þvi blátt áfram gömul berklaveiki,
og getur verið, að vjer syndgum meira í þá átt en Norðmenn. Á það
bendir, að fyrstu 5 árin er þessi kvilli miklu tíðari en hin síðustu. En
þeir hafa líka minna af mygluðum heyjum en vjer. Mætti eílaust bæta
nokkuð úr langvmna lungnakvefinu m,eð skynsamlegum vömum yið
heygjöf.
Lungnbólga. Skýrslur vorar um banamiein slá pneum. crouposa
og catarrhalis saman, en. Norðmenn telja hvora fyrir sig. Úr lungna-
bólgu deyja hjer miklu fleiri en i Noregi (166.0:91.7),
þvi ólíklegt er, að oft sje hjer vilst á diagnosis.
Emphysema pulm. er nokkru tíðara hjá oss (6.7: 5.1), og er það
ekki að undra, úr því svo var og með langvint lungnakvef.
Gangræna pulmonum. Einnig þessi kvilli er tíðari hjer (2.4:
0.8). Þó tölurnar sjeu lágar, sýnist ekki grunlaust um, að eitthvað sje
oftalið hjá oss, því fátíður er þessi kvilli.
Pleuritis, empyema. Norðmenn skifta hjer i pleuritis serosa (2.8)
og purulenta (1.6). Sjúkdómar þessir mega heita jafntíðir i báðum
löndunum.
Mestallur munurinn í þessum flokki stafar þá af tveim sjúkdóm-
um: lungnabólgu og langvinnu lungnakvefi. Hið síðartalda fer vonandi
minkandi, en eftir er lungnabólgan og að finna ráð til þess að draga úr
mannfallinu, sem hún veldur.
1. S j ú k d ó m: a r i m e 11 i n, g a r f æ r u m.
Ef litið er á þennan flokk í heild, er munurinn á löndunum nálega eng-
inn (43.9:43.0). Sjúkdóma í munni, hálsi og vjelinda telja Norðmenn
ekki sjerstaklega, catarrhus intest. & diarrhoe heldur ekki, en í stað hans
„kronisk mevekatar". Óvíst hvort þetta er sambærilegt.
Eftirtektarverðast er, hve margir deyja hjá oss úr cat. intest. og
diarrhoe. Mætti vel segja, að hjer væri að ræða um handvömm hjá
oss, þvx flestir hinna dánu eru ungbörn á 1. ári. Ileus og hernia
eru sjúkdómai-, sem ætla mætti að læknar gætu oft bætt, en ekki verða
Norðmenn þar betur úti en vjer. Undarlegt er, að enginn skuli hafa dá-