Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1992, Qupperneq 21

Annað sem hefur breyst einkum síðustu árin er að hlutfall þeirra kvenna sem hafa
áður gengist undir fóstureyðingu fer vaxandi. Hlutfallið var 10-12 af hverjum
hundrað framkvæmdum fóstureyðingum á tímabilinu 1976-1982 en hefur verið yfir
20% frá árinu 1987 og 1993 hafði fjórðungur kvenna áður gengist undir
fóstureyðingu.
Rúmlega helmingur kvennanna hefur að jafnaði verið starfandi á vinnumarkaði,
um eða yfir fjórðungur hefur verið í námi um tíimda hver heimavinnandi og 2-3%
hafa verið atvinnulausar eða öryrkjar. Á þessu hefur þó orðið sú breyting nú allra
síöustu árin að hlutfall atvinnulausra og öryrkja hefur farið hækkandi og var komið
í 10 af hundraði hópsins árið 1993. Um leið lækkaði hlutfall starfandi kvenna.
1.4.4 Ófrjósemisaðgerðir
Samkvæmt núgildandi lögum nr.25/1975 er ófrjósemisaðgerð heimiluð að ósk
einstaklings sé hann/hún fullra 25 ára og óski eindregið og að vel íhuguðu máli eftir
því og ef engar læknisfræðilegar ástæður eru til staðar, sem mæli gegn aðgerð. Sé
viðkomandi ekki fullra 25 ára er ófrjósemisaðgerð heimil eingöngu ef um sérstakar
aðstæður er að ræða, sem nánar er kveðið á um í lögunum.
Árið 1975 voru gerðar um 200 ófrjósemisaðgerðir en árin 1976-1980 voru
framkvæmdar 471 aðgerð að meðaltali á ári, 606 árin 1981-85 og 583 árin 1986-90
eöa alls rúmlega átta þúsund og þrjú hundruð óffjósemisaðerðir þetta fimmtán ára
tímabil. Athyglisvert er hve hlutur karla í þessum aðgerðum er lítill eða aðeins 418
(5%) samanborið við 7885 aðgerðir hjá konum. Langflestir þeirra, sem gangast undir
ófrjósemisaögerö eru á aldrinum 35-44 ára. Árið 1991 voru framkvæmdar 580
ófrjósemisaðgerðir og 634 árið 1992.
'Kaflar 1.4.1 til og með kafla 1.4.4 voru samdir af Sigríði Vilhjálmsdóttur).
1-4.5 Dánartíðni
Á árinu 1992 dóu 1719 íslendingar (1796 árið 1991) og var dánartíðni þá 6,6 á
hverja 1000 íbúa. Dánartíðni hefur verið á bilinu 6-7 á hverja þúsund íbúa síðustu
áratugi. í byrjun aldarinnar var dánartíðni mun hærri en fór lækkandi er líða tók á
Öldina.
1-4.6 Ævilíkur
Meðalævi íslenskra kvenna er nú tæplega 81 ár og er það svipað og meðal
norskra og sænskra kvenna. Japanskar konur eru þær einu sem lifa að einhverju
þ^arki lengur en fyrrnefndar konur og var meðalævi þeirra rúmlega 82 ár árið 1992.
Islenskir karlar njóta hvað lengstrar meðalævi í heiminum, eða tæplega 77 ár.
Eins og fyrr lifa konur að jafnaði lengur en karlar en það dregur saman með
hynjunum hér á landi. Nú lifa íslenskar konur að jafnaði 3,8 árum lengur en
^slenskir karlar en 1979/80 lifðu þær að jafnaði 6 árum lengur en karlar. í löndum
^eð svipaða meðalævilengd er munurinn oftast meiri, eða 5-7 ár.
17