Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1992, Qupperneq 35

3. Sjúkdómar
3.1 Inngangur
I þessum kaíla verður fjallað um tíðni ýmissa sjúkdóma hér á landi. Skráning á
sjúkdómum er að mörgu leyti flóknari og skemmra á veg komin en skráning
dánarmeina.
3.2 Smitsjúkdómar
3.2.1 Skráning smitsjúkdóma
Löng hefð er fyrir skráningu smitsjúkdóma hér á landi og hafa tölur um fjölda
sjúkdómstilfella og dauðsfalla af völdum þeirra ávalt birst í Heilbrigðisskýrslum.
Ymsa fyrirvara þarf einnig að gera á skráningu farsótta og þeim tölum sem
birtast um þær í Heilbrigðisskýrslum nú 100 árum síðar (sjá töflur B 3.1-B 3.6 í
töfluhluta).
Smitsjúkdómar eru án efa að einhverju leyti vanskráðir hér á landi og þá einkum
vægari sóttir. Ástæður þess eru m.a þær að leita þarf til margra aðila um
upplýsingar og virðist skilningur lækna á þessari skráningu misjafn. Margir læknar
smna þessari skráningarskyldu af stakri nákvæmni en aðrir eiga erfitt með að sjá
tilgang hennar og slá slöku við skráninguna. Þá þarf einnig að hafa í huga að ekki
leita allir læknis þegar um tiltölulega væga smitsjúkdóma er að ræða og koma þessir
einstaklingar því hvergi fram í skráningu.
Þrátt fyrir að smitsjúkdómar séu að jafnaði lítill hluti þeirra sjúkdóma sem hrjá
ibúa iðnvæddra ríkja, þá gegnir öflugt og áreiðanlegt skráningarkerfi lykilhlutverki
1 því að fylgjast með framvindu farsótta og í að skipuleggja ráðstafanir gegn þeim.
3.2.2 Sóttarfar 1991 og 1992
Arið 1992 var fjórða árið sem bólusett var með þrígilda bóluefninu MMR gegn
^eislingum, hettusótt og rauðum hundum. Almennar bólusetningar gegn mislingum
bófust þó 1976 og bólusetning gegn rauðum hundum hófst meðal næmra 13 ára
stúlkna árið 1979. Á árunum 1991 og 1992 greindust áfram eingöngu fáein tilfelli af
mislingum.
Almenn ungbarnabólusetning gegn hettusótt hófst hér í fyrsta sinn áriðl989
(MMR). Eftir það hefur lítið borið á hettusótt þótt enn megi búast við tilfellum á
n*stu árum. Hettusóttartilfellum fjölgaði úr 80 í 180 á milli áranna 1990 og 1991 en
fcekkað síðan í 52 árið 1992. Enn hefur ekki komið hettusóttarfaraldur í líkingu við
Þá sem gengu á nokkurra ára fresti áður en bólusetningar hófust 1989, en þeir
iaraldrar töldu á annað eða þriðja þúsund tilfella.
Lólusetning gegn rauðum hundum beindist upphaflega einungis að næmum
stúlkum fyrir barneignaaldur til að verjast fósturskemmdum af völdum rauðra
bunda. Rauðir hundar héldu því áfram að ganga í faröldrum en á árinu 1989 hófst
ems og fyrr segir almenn ungbarnabólusetning. Því má búast við að rauðir hundar
bverfi að mestu úr samfélaginu á komandi árum (Landlæknismbættið, 1995). Fá
31