Hinsegin dagar í Reykjavík - aug 2018, Qupperneq 13
13
Sunnudaginn 25. febrúar 2018 komu nokkrir einstaklingar saman á
Suðurgötu 3 þar sem Samtökin '78 eru til húsa og stofnuðu Félag ása
á Íslandi. Viktoría Birgisdóttir ræddi við Gyðu Bjarkadóttur, formann
Ása á Íslandi, um eikynhneigð, stofnun félagsins og tilgang þess.
stað þar sem ásar gætu komið saman
enda erum við fá. Árið 2017 spratt
svo upp umræða á hinseginspjallinu
á Facebook um hvort það væri ekki
einhver staður sem hægt væri að benda
fólki á þar sem það gæti hitt aðra
ása. Þá var Facebook-síðan „Asexual á
Íslandi“ stofnuð sem var síðar breytt í
„Ásar á Íslandi“. Eftir það hefur jafn og
stöðugur straumur einstaklinga sóst eftir
félagsskap í hópnum. Við tókum þátt í
gleðigöngunni í fyrsta skipti árið 2017
og fengum hvatningarverðlaun fyrir og
það var sparkið í rassinn sem þurfti til
að stofna formlegt félag. Það var gert í
byrjun árs 2018 og félagið heitir Félag ása
á Íslandi. Þetta er félag eikynhneigðra og
eirómantískra. Þörfin fyrir þetta samfélag
er mikil, það getur skipt miklu máli að
vera í hópi fólks sem skilur mann og það
er rík þörf fyrir að fræða samfélagið til að
vinna gegn fordómum.
Hver eru ykkar markmið?
Markmið félagsins er í raun bara að
eikynhneigð og eirómantík séu þekkt
hugtök og samþykkt af samfélaginu. Að
ef einstaklingur segist vera eikynhneigður
krefjist það ekki frekari útskýringar,
frekar en að segjast vera til dæmis vera
gagnkynhneigður eða samkynhneigður.
Að hugtakið sé það þekkt að fólk viti að
það sé eikynhneigt en ekki til dæmis
gagnkynhneigt. Sumir ásar tala um að
þeir hafi sett sig í kynferðislegar aðstæður
sem þeir vildu ekki vera í sökum
hugmynda samfélagsins um hlutverk
einstaklings sem er í sambandi. Þetta
viljum við koma í veg fyrir. Að ásar þurfi
ekki að sitja undir því að vera taldir „gallað
eintak“ af því það sé eitthvað að þeim
eða eitthvað hafi komið fyrir þá. Að ásar
fái bara vera eins og þeir eru og séu ekki
dæmdir fyrir það. Að það teljist eðlilegt
að vera eikynhneigður.
Hvað eru margir í félaginu?
Formlega eru bara stofnfélagar í félaginu
en við höfum ekki opnað fyrir skráningar,
við erum að finna út úr því hvernig
við viljum halda utan um það allt. En í
Facebook-hópnum okkar eru rétt tæplega
50 einstaklingar. Það er hlutfallslega lág
tala þar sem um 1% fólks er talið vera
ásar eða um 3.500 Íslendingar. Nýrri
rannsóknir benda þó til það gætu verið
allt að 3%. Það að vera eikynhneigður
eða eirómantískur er enn fremur óþekkt
á Íslandi og því eru ef til vill margir það
án þess að hafa áttað sig á því sem veldur
oft mikilli vanlíðan hjá viðkomandi. Við
viljum endilega ná til þeirra einstaklinga.
Eitthvað fleira sem þú vilt að komi
fram?
Við hvetjum þá sem vilja kynna sér
málið frekar eða komast í litla lokaða
hópinn okkar að hafa samband við opnu
Facebook-síðuna okkar, „Ásar á Íslandi“.
Hvað er það að vera ás eða
eikynhneigður?
Að vera eikynhneigður er að laðast lítið
eða ekkert kynferðislega að öðrum. Það
er þó aðskilið rómantískri og líkamlegri
aðlöðun. Þetta er einnig aðskilið kynhvöt
(e. libido) en margir eikynhneigðir finna
til kynhvatar þótt hún beinist ekki að
neinum einstaklingi. Að vera ás er að
vera eikynhneigður (e. asexual) eða
eirómantískur (e. aromantic). Að vera
eirómantískur er þegar viðkomandi
laðast ekki á rómantískan hátt að
öðrum. Til dæmis gæti viðkomandi verið
gagnkynhneigður og eirómantískur.
Er þetta læknisfræðilegt (hormóna)
vandamál?
Þetta er í raun spurning byggð á
fordómum, að það þurfi að vera eitthvað
að til að fólk sé eikynhneigt. Það er
ekkert sem tengir eikynhneigð við neinn
sjúkdóm, andlegan eða líkamlegan, neina
lífsreynslu eða neitt þess háttar. Þetta er
heldur ekki spurning um að hitta rétta
makann. Eikynhneigðir og eirómantískir
eru bara eins og þeir eru, rétt eins og
gagnkynhneigðir eru eins og þeir eru. Það
þarf ekkert að laga okkur.
Hvað kom til að þetta félag var
stofnað?
Árið 2015 tóku nokkrir einstaklingar sig
til og stofnuðu lokaðan hóp á Facebook
fyrir ása á Íslandi. Það vantaði einhvern
Íslandi