Fréttablaðið - 03.06.2021, Blaðsíða 44

stod2.is
Þriðja myndin í The Conjur-
ing hrollvekjuröðinni vekur
upp siðferðislegar spurningar.
arnartomas@frettabladid.is
The Conjuring-serían hefur verið
fyrirferðarmikil á undanförnum
árum enda einhver arðbærasta
hryllingsmyndasería allra tíma.
Myndirnar byggja á sögum af raun-
verulegu fólki, þeim Ed og Lorraine
Warren, sem unnu sér helst til
frægðar að vera sjálfskipaðir sér-
fræðingar í draugum, djöflum og
öðru yfirnáttúrulegu kukli. Þótt
margir líti á Ed og Lorraine heitin
sem svikahrappa og loddara þá hafa
The Conjuring-hrollvekjurnar vakið
mikla lukku en þar byggir sögu-
þráðurinn á því að Warren-hjónin
hafi verið í raunverulegum tengsl-
um við handan- og undirheima.
Þessi frjálslega túlkun seríunnar á
atburðum hefur áður vakið umtal,
en aldrei jafnmikið og í kringum
þriðju myndina, sem kemur í kvik-
myndahús á Íslandi á morgun.
Hvur andskotinn
The Conjuring 3: The Devil Made
Me Do It dregur nafn sitt af alræmdu
máli sem átti sér stað í bænum Bro-
okfield í Connecticut árið 1981. Þar
var Arne nokkur Cheyenne Johnson
sakaður um að hafa myrt leigusala
sinn, Alan Bono. Í aðdraganda máls-
ins hafði hinn 11 ára gamli David
Glatzel að sögn fjölskyldu sinnar
verið andsetinn af einhvers konar
púka og var því meðal annars haldið
fram að pilturinn hefði séð alls kyns
sýnir og kyrjað upp úr Biblíunni og
Paradísarmissi Johns Milton. Arne
var á þessum tíma trúlofaður Debbie
Glatzel, eldri systur David.
Eftir að meintur djöfulgangur
færðist í aukana hafði Glatzel-
fjölskyldan samband við Warren
hjónin, sem höfðu komist á kortið í
Bandaríkjunum fyrir meint afskipti
sín af hinu yfirnáttúrulega. Í kjöl-
farið voru prestar kallaðir út í von
um að þeir gætu sært burt púkann.
Þegar særingin fór fram segja við-
staddir að Arne hafi ögrað púk-
anum sem að sögn flúði úr líkama
David og tók sér bólfestu í Arne.
Nokkrum mánuðum síðar varð
Arne leigusala sínum Alan Bono að
bana. Lögfræðingur Arne hélt því
fram að hann væri andsetinn, en
dómarinn úrskurðaði að slíkt yrði
aldrei sannað. Arne var því dæmdur
í tíu til tuttugu ára fangelsi fyrir
manndráp, en var sleppt eftir aðeins
fimm ár fyrir góða hegðun.
Hvítþvottur og arfleifð Bono
Þrátt fyrir að söguþráður fyrri
myndanna tveggja haf i einn-
ig gengið út frá því að vafasamar
frásagnir Warren-hjónanna væru
sannar, voru þar engin dauðsföll
og því auðskilið hvers vegna sagan
í þeirri þriðju stuðar suma. Ef fyrri
myndirnar tvær eru einhver vís-
bending þá er líklegt að Arne verði
andsetinn í myndinni þegar að
morðinu kemur, þótt ekki verði svo
langt gengið að fórnarlambið verði
Alan Bono.
Það eru ekki liðin fjörutíu ár síðan
að Alan Bono var myrtur og ekki
ólíklegt að hann eigi eftirlifandi
vandamenn sem eru líklega ekki
par sáttir við að morðingi hans fái
slíkan djöfullegan hvítþvott.
Ef aðdáendur The Conjuring-
seríunnar eiga erfitt með að réttlæta
fyrir sjálfum sér að horfa á jafn sið-
ferðislega vafasama mynd, geta þeir
þó alltaf borið því við að djöfullinn
sjálfur hafi fengið þá til þess arna. n
Handbendi andskotans
Davíð minn, þetta er ekki í boði núna! Notaðu innri röddina! Hvað hefur
hlaupið í blessað barnið? MYND/SKJÁSKOT
KVIKMYNDIR
Cruella
Leikstjórn: Craig Gillespie
Aðalhlutverk: Emma Stone, Emma
Thompson, Joel Fry, Mark Strong
Þórarinn Þórarinsson
Dalmatíuhundahatarinn alræmdi
Grimmhildur Grámann, Cruella De
Vil, er einn allra eftirminnilegasti
og skæðasti Disney-skúrkurinn og
því ekki ráðist á garðinn þar sem
hann er lægstur þegar uppruna-
saga hennar er rakin í leikinni
mynd, sem skýrir hvers
vegna Cruella er eins og
hún er í teiknimyndinni
sígildu One Hundred
and One Dalmatians
frá 1961.
Leikstjóranum Craig
Gillespie tekst þó alveg
merkilega vel upp og
Cruella kemur vægast sagt
skemmtilega á óvart. Myndin
er ferlega smart og stíliseruð
þannig að drungalegt töffið lekur
af titilpersónunni, hverrar hugur er
jafn klofinn í svart og hvítt og goð-
sagnakennt hár hennar.
Brjálað séní
Tilraunir Disney til þess að f leyta
dáðustu teiknimyndapersónum
sínum á fornri frægð yfir í raun-
heima í leiknum kvikmyndum hafa
gengið misvel upp, en Cruella hlýtur
að teljast með þeim bestu. Sjálfsagt
munar þar mest um að í stað þess
að ljósrita frummyndina með leik-
urum af holdi og blóði er hún mátu-
lega laustengd teiknimyndinni,
með áherslu á sköpunarsögu aðal-
persónunnar.
Undrabarnið Estelle fæðist með
vandlega litaskipt hár í miðju, sem
er vægast sagt táknrænt þar sem
í barninu bærist fól, hliðarsjálfið
Cruella. Estelle er náttúrutalent
þegar fatahönnun er annars vegar
en ekki síður efnilegt glæpakvendi
og eftir að hafa munaðarlaus dregið
fram lífið í London í slagtogi við
nokkuð kunnuglega smákrimma,
Jasper og Horace, fær hún óvænt
tækifæri til þess að láta stílistaljós
sitt skína.
Tískueinvaldurinn f láráði sem
kallar sig Barónessuna ræður Estelle
til starfa, eftir að hafa áttað sig á að
í skapandi huga stúlkunnar leyn-
ast fjaðrir sem hún getur stolið og
skreytt sig með. Barónessan reyn-
ist síðan meiriháttar áhrifavaldur
í lífi Estellu og
d r e g u r f r a m
það versta í henni,
þar sem hún þarf á
allri sinni Cruellu að halda
til þess að hafa betur í þeim hrá-
skinnaleik sem tískustríð við Bar-
ónessuna er.
Tvær Emmur
Örlagasögu Estellu vindur fram á
öndverðum áttunda áratugnum
og tíðarandinn er geirnegldur með
frábæru lagavali sem keyrir upp
stemningu og stuð, í takt við ferlega
skemmtilegar og töff senur þar sem
brjálaðir búningar og klikkuð uppá-
tæki Cruellu eru iðulega geggjaðir
hápunktar.
Atburðarásin tekur alls konar
heljarstökk og kollhnísa við undir-
leik The Clash, Blondie, ELO, Ninu
Simone og þótt það ætti vitaskuld
að vera illmögulegt að klúðra kvik-
mynd sem skartar Five to One með
The Doors, þá hefði þetta samt svo
auðveldlega getað farið í hundana.
Hér gengur hins vegar f lest upp
og munar þar mestu að vaktina
standa Emmur tvær í aldeilis fanta-
formi. Emma Stone hefur tröllatak
á báðum persónuleikum Estellu/
Cruellu og skautar hárfínt milli
ógnvekjandi skuggahliðarinnar og
skrúfar þess á milli frá botnlausum
sjarma sínum þegar sá gállinn er á
dömunni.
Þungavigtarleikkonan Emma
Thompson á síðan hvert bein í
hinni rotnu Barónessu og nýtur
þess greinilega í botn að túlka þá
skelfilegu manneskju og stelur
öllum sínum senum fyrirhafnar-
laust og hefði auðveldlega rænt allri
myndinni ef nafna hennar væri ekki
jafn öflug og raun ber vitni.
Í hund og kött
Talsvert hefur verið látið með
líkindi Cruellu og Joker, þar sem
sviðsljósinu er beint að rótgrónum
skúrkum úr dægurmenningarsög-
unni um leið og illvirki þeirra eru
undirbyggð og réttlætt að hluta á
sálfræðilegum forsendum. Þetta er
svo sem ekki úr lausu lofti gripið,
þótt Cruella minni í raun miklu
frekar á aðra andhetju frá Gotham-
borg og er nokkuð markvisst og
mjög greinilega spegluð í Kattar-
konunni, Selina Kyle, úr Batman
Returns eftir Tim Burton.
Ekki nóg með að sterkur svipur
sé með þeim Michelle Pfeiffer og
Emmu Stone, þá leika þær báðar
hæfileikaríkar en hlédrægar konur
sem sauma sér kúl búninga og
sleppa villidýrinu í sér lausu þegar
þeim er nóg boðið. Þótt þessi teng-
ing sé sterk eru öll tvímæli tekin af
í lokin, þegar hún er hömruð inn í
hástöfum með vægast sagt gegn-
særri vísun í Catwoman. n
NIÐURSTAÐA: Ferlega góð Emma
Stone og gersamlega frábær Emma
Thompson lyfta þokkalegri upp-
runasögu langt yfir meðallag og
gera Cruella að bráðskemmtilegri
og smart mynd sem sýnir einu
þekktasta og besta illmenni Dis-
ney fullan sóma, þótt holdi klædd
Grimmhildur sé ekki alveg jafn
gegnsýrð af illsku og sú teiknaða.
Góðir dagar Grimmhildar
„Grimmhildur Grámann, ef hún þig ei hryllir; neitt
hrylla þig kann.“ MYND/DISNEY
LÍFIÐ 3. júní 2021 FIMMTUDAGUR