Skessuhorn - 24.02.2021, Blaðsíða 18

MIÐVIKUDAGUR 24. FeBRúAR 202118
Þóra Karlsdóttir er listamaður sem
er fædd og uppalin á Akureyri. Þeg-
ar hún var búin að slíta barnsskónum
fyrir norðan ákvað hún að koma á ver-
tíð vestur á Snæfellsnes, varð ástfangin
og ílengdist í Grundarfirði. Hún hefur
farið víða og marga fjöruna sopið eins
og fram kemur í viðtali við hana. Hún
er núna flutt aftur í heimabæ sinn Ak-
ureyri þar sem hún rekur vinnustofu
í Listagilinu, en er jafnframt að koma
upp gestavinnustofu í Grundarfirði.
„Ég ólst upp í mjög skapandi umhverfi
en mamma kenndi mér hannyrðir
heimavið og pabbi var smíðakennari,“
segir Þóra er hún spjallar við fréttarit-
ara Skessuhorns. „Ég eyddi miklum
tíma í smíðastofunni hjá pabba en þar
lærði ég að koma hugmyndum mín-
um í fast form.“ Faðir Þóru var dug-
legur að aðstoða hana við hinar ýmsu
hugmyndir og leitaði hún oft til hans
með hin ýmsu vandamál. „Það er
ekki spurning hvort það sé hægt, það
er bara spurning hvernig þú ætlar að
gera það,“ sagði faðir Þóru alltaf við
hana og þessi orð hefur hún að leiðar-
ljósi í lífinu. Þóra segir að bjarsýni hafi
alltaf fylgt henni út í lífið og hún hafi
alltaf talið sig geta allt. „Svo er ég allt-
af svo heppin,“ bætir hún við og segir
að þannig hafi draumar hennar ræst.
Sló til
Þegar Þóra var tvítug fór hún á ver-
tíð til Grundarfjarðar. „Ég ætlaði að
dvelja þarna í tvo mánuði en áður en
þeir voru liðnir var ég búin að finna
ástina og árin urðu tíu.“ Hún vann
fyrst í fiski og svo leysti hún af í sund-
lauginni eitt haustið. Þar kynntist hún
þáverandi skólastjóra grunnskólans
sem sannfærði hana um að taka að
sér kennslu í hannyrðum við skólann.
„Við spjölluðum saman þegar hann
var að koma í laugina og hann sá eitt-
hvað í mér sem fékk hann til að bjóða
mér þetta starf. Ég vissi ekkert hvað
ég var að fara út í en sagði bara já og
hugsaði að ég kynni nú flest varðandi
handavinnu,“ en Þóra segist þeim eig-
inleikum gædd að hafa ekkert áhyggj-
ur af hlutunum fyrirfram og hafi því
slegið til. „Þessi vetur var bæði erfið-
ur og skemmtilegur en ég fékk góð-
an stuðning frá samkennurum mín-
um.“ Þóra setti svo upp handavinnu-
sýningu að vori eins og faðir hennar
hafði gert á árum áður. „Krakkarnir
höfðu gert marga fallega hluti og ég
var mjög stolt af þeim og sjálfri mér,“
segir hún.
Skemmtilegast í
náminu að teikna
Á þessum tíma var engin hárgreiðslu-
stofa í Grundarfirði og ákvað Þóra
því að söðla um og læra hárgreiðslu í
Iðnskólanum í Hafnarfirði. „Þar fékk
ég líka að læra teikningu og var það
langskemmtilegasta fagið. Á haustönn
fékk ég níu í einkunn og á vorönn fékk
ég tíu. Þarna fann ég mitt áhugasvið.“
Þóra lauk hárgreiðslunáminu og opn-
aði stofu í Grundarfirði og byrjaði að
klippa. „Ég verð nú að viðurkenna að
ég var nú ekkert sérstaklega góður
klippari. Mér fannst þessar beinu lín-
ur frekar leiðinlegar þótt ég léti mig
hafa það. Það heillaði mig mest að fá
að skapa eitthvað á hausnum á fólki,
flottar greiðslur og eitthvað frumlegt
en það var blendinn áhugi hjá fólki
fyrir því, flestir vildu bara sína hefð-
bundnu klippingu.“ Það sem stendur
uppúr hjá Þóru úr hárgreiðslunni var
því þegar hún fékk að setja upp sýn-
ingar og keppa í hárgreiðslu en það
gerði hún bæði hér á landi og í Sví-
þjóð.
Tími ferðalaga
og flutninga
eftir tíu ár í Grundarfirði hafði fjölg-
að talsvert í fjölskyldunni en Þóra
eignaðist þríbura árið 1990 en fyrir
átti hún eitt barn. Árið 1992 lá leið-
in til Reykjavíkur þar sem hún lauk
meistaranámi í hárgreiðslu og fór svo
í iðnhönnun. „Það var að mörgu leyti
spennandi nám en ég kláraði bara
fyrsta árið. Þetta var of kassalega nám
fyrir mig þannig að ég ákvað að halda
mig við hárgreiðsluna í bili,“ segir
Þóra er hún rifjar þetta upp. Hugur
hennar leitaði oft til Svíþjóðar og árið
1994 ákváðu þau að slá til og flytjast
búferlum þangað. „Svíþjóð er mjög
barnvænt land og þarna áttum við frá-
bæran tíma. Fyrrverandi eiginmaður
minn var í námi og ég var að vinna á
hárgreiðslustofu. Við fluttum svo til
Spánar eftir fimm ár í Svíþjóð vegna
vinnu og vorum þar í fjögur ár.“ Á
Spáni skipti Þóra algerlega um starfs-
vettvang og hætti að klippa og fór að
vinna hjá Air Atlanta og vegna vinnu
fluttu þau til Lúxemborgar eftir fjögur
ár á Spáni. „eftir að við bjuggum í Sví-
þjóð hætti ég alveg í hárgreiðslunni og
hef ekki klippt eitt einasta hár síðan.
Ég vann einungis hjá flugfélögunum.
Var hjá Air Atlanta, Cargolux, Luxair
og sænska flugfélaginu Westair. Þetta
var skemmtilegur tími ferðalaga sem
gaf tækifæri til að skoða heiminn.“
List og skíði
eftir tæp tuttugu ár erlendis var enn
komið að tímamótum hjá Þóru. Þrí-
burarnir uppkomnir og fluttir að
heiman og hún og Rúnar Russel eig-
inmaður hennar ákveða að fara í sitt-
hvora áttina. „Ég stóð á tímamótum
er við skiljum 2012 og árið eftir ákvað
ég að flytja aftur heim til Akureyrar.
Tíminn hafði flogið áfram og þarna
áttaði ég mig á því að ég hafði ver-
ið í þrjátíu ár í burtu frá Akureyri og
fannst tímabært að flytja heim.“ Hug-
ur Þóru hafði leitað í listnám þeg-
ar hún var ung en var gerð grein fyr-
ir því heimafyrir að þannig gæti hún
ekki séð sér farborða í framtíðinni.
Það kom þó að því að hún lét þenn-
an gamla draum sinn rætast. Samhliða
vinnu hóf hún listnám í Luxemborg
árið 2006 og svo útskrifaðist hún frá
málaradeild evrópsku Lista-akademí-
unni í Trier í Þýskalandi árið 2013. „Á
þessum tímapunkti hafði ég sagt upp
vinnunni og ætlaði einungis að snúa
mér að listinni.“ Sama ár flutti Þóra til
Íslands og settist að í heimabæ sínum
Akureyri. „Listagilið í bænum heillaði
mig alveg. Þar iðar allt af lífi og það
er magnað hvernig Akureyringar hafa
náð að ramma inn listasafn og önnur
skapandi rými við sömu götuna. Það
eru um það bil eitt hundrað listamenn
sem lifa og starfa í bænum.“ Það var
þó ekki það eina sem dró Þóru til Ak-
ureyrar. „Annað aðdráttarafl fyrir mig
var Hlíðarfjall. Skíðabrekkurnar í tíu
mínútna fjarlægð frá miðbænum og
allt í göngufæri. Það er erfitt að finna
bæjarfélag sem toppar þetta allt,“ seg-
ir hún.
Heillaðist í París
Árið 2016 stofnaði Þóra ArtAk ehf. en
markmið félagsins er að reka skapandi
rými þar sem margir listamenn deila
vinnustofum og eru með sameigilegt
listagallerý ásamt því að vera í menn-
ingartengdri ferðaþjónustu. „Þegar
ég var í listnámi fór bekkurinn minn
í listasöguferð til Parísar. Þar kom ég
í húsnæði þar sem margir listamenn
deildu vinnurými á 59 Rue De Rivoli
og þar kviknaði hugmyndin að Artak,“
rifjar Þóra upp. „Það var ótrúlega
áhugavert að koma í þetta stóra hús
á mörgum hæðum, fá að hitta marga
listamenn undir sama þaki og skoða
hvað þeir voru að vinna að, spjalla
og skoða fullkláruð verk þeirra. Þetta
var töfrum líkast og ótrúlega mögnuð
orka og stemning á svona stað,“ bæt-
ir hún við.
„Ég hef alltaf verið knúin þeirri þörf
að láta draumana rætast, full bjartsýni
leigði ég húsnæði og keyrði þetta í
gang en því miður gekk ekki nógu vel
að fá listamenn í rýmið og þurfti ég
því að flytja aftur í vinnustofu mína í
Listagilinu og einbeita mér aftur að
menningartengdri ferðaþjónustu,“
segir Þóra. „Ég hef þó ekki leiðsagt í
einni einustu ferð síðan í lok 2019 út
af kóvíd,“ bætir hún við.
ArtAk350
Hugur Þóru hefur þó einnig leitað
vestur í Grundarfjörð og árið 2020
festi ArtAk ehf. kaup á litlu húsnæði í
Grundarfirði. „Ég á mjög sterka teng-
ingu við Grundarfjörð. Þarna eignað-
ist ég þríburana mína sem er stærsti
viðburður lífs míns sem hefur verið
mér innblástur í mörg verka minna.
Til dæmis verkið „Þríhöfði við haf-
ið“ sem var útilistaverk í Grundar-
firði 2019. Þar á ég líka marga góða
vini sem mér þykir vænt um,“ segir
Þóra er hún hugsar til Grundarfjarð-
ar. „Þarna átti ég tíu góð ár og mig
langaði að gefa eitthvað til baka til
samfélagsins. Mér fannst vanta meiri
fjölbreytni í list og menningu í fjörð-
inn fagra en lífið er ekki bara fiskur.“
Þóra festi því kaup á þessu húsnæði
eins og áður sagði og opnaði gesta-
vinnustofu undir heitinu ArtAk350.
„Hugmyndin er að listamenn hvað-
an sem er úr heiminum geta leigt að-
stöðuna í Grundarfirði og unnið að
listinni og sett upp sýningar. Ég hef
sjálf dvalið á slíkum gestavinnustof-
um hér heima og erlendis og það er
ótrúlega áhugavert að skapa list í nýju
og framandi umhverfi,“ segir Þóra er
hún útskýrir hvernig þetta virkar. Að-
sóknin í gestavinnustofuna hefur verið
ágæt og hafa nokkrir listamenn dvalið
í Grundarfirði og haldið sýningar eða
opnað vinnustofuna að dvöl lokinni.
„erlendir listamenn eru í meirihluta
en þó hafa nokkrir norðlenskir lista-
menn dvalið hérna við góðan orðstír.“
Öllum er frjálst að sækja um vinnuað-
stöðu í gestavinnustofunni.
Styrkjaár
ArtAk350 hefur hlotið nokkra styrki
upp á síðkastið sem munu koma sér
vel í uppbyggingunni sem framund-
an er. „Árið 2020 var ár umsókna hjá
mér. Það er mikil vinna við þessar
styrkjaumsóknir en þær þurfa að vera
frambærilegar til að skila einhverju.
Þetta er allt gert uppá von og óvon.
Fyrir vikið er það afskaplega ánægju-
legt þegar vel gengur og nú þegar hafa
nokkrir styrkir skilað sér í hús,“ seg-
ir Þóra er hún hugar að framtíðinni.
„Meðal annars fengum við styrk frá
Grundarfjarðarbæ og Uppbygging-
arsjóði Vesturlands sem styður vel við
starfsemina. einnig höfum við fengið
evrópustyrk í samstarfi við Rúmeníu
sem felst í því að flytja inn rúmenska
listamenn og eru tveir slíkir að koma
á þessu ári. Svo er önnur umsókn um
evrópustyrk í ferli og er á lokametr-
unum og lítur vel út með framhald-
ið. Það er í samstarfi við Portúgal og
er mjög spennandi verkefni fyrir árið
2022,“ bætir hún við. „Framtíðar-
markmiðið er svo að sem flestir lista-
menn geti dvalið hérna á fullum styrk
í gegnum evrópusambandið í sam-
vinnu við þau lönd sem óska eftir sam-
starfi.“ Þóra segir mikla vinnu fram-
undan í leit að slíkum tækifærum.
Heimamenn hafa tekið þessari
skemmtilegu viðbót í flóru Grundar-
fjarðar opnum örmum. „Grundar-
fjarðarbær hefur verið mjög liðleg-
ur að útvega húsnæði fyrir sýningar
og viðburði og svo hafa þau Salbjörg
Nóadóttir og Lúðvík Karlsson (Li-
ston) verið mér ómetanlegur stuðn-
ingur í þessu. Það vinna allir í sjálf-
boðavinnu og það er ekki sjálfgefið og
ber að þakka,“ segir Þóra. „Kóvíd 19
hefur þó sett strik í reikninginn en ég
horfi björtum augum til framtíðar og
trúi því að aðsókn eigi eftir að aukast,“
bætir Þóra við að lokum.
tfk
Þóra Karlsdóttir vinnur að listsköpun og gallerírekstri í Grundarfirði og á Akureyri
„Ótrúlega áhugavert að skapa list í
nýju og framandi umhverfi“
Þóra Karlsdóttir við listaverkið „Þríhöfði við hafið“ sem stóð á Framnesi í Grundarfirði árið 2019. Ljósm. sk.
Kóreska listakonan Lee sem dvaldi um
tíma í ArtAk350. Ljósm. sk.
Í Listagilinu iðar allt af lífi og það er magnað hvernig Akureyringar hafa náð að
ramma inn listasafn og önnur skapandi rými við sömu götuna.“
Ljósm. úr einkasafni.