Fréttabréf Ættfræðifélagsins - 01.11.2012, Page 16

Fréttabréf Ættfræðifélagsins í nóvember 2012
Frásögn Agnesar Guðfinnsdóttur
Anna Guðrún Finnsdóttir
Auminginn sem ekkert á
einatt kinn má vœta.
Sæll er sá er sjálfur má
sína nauðsinn bœta.
Eg byrja þetta erindi með vísu sem er gamall hús-
gangur, því fyrri partur vísunnar kemur alveg heim
við ævi Önnu Guðrúnar Finnsdóttur, er eg ætla að
segja hér frá.
Eg kynntist Önnu á 3. tug þessarar aldar í
Skagafirði.
Anna Guðrún Finnsdóttir var komin af bláfátækum
foreldrum og var uppeldið eftir því. Ekki tók betra við
er hún þurfti að fara að vinna fyrir sér sjálf. Hefði eg
ekki trúað að slíkt gæti gerst hjá siðuðu og vel stæðu
fólki, ef hún hefði ekki sagt mér það sjálf. Eg er viss
um að ekki var um ýkjur að ræða. Þó Anna væri fá-
fróð átti hún ekki illgimi til.
Ég hafði bara gaman af gömlu konunni, skrifar Agnes
Guðfinnsdóttir. Hún var kát og spjallaði mikið, þegar
hún gat það fyrir hósta. Hóstinn var eini arfurinn er hún
hafði hlotið í lífi sínu fyrir vonda aðbúð og klæðleysi.
Hún var fróð og minnug um menn og málefni frá fyrri
árum.
Eg heyrði hennar fyrst getið á Álfgeirsvöllum í
Lýtingsstaðahrepp. Var hún þá orðin gömul. Vildi hún
ekki annars staðar vera; hafði hún tekið svo miklu
ástfóstri við sonu hjónanna er þar bjuggu, Jónasar og
Maríu. Synir þeirra vom Pálmi, Sigurður og Jóhann.
Voru þeir þá fullorðnir en hún hafði kynnst þeim
sem smábörnum. Hafa þeir sennilega ekki lagt illt til
gömlu konunnar því hún var barngóð að upplagi. En
hjá þeim hjónum var hún búin að vera í áratugi.
Anna var send á Seyluhrepp á þriðja tug þessarar
aldar. Var henni þá komið fyrir um tíma á þeim bæj-
um er vildu taka hana meðgjafarlaust, því víða voru
barnmörg heimili, lítið húsrúm og margir munnar til
að metta.
Þaklaus tóft
Anna var um tíma hjá okkur hjónunum á Ytra-
Skörðugili. Hafði eg bara gaman af gömlu konunni.
Hún var kát og spjallaði mikið, þegar hún gat það fyr-
ir hósta. Var það eini arfurinn er hún hafði hlotið í lífi
sínu fyrir vonda aðbúð og klæðleysi.
Hún mundi fyrst eftir sér sem smábarn hjá foreldr-
um sínum. Áttu þau þá heima í litlum moldarkofa
uppi í Sæmundarhlíð. Ekki vissi hún hvað þau hefðu
verið þar lengi.
Þaðan var þeim vísað á Seyluhrepp, því þar áttu
þau sveitfesti. Fengu þau nú lánaða tóft í Glaumbæ
hjá síra Hannesi Jónssyni, er þar var þjónandi prest-
ur. Ekkert þak var yfir tóftinni og tjölduðu þau yfir
með pokum.
Faðir Önnu átti fimm kindur og voru þær króaðar af
í tóftinni. Anna lýsti þeim með lit og ýmsum einkenn-
um. Þótti henni vænt um kindumar. Sagðist hún oft
hafa farið í stíuna þegar kalt var hjá þeim um vet-
urinn. Það hefði verið svo gott að liggja upp við volga
kindarkroppana, kindurnar voru gæfar og mannvanar,
Þegar leið á veturinn fór að vera lítið að borða; sagðist
Anna þá oft hafa verið svöng. Fór þá Finnur að hitta
síra Hannes í Glaumbæ og spurði hvort hann mætti
hirða trippi er farið hafði ofan í Glaumbæjamýrarnar
Agnes Guðfinnsdóttir var húsmóðir á Ytra-
Skörðugili í Skagafirði. Hún var fædd 1897 og
lést 1987. Hún skráði ýmsar minningar sínar
bœði í bundnu og óbundnu máli. Hún kallaði
skrifsín „Litið um öxl á langri œvi“, og gafþau
afkomendum sínum og systkinum til ómetanlegs
fróðleiks og ánœgju. Minningabrot Agnesar eru
birt með góðfúslegu leyfi barnabarna hennar,
Heiðar Agnesar Björnsdóttur og Magnúsar Jóns
Björnssonar.
http://www.ætt.is
16
aett@aett.is