Fréttablaðið - 11.09.2021, Qupperneq 98

Leikurinn fer fram á
gervigrasi KR, í Frosta-
skjóli, í dag.
Bryndís Snæbjörnsdóttir
og Mark Wilson sýna verk í
Gerðarsafni. Sýningin, sem
Eliza Reid forsetafrú opnar í
dag, ber titilinn Óræð lönd:
Samtöl í sameiginlegum
víddum. Með henni fagna
listamennirnir, sem eru hjón,
tuttugu ára samstarfi í mynd­
listinni. Sýningarstjóri er
Becky Forsythe.
Bryndís er prófessor og fagstjóri
meistaranáms við myndlistadeild
Listaháskóla Íslands og Mark er
prófessor í myndlist við University
of Cumbria í Bretlandi. Verk þeirra
hafa verið sýnd víða um heim,
meðal annars á Norðurlöndunum,
í Bretlandi, Ástralíu og Bandaríkj­
unum.
„Í Gerðarsafni sýnum við lista­
verk sem við höfum unnið síðast­
liðin tuttugu ár. Í þessum verkum
skoðum við samband mannsins
við dýr, til að endurskoða tengsl
mannsins við náttúruna eins og
þau hafa verið í gegnum tíðina,“
segir Bryndís. „Ég er með bakgrunn
í skúlptúr og ljósmyndun og Mark er
með bakgrunn í teikningu og grafík
en saman vinnum við í alls konar
efni. Yfirleitt setjum við verk okkar
í innsetningar sem samanstanda af
skúlptúrum, fundnum hlutum, víd­
eóverkum, hljóði, teikningum, ljós­
myndum og textum,“ segir Bryndís.
Ekki sem veggfóður
Meðal verka á sýningunni eru fjór­
tán myndir af sérvöldum blóma­
fræjum sem þau fengu í grasagarðin­
um í Gautaborg í Svíþjóð. „Verkefnið
sem var unnið í samvinnu við grasa­
fræðing, líffræðing og tvo uppeldis­
fræðinga, hafði þá yfirskrift að fá
fólk til að sjá plöntur sem lífverur
á eigin forsendum en ekki sem eins
konar veggfóður fyrir aðra hluti,“
segir Bryndís. „Fræin, sem eru af
háfjallaplöntum, voru valin af garð­
yrkjufræðingnum Hendrik Zetter­
lund sem hafði í gegnum árin safnað
Fjalla um samband mannsins við dýr
Mark og Bryndís fagna tuttugu ára samstarfi. FRÉTTABLAÐIÐ/EYÞÓR
Ljósmyndaröð
hjónanna um
uppstoppaða
ísbirni.
Leitum að módel teikningu eftir Alfreð Flóka fyrir viðskiptavin.
Gott verð í boði fyrir góða mynd.
Studio Stafn ehf
Sími 898-4403
Við rekjum sögu hvers
einstaka bjarnar, sem
hefst oftast þar sem
hann hittir mann-
skepnuna og lífi hans
sem lifandi veru lýkur.
Mark Wilson
þeim um víða veröld og bar ábyrgð
á þeim þarna í grasagarðinum. Við
fengum aðgang að skimrafeindasjá
til að taka svarthvítar myndir af
fræjunum, sem við gáfum síðan lit
í gegnum tölvuforrit samkvæmt
því sem augað nam í venjulegri
rafeindasmásjá. Afraksturinn er
fjórtán ljósmynda verk ásamt texta
af frásögnum Hendriks frá plöntu­
söfnuninni í upprunalegum heim­
kynnum plantnanna.“
Annað verk úr sama verkefni er
fjórtán metra löng mynd af gras­
fræi. „Þetta er ákveðið gras sem
kallast stipa pennata og er nær
útdautt í Svíþjóð. Í dag er það varð­
veitt á litlu svæði innan girðingar
þar sem dýrum og fólki er bannaður
aðgangur en það er í raun í andstöðu
við það sem það þyrfti til að taka sér
bólfestu og vaxa,“ segir Bryndís.
Frosið líf
Árið 2001 hófu Bryndís og Mark
nokkurs konar könnun á fjölda
uppstoppaðra ísbjarna á Bretlandi.
Þau leituðu þá uppi, ljósmynduðu
eins og þeir komu fyrir og söfnuðu
upplýsingum um fortíð þeirra og
sögu. Á sýningunni í Gerðarsafni
eru um þrjátíu ljósmyndir af upp­
stoppuðum ísbjörnum á söfnum og
á heimilum fólks þar í landi.
Þetta mikla ísbjarnarverkefni
byrjaði í tengslum við eftirnafn
Bryndísar. „Ég bjó og starfaði í Glas­
gow í mörg ár og var svolítið þreytt
á því hversu erfitt það reyndist þar­
lendum að bera fram Snæbjörns­
dóttir. Ég tók nafnið mitt – snær
og björn – með það fyrir augum
að leggja grunn að eigin ísbjarnar­
tengdu ættartré á erlendri grund.
Þetta var í upphafi samstarfs okkar
Mark, það sem eftir kom og þær
hugsanir sem spruttu út frá þessu
verkefni snertu okkur djúpt og
lagði í raun grunninn að því sem við
höfum í verið að velta fyrir okkur
síðan í listinni. “
Um ísbjarnarverkið í Gerðarsafni
segir Mark: „Þetta er ljósmyndaröð
sem hófst árið 2001 og lauk árið
2006. Við rekjum sögu hvers ein­
staka bjarnar, sem hefst oftast þar
sem hann hittir mannskepnuna og
lífi hans sem lifandi veru lýkur. Í
staðinn hefst svo annars konar til­
vera sem uppstoppað dýr – líf sem
er frosið í ákveðna stellingu, mótað
eftir vilja mannsins. Sem slíkt er
það sett á safn eða á einkaheimili
og verður eins konar táknmynd um
allan ísbjarnastofninn, eða ímynd
þeirra aðstæðna sem við mann­
fólkið viljum spegla okkur í.“
Þau hafa unnið náið saman í tvo
áratugi og blaðamaður spyr Mark
hvort þau séu aldrei ósammála.
Hann segir: „Það að við erum ekki
alltaf sammála krefst þess að við
rökræðum, að við tökum tillit til
sjónarmiða hvort annars og vinnum
að því að ná samkomulagi. Þetta er
áhugavert ferli þar sem gagnrýn
hugsun er ríkjandi – það er sam­
tímis ögrandi og hressandi.“
List amennir nir verða með
leiðsögn á ensku nú á sunnudag
klukkan 14.00 í safninu. Þess má
síðan geta að 25. september verður
opnuð í Listasafni Akureyrar sýning
á verkum Bryndísar og Marks, um
ísbirni á Íslandi frá 1880­2016. ■
Kolbrún
Bergþórsdóttir
kolbrunb
@frettabladid.is
kolbrunb@frettabladid.is
Merk ileg u r í þrót t av iðbu rðu r
verður í Vesturbænum í Reykja­
vík í dag. Þar mætast rithöfundar
og útgefendur í fótboltaleik sem er
eini íþróttaviðburður yfirstand­
andi Bókmenntahátíðar í Reykja­
vík. Í liði útgefenda verða einhverjir
öflugustu bókaútgefendur landsins
og í liði rithöfunda verða beittustu
pennar bókaþjóðarinnar. Ljóst er
að hart verður barist, nú þegar jóla­
bækurnar eru f lestar farnar af stað
í prentsmiðjurnar. Til að tryggja
að leikurinn fari vel fram mun
Lilja Dögg Alfreðsdóttir mennta­
málaráðherra halda á f lautunni og
dæma leikinn.
Leikurinn fer fram á gervigrasi
KR, í Frostaskjóli, í dag, laugardag­
inn 11. september, klukkan 14.00.
Vitanlega eru allir velkomnir og
eru um leið hvattir til að velja sér
sitt lið til að hvetja til dáða.
Rithöfundar mæta útgefendum
Lilja Alfreðsdóttir menntamálaráð-
herra verður dómari í fótboltaslag.
kolbrunb@frettabladid.is
Næstkomandi þr iðjudag, 14.
september, klukkan 19.30 verða í
Tíbrá, Salnum, söngtónleikar með
mezzósópraninum Karin Björgu
Torbjörnsdóttur og litáíska píanó­
leikaranum Gaivu Bandzinaite.
Munu þær bjóða tónleikagestum
upp á tónlistarferðalag í samsetn­
ingu ljóða, aría og kantata. Þunga­
miðja tónleikanna eru verk eftir
Haydn, Ravel, Frumerie og Duparc
og eru yrkisefnin hjartaþrá, sorg, ást
og von. ■
Sorg, ást og von
Karin Björg
Torbjörnsdóttir
hlaut Grímuna
árið 2020 sem
söngvari ársins.
- heimur fágaðra möguleika
www.modern.is
FAXAFEN 10 · 108 REYKJAVÍK · 534 7777
- ALLT AÐ 20% AFSLÁTTUR AF PÖNTUNUM
SVO ÞÚ FÁIR HÚSGÖGNIN ÖRUGGLEGA HEIM FYRIR JÓLIN
dagar
til jóla!5
7. - 16. SEPTEMBER
46 Menning 11. september 2021 LAUGARDAGURFRÉTTABLAÐIÐMENNING FRÉTTABLAÐIÐ 11. september 2021 LAUGARDAGUR