Ásgarður : blað starfsmanna ríkis og bæja - 01.12.1964, Blaðsíða 7
tillögur kjararáðs yrðu lagðar fyrir samninganefnd
ríkisins. Stjóm Póstmannafélags íslands tók ekki af-
stöðu til málsins og stjóm Félags forstjóra pósts og
síma tók neikvæða afstöðu.
Með bréfi kjararáðs, dags. 22. nóvember 1962, voru
samninganefnd ríkisins sendar tillögur kjararáðs um
launastiga og röðun í launaflokka sem samningsgrund-
völlur um launakjör ríkisstarfsmanna. Var jafnframt
áskilinn réttur til þess að leggja fram síðar breyt-
ingatillögur, ef ástæða þætti til, skýra ýmis atriði
frekar og leggja fram sérstakar tillögur um önnur
atriði ef þurfa þætti.
Síðar voru svo lagðar fram tillögur kjararáðs um
vinnutíma, yfirvinnu og fleira.
Samningaviðræður.
Fyrsti samningafundur við samninganefnd ríkisins
var hinn 4. janúar 1963. Samkvæmt kjarasamninga-
lögunum átti sáttasemjari ríkisins að taka kjaradeil-
una til meðferðar, ef ekki hefðu náðst samningar innan
mánaðar frá því að kröfurnar voru lagðar fram. Á
þessum fyrsta viðræðufundi var þess farið á leit við
sáttasemjara, að aðilar fengju að ræðast við án hans
milligöngu fram til næstu mánaðamóta.
Féllst sáttasemjari á að verða við þeirri ósk.
Á fyrstu viðræðufundunum var rætt um fyrirkomu-
lag viðræðnanna. Kjararáð hélt því fram, að eðlilegast
væri, að fyrst yrði ræddur sjálfur launastiginn, fjöldi
launaflokka og launafjárhæð í hverjum flokki. Þegar
því væri lokið færu fram umræður um skipun starfs-
manna í launaflokkana.
Sjónarmið samninganefndar ríkisins var á hinn bóg-
inn það, að fyrst skyldi ræða skipun í launaflokka,
því næst yrði rætt um launastigann, fjölda launa-
flokka og fjárhæð launa í hverjum flokki.
Um þetta náðist ekki samkomulag.
Hinn 7. febrúar lagði samninganefnd ríkisins fram
tillögur um skipan starfsmanna 1 launaflokka miðað
við 25 launaflokka.
Auk þess að vera miðað við 25 launaflokka fólu
þessar tillögur í sér mjög miklar breytingar frá til-
lögum kjararáðs. Kom strax fram hörð og almenn and-
staða gegn þessum fyrstu tillögum samninganefndar
ríkisins. Varð sú andstaða til þess að samninganefndin
lagði hinn 28. febrúar 1963 fram breytingatillögur við
tillögu ríkisstjórnarinnar um launaflokkun ríkisstarfs-
manna, en með breytingatillögum þessum var gengið
nokkuð til móts við upphaflegar tillögur kjararáðs.
Þegar hér var komið, hafði enn ekkert samkomulag
náðst um málsmeðferð, en málið átti að ganga til
kjaradóms lögum samkvæmt 1. marz.
Kjararáð vildi ekki hvika frá sinni afstöðu um
málsmeðferðina fyrr en séð væri, að samkomulag um
þetta atriði væri útilokað. Á síðustu stundu, áður en
málið í heild skyldi ganga til kjaradóms án nokkurs
samkomulags, tók kjararáð þá ákvörðun að leggja til
við samninganefnd ríkisins, að tilraun yrði gerð til
þess að kanna möguleika á samkomulagi um skipun
starfsmanna í launaflokka og fjölda launaflokka, þótt
ekki væri gengið inn á það meginsjónarmið banda-
lagsins að fyrst yrði reynt að ná samkomulagi um
launastigann. Lagði kjararáð jafnframt til, að samn-
ingsaðilar færu þess á leit við fjármálaráðherra að
hann notaði heimild kjarasamningalaganna til þess að
fresta því, að málið gengi til kjaradóms.
Var á þetta fallizt og þegar hafizt handa um að
reyna að semja um fjölda launaflokka, og náðist sam-
komulag um að fjöldi þeirra yrði 28.
Næstu vikur voru stöðugir viðræðufundir um skipun
starfsmanna í launaflokka er lauk með samkomulagi
um þessa hlið kjaramálanna. En þrátt fyrir ítarlegar
tilraunir reyndist ekki unnt að semja um önnur atriði.
Gekk því málið að öðru leyti til kjaradóms. Höfðu þá
verið haldnir 50 samningafundir, og þar af 44 með
sáttasemjara ríkisins.
Kröfur og málflutningur fyrir kjaradómi.
Kjararáð, sem lögum samkvæmt fer með málið af
hálfu B.S.R.B., tilnefndi sem málflytjendur þá Kristján
Thorlacius, Guðjón B. Baldvinsson og Harald Stein-
þórsson. Auk þess unnu að málinu þeir Guðmundur
Ingvi Sigurðsson, sem lögfræðilegur ráðunautur, og
þeir Hrólfur Ásvaldsson og Ólafur Vilhjálmsson, sem
hagfræðilegir ráðunautar.
Þann 6. maí 1963 lögðu málflytjendur fram kröfu-
gerð og greinargerð sóknaraðila ásamt dómsskjölum.
Hinn 16. maí lagði svo málflytjandi ríkisstjórnarinnar
Jón Þorsteinsson fram kröfugerð og greinargerð varn-
araðila. Fengu málflytjendur B.S.R.B. viku frest til
þess að skila athugasemdum sínum, sem reyndust löng
greinargerð og var lögð fram 23. maí. Varnaraðila var
síðan gefinn kostur á að skila athugasemdum sínum
og gerði hann það 30. maí. Var þar með lokið hinum
skriflega málflutningi sem var all umfangsmikill.
Greinargerðir voru um 200 vélritaðar síður, og hafa
öll bandalagsfélög fengið afrit af þeim. Dómsskjöl,
sem lögð voru fram, voru um 80.
Þar sem öll bandalagsfélögin hafa fengið afrit af
greinargerðum þeim, sem lagðar voru fyrir Kjara-
dóm, þykir ekki ástæða til að rekja efni greinar-
gerðanna í þessari skýrslu.
Dómur Kjaradóms.
Kjaradómur kvað upp dóm sinn 3. júlí 1963. Dómur-
inn kveður á um launafjárhæð 1 hverjum launaflokki,
aldurshækkanir, vinnutíma, kaup fyrir yfirvinnu,
vaktaálag og fleira. Áður höfðu tekizt samningar um,
að fjöldi launaflokka skuli vera 28 í stað 15 áður, og
einnig um hvaða stöður skuli vera í hverjum launa-
flokki.
Sá samningur og dómsúrskurður, er að framan grein-
ir, öðlaðist gildi 1. júlí 1963, og þá voru launalögin úr
sögunnl og önnur ákvæði í lögum um laun starfs-
manna ríkisins, vinnutíma og yfirvinnukaup.
Það var almennt viðurkennt, er samningsrétturinn
var staðfestur, að kjör opinberra starfsmanna hefðu
dregizt aftur úr um alllangt skeið, og þyrftu gagn-
gerðrar endurskoðunar við, m. a. vegna endurmats á
störfum.
Samkomulag Kjararáðs B.S.R.B. við samninganefnd
ríkisins og dómur Kjaradóms frá 3. júlí 1963 færðu
opinberum starfsmönnum talsverða ávinninga þótt
kröfur samtakanna næðust ekki fram í heild.
Meðal þess sem vannst var þetta:
1. Hin gífurlega lágu byrjunarlaun í launaflokkunum
skv. gömlu launalögunum voru afnumin.
ÁSGARÐUR 7