Fréttablaðið - 23.09.2021, Qupperneq 17

Sósíalistaforinginn Gunnar Smári
Egilsson hefur ekki verið sósíalista-
foringi allt sitt líf. Raunar var fátt
sem benti til þess að hjarta hans
slægi eitthvað sérstaklega í takt
við hjörtu þeirra sem verst búa í
samfélaginu þegar hann var í hópi
helstu útrásarvíkinga landsins
með ofurlaun og fór helst ekki milli
landa nema í einkaþotu.
Velgengni og útrás
Fréttablaðið kom fyrst út árið 2001
og strax árið 2002 voru blikur
á lofti með rekstrarstöðu þess.
Gunnar Smári var þá annar rit-
stjóra blaðsins. Baugur steig inn
og tryggði áframhaldandi útgáfu
Fréttablaðsins með því að leggja
því til fjármuni. Árið 2003 eignað-
ist Baugur Norðurljós (Stöð 2, Bylgj-
an og f leira) ásamt f leirum. Gunnar
Smári hvarf f ljótlega úr ritstjórastól
á Fréttablaðinu og inn í Baugssam-
steypuna, varð f ljótt stjórnandi
fjölmiðlaarms félagsins þrátt fyrir
að hafa enga reynslu af rekstri ljós-
vakamiðla og í raun takmarkaða
reynslu af árangursríkum blaða-
rekstri, umfram blaðamennsku og
ritstjórn.
Eftir að Baugur kom að Frétta-
blaðinu gekk rekstur þess vel
og varð það f ljótt meira lesið en
Morgunblaðið og mjög verðmætur
auglýsingamiðill. Ásamt ljósvaka-
miðlum, sem Baugur keypti 2003,
var Fréttablaðið sett inn í nýtt
félag, Dagsbrún, og Gunnar Smári
gerður að forstjóra. Eins og fram
hefur komið, meðal annars í Máls-
vörn Jóns Ásgeirs Jóhannessonar
eftir Einar Kárason, skipti Jón sér
lítið af Dagsbrún og fékk Gunnar
Smári að leika lausum hala. Fyrr
en varði var hann búinn að kaupa
prentsmiðju í Bretlandi, stofna frí-
blað í Danmörku og annað í Boston
í Bandaríkjunum. Útrásarævintýri
Gunnars Smára endaði í miklu
tapi. Einnig varð mikið rekstrar-
tap á ljósvakamiðlum Dagsbrúnar,
meðal annars vegna NFS, rándýrr-
ar fréttastöðvar í anda CNN.
Sósíalistaforingi á ofurlaunum
Þrátt fyrir tapreksturinn hér heima
og glataðar fjárfestingar erlendis
gerðu eigendur Dagsbrúnar vel við
forstjórann. Gunnar Smári var í
hópi tekjuhæstu forstjóra lands-
ins. Samkvæmt tekjublaði Frjálsrar
verslunar um tekjur ársins 2005,
sem út kom í ágúst 2006, var Gunn-
ar Smári með kr. 2.438.000,- í mán-
aðarlaun árið 2005, sem var svipað
og forstjórar Símans og Eignarhalds-
félags VÍS voru með og hærra en for-
stjórar Marels, Ísals, Olís og Heklu. Í
febrúar 2019 fjallaði Hringbraut um
laun Gunnars Smára og kom fram
að reiknað til núvirðis, samkvæmt
launavísitölu, væru þetta mánaðar-
laun upp á 6 milljónir þá. Sé þetta
reiknað enn fram til dagsins í dag
var Gunnar Smári með sem svarar
ríf lega 7,2 milljónir á mánuði árið
2005. Það jafngildir þreföldum ráð-
herralaunum.
Einn helsti útrásarvíkingurinn
Útrásarvíkingurinn, sem nú er
orðinn sósíalistaforingi, mun hafa
samsamað sig vel lífi útrásarvík-
ingsins, en verið f ljótur að láta sig
hverfa þegar taprekstur og glataðar
fjárfestingar lentu á þeim sem fjár-
mögnuðu útrás hans. Í Málsvörn
sinni segir Jón Ásgeir:
„En Gunnar Smári var alveg að
missa tökin, og það næsta sem var
fundið uppá var að stofna Nyheds-
avisen í Danmörku. (Sem var gefið
út 2006–2008.) En það var engin
heimavinna unnin. … Gunnar
Smári lét sig á endanum hverfa og
tapið var gígantískt, og líka á öðru
fríblaði, Boston Now vestanhafs …
Eftir hrun var Gunnar Smári síðan
fljótur að byrja að drulla okkur út
í sínum ummælum og skrifum. Og
svo er hann sósíalistaforingi í dag,
maður sem í þá daga nennti helst
ekki til Danmerkur nema að fá
undir sig einkaþotu.“
Föstudaginn 17. október 2008,
rétt eftir hrun, birtist opna í DV
með myndum og umfjöllun um
helstu útrásarvíkinga þjóðarinnar.
Þar voru Björgólfsfeðgar og Jón
Ásgeir Jóhannesson, Pálmi Haralds-
son og Bakkavararbræður, Bjarni
Ármannsson og Sigurður Einarsson,
Hannes Smárason og Gísli Gíslason
– og þar var Gunnar Smári Egilsson.
Viðskiptafélagi þekktra
auðmanna eftir hrun
Lítið fór fyrir Gunnari Smára fyrst
eftir hrun. Í lok nóvember 2015 var
tilkynnt að hann færi fyrir hópi
sem keypt hefði allt hlutafé í Mið-
opnu ehf., útgáfufélagi fríblaðsins
Fréttatímans, sem kom út vikulega
og var dreift í 82 þúsund eintökum
– aðallega á höfuðborgarsvæðinu.
Viðskiptafélagar hans voru í hópi
mestu auðmanna Íslands, f jár-
festarnir Árni Hauksson, Hallbjörn
Karlsson, Sigurður Gísli Pálmason
og fleiri. Gamanið var stutt í þetta
sinn. Í apríl 2017 var útgáfu Frétta-
tímans hætt og útgáfufélag hans
varð gjaldþrota.
Stundin f jallaði um málefni
Fréttatímans og Gunnars Smára
28. apríl 2017 undir fyrirsögninni
„Skuldaskil Gunnars Smára Egils-
sonar við sósíalismann og Frétta-
tímann“.
Ingi Freyr Vilhjálmsson, sem þá
var blaðamaður á Fréttatímanum,
skrifaði í Stundina um „framkomu
útgefanda blaðsins við starfsfólk á
sama tíma og hann stofnar stjórn-
málaflokk fyrir launþega.“ Greinin
hefst svo:
„Mánudaginn 3. apríl þegar
Gunnar Smári Egilsson, þáverandi
aðaleigandi, útgefandi og ritstjóri
Fréttatímans, talaði um stofnun
Sósíalistaflokks Íslands í viðtali í
útvarpsþættinum Harmageddon
hafði enginn starfsmaður fjölmið-
ilsins sem hann hafði rekið og stýrt
í tæpt eitt og hálft ár fengið greidd
laun fyrir marsmánuð. Hluti starfs-
manna fékk greidd laun dagana á
eftir en tíu starfsmenn fengu engin
laun, hafa ekki fengið þau og munu
ekki fá þau nema að hluta til í gegn-
um ábyrgðarsjóð launa.“
Starfsmenn skildir eftir
launalausir
Ingi Freyr gagnrýnir Gunnar Smára
harðlega fyrir að koma ekki til dyr-
anna eins og hann er klæddur:
„Gunnar Smári hafði boðað for-
föll í vinnu þennan mánudag án
þess að skýra af hverju en sam-
starfsfólk hans gat hlustað á hann
á X-inu tala um sósíalisma á meðan
það beið eftir laununum sínum sem
hefðu átt að vera greidd út þremur
dögum áður. Inntakið í viðtalinu
í Harmageddon var meðal annars
rökstuðningur Gunnars Smára
fyrir því af hverju það þyrfti að
stofna Sósíalistaflokk á Íslandi og
sagði hann meðal annars: „Það er
það sem vantar í samfélagið í dag;
alvöru sósíalistaflokkur sem berst
fyrir hagsmunum hinna verst settu,
berst fyrir fátæka og berst fyrir rétt-
indum venjulegs launafólks gegn
sérhagsmunum.“
Tvísaga eða jafnvel þrísaga?
Gunnar Smári er sagður hafa blekkt
starfsfólk sitt og viðskiptafélaga og
fullvissað um að framtíð fyrirtæk-
isins væri tryggð þegar svo hafi alls
ekki verið, ekki hafi einu sinni verið
staðin skil á lífeyrissjóðsiðgjöldum
starfsmanna. Ingi Freyr skrifar:
„Um svipað leyti, í febrúar árið
2017, talaði hann líka starfsfólk á
blaðinu af því að taka atvinnutil-
boðum frá öðrum fyrirtækjum,
hækkaði laun þess og sagði framtíð
fjölmiðlafyrirtækisins vera tryggða.
Nú í apríl, eftir að rekstrarerfiðleik-
ar Fréttatímans urðu fjölmiðlaefni
og blaðið hætti að koma út, sagði
Gunnar Smári starfsmönnum hins
vegar frá því að Fréttatíminn hefði
verið „í nauðvörn“ rekstrarlega frá
því í október á síðasta ári. Þá hefur
einnig komið í ljós að um svipað
leyti, síðla árs í fyrra, hætti Frétta-
tíminn að greiða í lífeyrissjóð fyrir
að minnsta kosti hluta af starfs-
mönnum fyrirtækisins. Myndin
sem starfsmenn Fréttatímans fengu
af rekstrarstöðu blaðsins var því allt
önnur en sú rétta.“
Ég um mig frá mér til mín …?
Þegar Gunnar Smári var útrásar-
víkingur taldi hann best fara á því
að stjórnmálamenn gerðu sem
minnst og þvældust ekki fyrir
atvinnulífinu. Þeir sem fjárfest
hafa í hugmyndum Gunnars Smára
hafa tapað miklum fjármunum á
því. Nú virðist enginn fáanlegur til
að fjármagna frekari ævintýri hans
á viðskiptasviðinu. Snýr hann þá
við blaðinu og gerist baráttumaður
öreiga, byltingarforingi og krefst
þess að fyrirtæki verði þjóðnýtt,
brotin upp og kapítalisminn kné-
settur. Laun formanns stjórnmála-
flokks sem situr á Alþingi slaga hátt
upp í laun útrásarforstjóra 2005,
reyndar ekki reiknuð til núvirðis.
Því verður varla á móti mælt að þró-
unarsaga Gunnars Smára sé vægast
sagt forvitnileg. n
Nennti ekki nema að fá undir sig einkaþotu
Ólafur
Arnarson
hagfræðingur
Val á ráðgjöfum á ráðstefnur sem
eiga að vera landi og þjóð til gagns
hafa oft vakið furðu og spurnir
komið upp um tengsl og hagsmuni
bjóðenda. Hver býður og hver
borgar?
Margir hafa sennilega hrokkið
við þegar kanadískum embættis-
manni var boðið að kynna umönn-
unarkerfi fyrir eldri borgara Kanada
og Danmerkur! (Hvar er Danmörk?).
E m b æ t t i s m a ð u r i n n he f u r
varla verið mikið í framlínunni í
umönnun. Hann hefur aldrei vitað
neinn óska eftir að vilja komast á
hjúkrunarheimili. Hann hefur því
aldrei heyrt þakklæti gamalmennis
fyrir að finna fyrir öryggi þess að
vera kominn í umönnun á hjúkr-
unarheimili eftir erfiðar heimilis-
aðstæður. Varla mun nokkur sem
þekkir eitthvað til Kanada trúa því
að fyrirvaralausri skyndiþjónustu
verði ætíð komið við í þessu dreif-
býla landi.
Eitt er þó að minnsta kosti sér-
stakt í kanadísku heilbrigðiskerfi
eins og kom vel fram í fjölmiðlum á
síðastliðnu ári. Þar geta einstakling-
ar fengið aðstoð við að ganga fyrir
ætternisstapa.
Hver sem það kýs gerir það vissu-
lega á sínum eigin forsendum en
plássið losnar. Ekki ætla ég að vega
að því að þetta hafi verið formlegt
umræðuefni á ráðstefnunni en hlýt-
ur að hafa verið öllum „óminnis-
skertum“ vel kunnugt.
Ég tel að heimsókn og lofgjörð
þessa einstaklings um kanadíska
kerfið hafi verið óviðeigandi og
smekklaus.
Ég er hneykslaður á því að hann
skuli hafa náð eyrum æðstu ráða-
manna þjóðarinnar. n
Kanadískur ætternisstapi
Birgir
Guðjónsson
var í mörg ár
yfirlæknir á
Hrafnistu í
Hafnarfirði
Ég tel að heimsókn og
lofgjörð þessa einstakl-
ings um kanadíska
kerfið hafi verið óvið-
eigandi og smekklaus.
Nú virðist
enginn
fáanlegur
til að fjár-
magna
frekari
ævintýri
hans á
viðskipta-
sviðinu.
Snýr hann
þá við
blaðinu og
gerist bar-
áttumaður
öreiga,
byltingar-
foringi …
FIMMTUDAGUR 23. september 2021 Skoðun 15FRÉTTABLAÐIÐ