Morgunblaðið - 10.06.2021, Síða 42

42 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 10. JÚNÍ 2021
42
Til hamingju - þú hefur fundið happatöluna!
Farðu inn á mbl.is/happatala, fylltu út upplýsingar um þig og sláðu inn Happatöluna.
Vinningshafar verða dregnir út í þættinum Ísland Vaknar á K100 í fyrramálið.
Að sjálfsögðu hvetjum við þig til að tala þátt á hverjum fimmtudegi, því það er til mikils að vinna.
Tollkvótum verður
framvegis úthlutað með
rafrænum hætti. Mark-
miðið er að einfalda
stjórnsýslu og gera
hana stafræna til hag-
ræðis fyrir ráðuneytið,
stofnanir og ekki síst at-
vinnulífið. Breytingin er
mikið framfaramál sem
unnið hefur verið að inn-
an ráðuneytisins und-
anfarin misseri á grundvelli tillögu
starfshóps sem ég skipaði árið 2018
og Óli Björn Kárason alþingismaður
stýrði.
Svifaseint og tímafrekt
kerfi heyrir sögunni til
Stjórnvöld úthluta tollkvótum allt
að tíu sinnum á ári á grundvelli gild-
andi fríverslunar- og viðskiptasamn-
inga. Ferli hverrar úthlutunar tekur
um fjórar til sex vikur. Núverandi
ferli er umsvifamikið og tímafrekt
bæði gagnvart atvinnulífi og starfs-
mönnum ráðuneytisins. Því fylgir
mikil pappírsvinna, skjalavarsla,
samskipti við tilboðsgjafa, útreikn-
ingar og ýmis nauðsynleg yfirferð
gagna og útreikninga á öllum stigum.
Þar sem um lokuð út-
boð er að ræða hefur
einnig verið nauðsyn-
legt að fyrirtæki komi
á staðinn með tilboð í
lokuðum umslögum
og sæki sín úthlut-
unarbréf.
Tíu vinnuvikur
sparist
Í ráðherratíð minni
hef ég lagt áherslu á
einföldun regluverks
og stjórnsýslu í þágu
almennings og atvinnulífs. Rafræn
úthlutun tollkvóta mun gjörbylta nú-
gildandi framkvæmd til hagræðis
fyrir alla hlutaðeigandi. Innan ráðu-
neytisins verður mikið hagræði en
gróflega er áætlað að um tíu vinnu-
vikur sparist á ári samanlagt auk
þess sem það mun einfalda umsókn-
ar- og tilboðsferli fyrir umsækj-
endur.
Fleiri tækifæri
Skatturinn vinnur samhliða þess-
ari breytingu að rafrænni skráningu
á nýtingu tollkvóta og stefnt er að því
að tengja þessi tvö kerfi saman með
enn meiri sjálfvirknivæðingu. Slík
tenging býður upp á þann möguleika
að fylgjast með nýtingu tollkvóta í
rauntíma. Eftir því hefur lengi verið
kallað, sérstaklega þegar erfiðleikar
steðja að, meðal annars á tímum Co-
vid-19. Með stafrænni nálgun verða
einnig til mun betri gögn sem má
nýta til að útbúa ýmiss konar gagn-
legar upplýsingar á Mælaborði land-
búnaðarins og til að fylgjast betur
með fæðuöryggi í landinu.
Minni skriffinnska
Rafræn úthlutun tollkvóta markar
sannarlega tímamót við úthlutun
þessara takmörkuðu gæða. Því er
þessi breytingin í mínum huga hluti
af því að minnka báknið og draga úr
skriffinnsku. Í því felst mikið hag-
ræði og einföldun fyrir alla sem að
þessu ferli koma.
Úthlutun tollkvóta
færð inn á 21. öldina
Eftir Kristján Þór
Júlíusson »Rafræn úthlutun
tollkvóta markar
sannarlega tímamót. Því
er þessi breytingin í
mínum huga hluti af því
að minnka báknið og
draga úr skriffinnsku.
Kristján Þór Júlíusson
Höfundur er sjávarútvegs- og
landbúnaðarráðherra.
Ég hef þekkt Bryn-
dísi Haralds í æði
mörg ár, hún er fyrr-
verandi nemandi
minn í Gagnfræða-
skólanum í Mos-
fellsbæ og lét fljótt að
sér kveða. Hún var
vel liðin af samnem-
endum, var í forystu í
félagslífinu, hafði
skoðanir á skóla-
reglum og viður-
lögum þeirra og þar vorum við
ekki alltaf sammála. En ef ég man
rétt þá var mín kona mjög fylgin
sér og það hefur ekkert breyst.
Síðan liðu árin og ég fylgdist
með henni úr fjarlægð. En okkar
leiðir lágu saman að nýju í Sjálf-
stæðisflokknum og þar kynntist ég
Bryndísi sem ungri vel menntaðri
konu með sterka, ákveðna sýn
meðal annars á markaðsmálum, al-
þjóðasamvinnu og nýsköpun í at-
vinnulífi. Það var hressandi að
hlusta á hana og ræða við hana og
mér fannst gaman að fylgjast með
þessum fyrrverandi nemanda mín-
um.
Bryndís Haralds er
mikil félagsvera sem
elskar útivist og hlaup
en hún er líka mikill
vinur vina sinna og
hefur alltaf tíma fyrir
þá. Hún er bæði góður
hlustandi og grein-
andi, sem er mikill
kostur.
Sveitarstjórnarmað-
urinn og alþingismað-
urinn Bryndís Haralds
er ekkert öðruvísi en
nemandinn Bryndís
Haralds, harðdugleg, heiðarleg,
vinnusöm, fylgin sér en sanngjörn
og við þurfum slíkan einstakling á
Alþingi Íslendinga.
Hvernig er hún
Bryndís Haralds?
Eftir Ragnheiði
Ríkharðsdóttur
Ragnheiður
Ríkharðsdóttir
» Sveitarstjórnarmað-
urinn og alþing-
ismaðurinn Bryndís
Haralds er harðdugleg,
heiðarleg, vinnusöm,
fylgin sér en sanngjörn.
Höfundur er fyrrverandi bæjarstjóri
og þingmaður.
Fækkum slysum
Í nýrri stefnu umferðar-
öryggisáætlunar 2023-
2037 sem nú er í und-
irbúningi er allt kapp lagt
á að auka umferðaröryggi
og fækka slysum. Við for-
gangsröðun aðgerða verð-
ur byggt á niðurstöðum
arðsemismats sem og
slysaskýrslum síðustu ára
sem sýna hvar þörfin er
mest, slysakortinu sem
sýnir verstu slysastaðina
og könnunum á hegðun
vegfarenda. Á þessum góða grunni
tel ég að okkur muni takast að
fækka slysum enn frekar með mark-
vissum aðgerðum og fræðslu. Vil ég
þar sérstaklega nefna árangur
ungra ökumanna en með bættu öku-
námi og fræðslu hefur slysum sem
valdið er af ungum ökumönnum
fækkað mikið.
Aðgerðir sem
skila mikilli arðsemi
- Aðskilnaður akstursstefna á
fjölförnustu vegköflunum til og frá
höfuðborgarsvæðinu, Reykjanes-
braut, Suðurlandsvegi og Vestur-
landsvegi. Á Suðurlandsvegi hefur
aðskilnaður fækkað slysum mikið og
slysakostnaður á hvern ekinn kíló-
metra lækkað um 70%. Á Reykja-
nesbraut hefur aðgerðin skilað mikl-
um árangri og nú er hafin vinna við
aðskilnað akstursstefna á Vest-
urlandsvegi.
- Hringtorg skila bættu öryggi á
hættulegum gatnamótum á Hring-
veginum. Vegrið og lagfæringar sem
auka öryggi vegfarenda eru aðgerð-
ir sem kosta ekki mikið en vega sam-
anlagt þungt.
- Aukið hraðaeftirlit, þ.m.t
meðalhraðaeftirlit, sem mun fækka
» Í nýrri stefnu
umferðaröryggis-
áætlunar 2023-2037 er
allt kapp lagt á að auka
umferðaröryggi og
fækka slysum. Við for-
gangsröðun aðgerða
verður byggt á niður-
stöðum arðsemismats
sem og slysaskýrslum
síðustu ára.
Í störfum mínum
sem samgöngu- og
sveitarstjórnar-
ráðherra hef ég lagt
ríka áherslu á um-
ferðaröryggi og
hvatt stofnanir
ráðuneytisins til að
hafa öryggi ávallt í
forgangi. Stefnan
hefur skilað góðum
árangri. Í mínum
huga er alveg ljóst
að hver króna sem fer til þess að
auka umferðaröryggi okkar skilar
sér margfalt, m.a. í fækkun slysa.
Umferðarslys
eru hræðileg
Umferðarslys eru harmleikur en
banaslys og alvarleg slys í umferð-
inni eru alltof mörg. Þau eru ekki að-
eins hræðileg fyrir þá sem í þeim
lenda og aðstandendur þeirra, held-
ur eru þau líka gríðarlega kostn-
aðarsöm fyrir samfélagið. Árlegur
kostnaður samfélagsins vegna um-
ferðarslysa og afleiðinga þeirra er
nú talinn nema að meðaltali um 50
milljörðum króna á ári eða 14 krón-
um á hvern ekinn kílómetra, en væri
mun hærri hefðu umferðaröryggis-
aðgerðir ekki verið í forgangi.
Langstærstur hluti þess kostn-
aðar er vegna umsýslu og tjónabóta
tryggingafélaga, kostnaður heil-
brigðiskerfis, Sjúkratrygginga Ís-
lands, lífeyrissjóða, löggæslu og
sjúkraflutninga o.fl. Þá er ótalinn
tekjumissir þeirra sem í slysunum
lenda og ástvina þeirra sem sjaldn-
ast fæst bættur. Mesta tjónið verð-
ur á hinn bóginn aldrei metið til fjár
en það er hinn mannlegi harmleikur
sem slys hafa í för með sér.
hraðakstursbrotum og auka
umferðaröryggi. Með því er hægt að
ná þeim sem freistast til að gefa í um
leið og þeir aka framhjá myndavél
og halda að þeir sleppi ef þeir hægja
á sér við næstu myndavél. Hafi þeir
verið grunsamlega fljótir á milli véla
er nokkuð ljóst að þeir hafa farið yfir
leyfileg hraðamörk. Slíkt meðal-
hraðaeftirlit hefur gefið góða raun í
nágrannalöndum okkar. Meðalhraði
á Hringveginum hefur lækkað um 5
km/klst. frá 2004 en sú hraðalækkun
er talin fækka banaslysum um allt að
40% samkvæmt erlendum mæl-
ingum.
- Fræðsla til ferðamanna og ann-
arra erlendra ökumanna hefur haft
marktæk áhrif og slysum fækkað þó
ferðamannafjöldinn hafi aukist.
- Loks ber að nefna bílbelta-
notkun ökumanna sem og farþega
en því miður er bílbeltanotkun
ábótavant, sérstaklega innanbæjar.
Það verður seint of oft sagt að bíl-
beltin bjarga.
Á undanförnum árum hefur þeim
fjölgað mikið sem nýta sér fjöl-
breytta ferðamáta samhliða því að
göngu- og hjólastígum hefur fjölgað,
sem er vel. Nýjum ferðamátum
fylgja nýjar hættur sem krefjast
þess að aðgát sé sýnd og fyllsta ör-
yggis gætt. Við berum öll ábyrgð á
eigin öryggi og það er brýnt að for-
eldrar fræði börn sín um ábyrgðina
sem fylgir því að ferðast um á smá-
farartækjum.
Nú í upphafi ferðasumars vil ég
óska öllum vegfarendum fararheilla.
Munum að við erum aldrei ein í um-
ferðinni, sýnum aðgát, spennum
belti og setjum hjálmana á höfuðið.
Ávinningur og arðsemi umferðaröryggis
Eftir Sigurð Inga
Jóhannsson
Sigurður Ingi
Jóhannsson
Höfundur er samgöngu- og sveitar-
stjórnarráðherra.
Þegar andófsmaðurinn Prótasevitsj
birtist grátandi í sjónvarpi og lofaði
Lúkasjenkó fór um mann hrollur.
„Viðtalið“ sýndi tvennt: hvernig
hægt er að
brjóta
manneskju
niður, og
hvernig
harðstjórn-
arríkjum er
nákvæm-
lega sama
um álit
heimsins.
Og hin
fræga fram-
tíðarsaga
George Or-
wells rifjast
upp, 1984,
sem út kom 8. júní 1949. Þar kemur
fram „Stóri bróðir“ og alræði rík-
isins. Heilaþvottur og allsherjar-
njósnir um alla. Ungt par sleppur
einhvern veginn við heilaþvottinn og
reynir að flýja, en er svikið af þeim
sem þau treystu og sett í píningar-
dýflissu.
Þar eru tól til að brjóta niður.
Seinast rotturnar sem eiga að éta
þau lifandi. Það síðasta mannlega
sem hægt var að taka var þegar pilt-
urinn sættir sig við að stúlkan verði
étin af rottunum ef hann sjálfur
slyppi. Dýpra var ekki hægt að
sökkva. Alræðisríkin eru ekki langt
frá þessum botni og „frjálsi heim-
urinn“ má ekki taka þessu þegjandi.
Endurlesum bókina hans Orwells og
stuðlum að því að reseptin hans
verði víti til varnaðar.
Sunnlendingur.
Aðvaranir
Orwells
Velvakandi
Svarað í síma 569-1100 frá kl. 10-12.