Fiskifréttir - 17.12.2004, Blaðsíða 43

FISKIFRETTIR 17. desember 2004
43
Texti: GE
INDUSTRI A/S
iri umservice
0 " tKn>tvARUR r> n » > A h u % r i
Car Service

Diesel Center
Þorskur á færi á rafknúinni vindu (Elliðavindu) árið 1979 (Mynd:
Sigurgeir Jónasson).
MTAK
VÉLA- OG SKIPAÞJÓNUSTAehf
Drangahrauni l-lb Hafnarfjörður
Sími: 565 2556 • Fax: 565 2956
Netfang: i n f o @ f r a m t a k. i s
Heimasíða: http://www.framtak.is
t60 ÞJONUSTA
RAMTAK
BLOSSI ehf
Drangahrauni l-lb Hafnarfjörður
Sími: 555 6030 • Fax: 555 6035
Heimasíða: http://www.framtak.is
Tölvuvindurnar juku
ekki afíann svo mjög
— heldur léttu vinnuna, segir Arthur Bogason
MKG sa FRAMTAK
Bryggjukranar U
Skipakranar
„Nýjasta tæknibyltingin í
handfærveiðunum fólst fyrst og
fremst í vinnusparaði og því að
draga úr því líkamlega sliti sem
fylgir þessum veiðum. Eg er
ekki viss um að menn hafi fisk-
að neitt meira eftir að tölvu-
vindurnar komu sögunnar og
allra síst í tregfiskiríi. I þeim til-
vikum er góður skakari af
gamla skólanum ekki síðri en
tölvuvinda. Veiðarfærið sjálft,
handfærið, hefur ekki breyst í
grundvallaratriðum,“ sagði
Arthur Bogason formaður
Landssambands smábátaeig-
enda í samtali við Fiskifréttir.
Haraldur Jóhannsson.
vorum við orðnir beitulausir á
veiðum norður af Grímseynni. Þá
var alltaf beitt á handfæraveiðum
á sumrin, síld ef hún fékkst eða
fuglakjöt og fuglagarnir, enda
gúmmíið ekki komið til sögunn-
ar. Nema hvað, ég losa sökkuna
úr og bind pilkinn við gamla fær-
ið. Pilkurinn var svo léttur að
hann dró illa út færið. Færið fór
ekki nema þrjá faðma niður og
stöðvaðist. Eg tek þá í færið og í
ljós kemur að pilkurinn hafði
krækst ofan í bakið á heljarstór-
um þorski.
Honum náði ég inn fyrir borð-
stokkinn og þegar ég kastaði á ný
endurtók sagan sig. Hver fiskur-
inn af öðrum húkkaðist á krók-
ana. Þá settum við hinn pilkinn á
annað færi og kjaftfylltum bátinn
þarna. Við fiskuðum mun meira
en bátamir í kringum okkur á
þetta nýja drápstæki. Við gátum
haldið þessu leyndu fyrir öðrum
sjómönnum í þrjá til íjóra daga,
en þótt leyndarmálið upplýstist
var ekki hlaupið að því að fá fleiri
pilka. Fjótlega var svo farið að
flytja þá inn. Ég man eftir því að
eitt sumarið vorum við alfarið
með pilkinn og þríkrókinn. Þessi
veiðiaðferð var þó ekki gallalaus.
Hún kom illa út í saltfiskinum því
krækjurnar skemmdu fiskholdið.
Seinna þegar slóðinn og krókarn-
ir mörgu kom til sögunnar hætt-
um við með pilkinn því hann fest-
ist iðulega í botni þannig að slitn-
aði. Þá voru settar blýsökkur og
járnsökkur neðan í,“ sagði Har-
aldur Jóhannsson.
Fornaldarverk eða
hátæknidrápsvélar
„Fyrsta skiptið sem ég fór á
handfæri drógum við niður í klofið
á okkur og fiskuðum vel. Þetta var
árið 1967 á Eyjafirði. Um 1970
vorum við komnir með handknún-
ar rúllur, en þá voru rafmagnsvind-
urnar reyndar komnar til sögunnar.
Við bárum okkur þá gjarnan saman
við þá sem voru með rafdrifnu rúll-
urnar og höfðum stundum betur í
afla. Okkur þótti það ekki verra.
Með rafmagnsrúllunum spöruðust
hendurnar á körlunum og hægt var
að nota þær í annað. Hins vegar
skökuðu menn áfram og það gat
verið mjög lýjandi ef fiskiríið var
tregt. Það er fyrst þegar tölvurúll-
urnar koma sem hægt er að láta
rúlluna sjálfa skaka. Reyndar var
rafmagnsvindan eða Elliðavindan
þeim eiginleikum búin að hún
stöðvaðist þegar sakkan tók botn.
Þess vegna fór ekki ailt í flækju á
rúllunni sem auðvitað var mikill
kostur. Fyrst eftir að ég fékk tölvu-
vinduna fiskaði ég ekkert miklu
meira en á rafmagnsvinduna.
Breytingin fólst fyrst og fremst í
því að maður varð ekki eins þreytt-
ur eftir daginn. Viðmiðunin var
kannski sú að ná ákveðnum afla og
gera sér hann að góðu. Vissulega
Tölvustýrður stillibekkur fyrir
ALLAR gerðir af olíuverkum
BOSCH
Service
• VÉLAVIÐGERÐIR
RENNISMIÐI
• PLÖTUSMÍÐI
TURBINUVIÐGERÐIR
• DÍSILSTILLINGAR
• SÖLU- OG MARKAÐSDEILD
• VARAHLUTAÞJÓNUSTA
GAMAVIÐGERÐIR

„Ég var tilraunadýr DNG á sín-
um tíma og horfði eins og aðrir á
þessa tækni í mikilli for-
undran. Þegar menn eru
komnir upp á gott lag
með þessar tölvustýrðu
vindur er ein vinda
kannski ígildi hálfs
manns. Því má segja að
við það að hafa fjórar
vindur um borð hefur
fjölgað um einn í áhöfn-
inni. Fyrir vikið verða
handfæraveiðarnar af-
kastameiri og væntan-
lega hagkvæmari. Svo eru reyndar
ýmsar skondnar hliðar á þessu
máli. Ég var aldrei með fleiri en
þrjár vindur á borðstokknum og
fannst ærið nóg en ef ein þeirra bil-
aði úti á sjó fór maður í land þótt
það væri fiskirí. Menn ánetjuðust
sem sagt fljótt þessari tækni og
gátu ekki án hennar verið. Ég upp-
lifði þetta nokkrum sinnum þangað
til ég áttaði mig á hvers konar vit-
leysa það var.
Því verður auðvitað ekki á móti
mælt að tölvustýrðu vindurnar hafa
gert handfæraveiðar að tækivædd-
um nútímaveiðiskap á sama tíma
og veiðarfærið sjálft hefur ekkert
breyst," segir Arthur en tölvu-
stýrðu rúllumar koma til sögunnar
skömmu fyrir 1980. Áður höfðu
rafknúnar vindur, svo kallaðar El-
liðavindur, verið í notkun frá því
nokkru fyrir 1970, og voru þær
jafnvel enn meiri bylting en tölvu-
vindur voru síðar.
Fljótlegt - Ódýrt

UNIservice skipavörur
hefur tæknivæðingin gert hand-
færaveiðarnar bæði auðveldari og
hagkvæmari og það er
einkennilegt að við
skulum í öðru orðinu
vera gagnrýndir fyrir
það að vera fulltrúar
fornaldar í veiðiskap en
í hinu orðinu að vera
stjórnendur hátækni-
væddra drápsvéla, eins
og enskur blaðamaður
orðaði það í nýút-
kominni bók sinni,“
sagði Arthur Bogason.
Stillanlegir
afréttingaklossar

Arthur Bogason.