Rit Landbúnaðardeildar : B-flokkur - 01.12.1961, Side 31

29
að láta fosfórmagnið hækka tiltölulega hægar en köfnunarefnismagnið. Þetta
hefði og tvímælalaust mátt gera án þess að uppskera minnkaði, eða að fos-
fórmagn grassins yrði of lágt frá fóðuríræðilegu sjónarmiði.
Samanburöur á niðurstöðum pottatilrauna og vallartilrauna.
Þær pottatilraunir, er að framan getur, eru fyrstu hérlendar áburðarrann-
sóknir í Mitscherlich pottum, sem komið er fyrir á víðavangi. Er þær hófust
var því ókunnugt um hagnýtt gildi þeirra, eða að hve miklu leyti unnt yrði
að heimfæra niðurstöður slíkra tilrauna við túnrækt. En samanburður á þess-
um niðurstöðum og framangreindum niðurstöðum vallartilrauna tilrauna-
stöðvanna bendir raunar til þess, að áburðarrannsóknir í Mitscherlich pott-
um gefi önnur svör og hafi af þeim sökum takmarkað giidi. Skulu hér nefnd
nokkur atriði til stuðnings þessari áiyktun.
1. Þrif grasanna í pottunum virtust í lakara lagi miðað við köfnunarefnis-
skammtinn, er svaraði til 150 kg af köfnunarefni á ha. Það varð tiltölu-
lega fljótt vart köfnunarefnisskorts, og spretta varð ætíð hverfandi lítil
eftir að grösin voru skorin.
2. Fosfórmagn grassins var mjög lágt miðað við það, sem algengast er um
grös á túnum, sem ekki eru í mjög miklu fosfórsvelti. Kemur þessi munur
berlega í Ijós, ef bornar eru saman tölurnar í dálkum nr. 2 í töflum 2 og
3 og í töflum 11 og 12. Ekki getur skýring þessa mikla mismunar verið
sú, að fosfórupplausn var borin í pottana. Til samanburðar var notað
kornað þrífosfat, og gaf það ekki meira fosfórmagn í grasi pottanna en
upplausnin.
3. „Fosfórjafnvægi“ þeirra potta, sem fengu fosfóráburð er nam 90 kg P2O5
á ha, reyndist 20—30%, en í vallarreitum með sambærilegu fosfórmagni
var það nálega tvisvar sinnum meira, eða 40—60%. Þetta táknar, að grös
vallarins skiluðu um tvöfalt meira fosfórmagni en grös pottanna, miðað
við sambærilegan árlegan fosfórskammt.
Af framangreindum samanburði er Ijóst, að niðurstöður umræddra potta-
tilrauna, varðandi nýtingu og þörf fyrir fosfóráburð, gefa ranga mynd af fos-
fórbúskap túna. Að vísu er ekki um sams konar jarðveg að ræða í potta- og
vallartilraununum, né heldur urn sama umhverfi, en mismunur sá, er um
ræðir í töluliðum 2 og 3 hér að framan, er svo ótvíræður, að fyrrnefnd ályktun
um hagnýtt gildi pottatilraunanna er greinilega nærri sanni.
Ástæður þessa mismunar eru að vísu ókunnar, en nærri liggur að ætla, að
ólík hitaskilyrði í potti, sem stendur í 75 cm hæð yfir jörðu og í jarðvegi túns-
ins, valdi hér mestu um. Mikil vökvun með köldu Gvendarbrunnavatni (6—
8°C) getur og hugsanlega hafa haft óhagstæð áhrif.
En þrátt fyrir umrædda annmarka tilrauna í Mitscherlich pottum, geta
rannsóknir með aðstoð þessara potta haft nokkuð gildi við afstætt eða relatíft
mat á verkun áburðar eða íburðar, eins og t. d. varðandi áhrif áburðarkalks.