Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2002, Síða 24

Þorgerðarstöðum 11. maí 1906.
Háttvirti góði vin!
Bréf Baldvins til Sigurðar Sigurðssonar
Bestu þökk fyrir vinsamlegt brjef, 1 eða 2, man ekki hvort jeg hef svarað því fyrra.
Þá loksins sendi jeg yður nú sagnirnar, sem jeg hefði ætlað mjer að skrifa um, en verð nú, sökum
tímaleysis að láta fara eins og jeg hefði í fyrstu skrifað þær. Því miður hef jeg ekki getað sinnt þessu fyrri,
því jeg hef verið I með fósturdreng á 11. ári í vetur við alla gripahirðingu og þessutan kom það sorglega
tilfelli fyrir hjer í marsm. að við mistum Sofftu fósturdóttur okkar efnilega stúlku.
Jeg tek frá fyrstu 6 blaðsíðurnar af sögnunum, sem einverðungu eru um það hverjir hafi búið á þeim
og þeim bæ hjer í sveitinni fyrst eptir aldamótin [1800], og sem lítið er að græða á annaðen það að Jón
Þorsteinsson vefari sem þá bjó á Amheiðarstöðum hafði siglt til að læra vefnað, og flutti hingað vefstólinn,
en kljávefstóllinn tók að leggjast niður. Systir Jóns vefara Bergljót var kona síra Vigfúsar Ormssonar á
Valþjófsst. Þeirra son Guttormur std. á Arnheiðarst., alþingism. sem fyrstur hóf búnaðinn hjer upp að
mörgu leyti.
Um síra Vigf. Ormsson segir Jón þetta: Hann var búhöldur mikill, stjórnsamur og reglusamur á heimili.
Hann var allvel fjáður, átti Kollstaði með Kolstaðgerði og keypti Víðiv. ytri af Geir byskup. Hann hafði
Langhús undir og átti þar 120 ær svartar og gráar. Hann bjó mörg ár eptir að hann var orðinn blindur
(blindur 30 ár). Hann tók ýmsa drengi á heimili sitt og urðu þeir allir duglegir og reglusamir þegar þeir
seinna fóru að eiga með sig sjálfir.
Jeg held jeg þurfí svo ekki að skrifa meira úr þessum 6 síðum því jeg álít að þjer getið ekki brúkað þaö
og held því eptir en hinu þurfið þjer ekki að skila.
Jeg hafði hugsað mjer skömmu eptir að jeg skrifaði þetta upp eptir Jóni heitnum að skrifa nokkurs
konar búnaðarsögu hreppsins meö tilsfyrk annara, ásamt með stuðningi hreppsbókanna, en það drógst og
nú eru bækurnar komnar suður og þjer eflaust ágætlega til þess fallinn að draga saman úr þessum sögnum
og þeim yfirlit yfir búnaðarástandið á öldinni sem leið. Mig minnir að elsta tíundarbókin, sem hjer var til,
sje ifá því rjett eptir aldamótin, um 1802. Hún er nú komin suður.
Það fór þó svo að jeg fjekk nóg fólk, 1 vinnukonu og 2 vinnumenn, og ekki held jeg sjeu mjög mikil
vandræði hjer í sveitinni nú þó máske einhverjir hefðu viljað hafa fleiri. Prestur okkar t.d. hefur 2
vinnumenn en ekki held jeg hann hafi fengið nema 1 vinnukonu enn.
Veturinn hjer var ágætur frammað góukomu, batnaði aptur með einmánuði en spilti með páskum aptur,
síðan einlægl. kuldar og snjóar 27.-30. apríl blindbilur með fannkyngi. Skaðar meiri og minni á fje að
frjetta úr öðrum sveitum. Hjer ekki.
Hjer í sveitinni nóg hey ef ekki þarf að gefa um allan sauðburðinn, en ystu hrepparnir á hjeraðinu
sagðir mjög tæpir. Hlíð báglega stödd. Tunga lakl. og Hjaltast.þingh. Vellir og Skriðdalur.
Bágt er að frjetta manntjónið af skipunum fyrir sunnan. Það er okkar blessaði landbúskapur að mestu
Iaus við.
Með bestu óskum um gott og hagsælt sumar.
Yðareinl. Baldvin Benediktsson.
E.S. Af því jeg hef glatað fyrra brjefinu frá yður þá man jeg ekki nafn götunnar eða númer hússins og
veró því að láta nægja bæjarnafnið. Sami B.B.
[A spássíu er ritað með blýanti:] Þaö sem Jón heitinn vildi kenna prestunum um skógana í Suðurdal
, er ekki alveg rjett, því bændur eyddu þeim líka.