Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2002, Side 39

Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2002, Side 39
Karl Gunnarsson Skrúður og landnám á Austfjörðum Undan nesinu milli Reyðarfjarðar og Fáskrúðsfjarðar liggur klettaeyjan Skrúður, um tvo og hálfan kíló- metra undan landi. Sumarið 1996 auðnaðist mér að koma í eyna, sjá hana íyrst birtast fyrir stefni í Austfjarðaþokunni, sem síðan sviptist af svo við blasti vítt svið Ijalla og ijarðamynna. í eynni er ævinfyralegt um að litast þar sem farið er um einstigi og brattar brekkur. Alls staðar er líf og hreyfmg. Sjór- inn kvikar undir hömrunum og fulgla- mergðin berst til og frá á frískum vindum. Uppi á eynni og í brekkum er geipimikill grasvöxtur, en skarfakál í brúnum. Svo stór- þýft er að geilar niður á milli þúfna eru víða í mitti, en sprettan svo mikil að ekki sést móta fyrir skilunum. Skútar og hellar eru nokkrir í eynni. í Blundsgjárhelli er búð veiðimanna en merkilegastur er Skrúðs- hellir, stór og furðulegur hellir suðaustan í eynni. Þjóðsagan segir að þar sé bústaður bjargrisa sem nefnist Skrúðsbóndinn. A efri myndinni sést Skrúður og Andey í mynni Fáskrúðsfjarðar, þá Stöðvarfjörður og Breið- dalsvík með Kambanesi á milli. Seley neðst á myndinni. A neðri myndinni sést Skrúðurinn úr austri. Arfaklettur bak við eyna en Þursasker hœgra megin. A milli Þursaskers og eyju heitir Rassgarnasund og Blundsgjárvogur er rétt hœgra megin við miðja mynd. Myndir teknar 1. september 2000. Ljósm. SGÞ. Víða kemur fram að mönnum hefur al- mennt þótt mikið til eyjarinnar koma og sést það glöggt í kvæðum austfirskra skálda. „Mjög er reisugt í Skrúð,/ þar sem bjargrisans búð/ inn í brimvegginn hamar- inn klýfur,“ kvað séra Ólafur Indriðason á Kolfreyjustað um miðbik 19. aldar. Páll Ólafsson kvað síðar: Skrúður rís grænn úr græði, getra kaldur vetur hann litverpan látið líta of sveitir hvítar. Mun þar Svásaðar sonur, svalur meðan byggir dali vetur, sinn ala úti aldur í grænu tjaldi. í þessum kvæðabrotum kemur vel fram það sem mikilfenglegast er við eyna. Hún er upphá, reisuleg og formfögur, hæfilegur bústaður fyrir bjargrisann, „Skrúðsbónd- ann“ (sjá mynd). Páll sér eyna eins og sér- stakan heim, sígrænan og dulúðugan, þar sem frjómagnið er svo mikið að jafnvel veturinn getur ekki slegið fölva á eyna meðan snjórinn liggur yfir sveitunum. Risinn („Svásaðar sonur“) ræður þarna ríki, og má skilja sem svo að þarna sé yfirnátt- úrulegur kraftur á ferðinni. Við kynni mín 37
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160
Side 161
Side 162
Side 163
Side 164

x

Múlaþing: byggðasögurit Austurlands

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Múlaþing: byggðasögurit Austurlands
https://timarit.is/publication/1153

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.