Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2002, Qupperneq 118

Múlaþing
auðsjáanlega misskilið hreifínguna sem
Gísli gjörði. —
Búðarpiltarnir báru ekkert um þetta og
kveður verjandi það stafa af því að þeir séu
uppaldir í sveit „og skildu því betur
situationina.“ Þá kveður verjandi tvímæli á
því hvort Gísli hafi tekið í fót Nielsens þar
sem hann sjálfur og búðarpiltarnir hafi
neitað því.
Að endingu getur verjandi þess
að þótt mál þetta sje eigi svo stórt mál, þá
er það, eins og öll niál þar sem sannleiki
og rjettvísi eiga að leiðast í ljós, býsna
þýðingarmikið, og það eigi sízt af því að
það minnir á hin mörgu sorglegu dæmi í
sögu lands vors, þar sem rjettur ómennt-
aðra og umkomulítilla sveitamanna hefir
verið borinn fýrir borð af hálfciviliser-
uðum, en menntunar- og mannúðarlitlum
búðarmönnum, enda hefir málið dregið að
sjer eptirtekt manna í nálægum sveitum.
í vamarræðu Páls Vigfússonar verður þetta
niðurstaðan:
þegar litið er á að hinn ákærði í þessu máli
var mikið drukkinn og áreittur jafnmikið
að orsakalausu að kalla — með því að
synja honum um að komast í búðina, með
því að sýna honum beinlínis líkamlegt
ofbeldi inní forstofunni og skúrnum, og
með því að veita honum ólögmceta árás
útá plássinu, já þegar litið er á, að eigi
verður með neinu móti sjeð eða sannað,
að hinum ákærða hafi verið það viljaverk
að fótbrjóta Nielsen eða gjöra honum
mein, en að það miklu fremur var neyðar-
vörn er hann rjeð á Nielsen og fleygði
honum til jarðar — þá leyfi jeg mjer, sem
skipaður talsmaður, Gísla Sigfússonar frá
Birnufelli, að kreíjast þess:
Að hann samkvæmt 41. gr. hegningar-
laganna sje dæmdur sýkn af kæru rjett-
vísinnar í máli þessu og öllum kröfum
herra verslunarþjóns N. C. Ö. Nielsens
fyrir líkamlegar þjáningar, legukostnað
og læknishjálp ásamt málskostnaði.
Og til vara: Að hann samkv. 205 gr.
tjeðra laga sje að eins dæmdur í 20
króna sekt („10 rd“) en kröfurNielsens
og málskostnaður falli niður.
p.t. Seyðisfirði 24. sept. 1879.
Páll Vigfússon
Réttvísin gegn Gísla Sigfússyni
Böving sýslumaður telur sér skylt áður en
hann dómtekur málið að geta þess „[vjegna
bendinga þeirra, sem eru í varnarskjali [...]
að verzlunarþjónn N. C. Ö. Nielsen hafi
verið sér samtíða í nokkur ár á Seyðisfírði,
og að dómarinn hafi aldrei heyrt þess getið,
að Nielsen hafi lagt í vanda sinn að berja
sveitamenn þegar þeir komi í kaupstað".
I forsendum dómsins er rakin atburða-
rásin nokkuð nákvæmlega. Þar er m.a. at-
hugasemdalaust sagt að Gísli „vildi berja N.
C. Ö. Nielsen þar sem hann lá, en Nielsen
gat hrundið honum frá sér“ og hafi Gísli þá
tekið í þann fót Nielsens sem óbrotinn var
og dregið hann „lítið eitt úr stað.“ Hins-
vegar er það talið ósannað að Gísli hafi rifið
treyju Nielsens áður en hann var rekinn út
og óljóst með hvaða atvikum það hafi
orðið. Síðan segir svo:
Gísli Sigfússon, sem er 25 ára að aldri og
hefir ekki áður verið ákærður eða honum
hegnt, var þetta kvöld nokkuð drukkinn en
þó ferðafær, og hefir hann stöðugt borið,
að það hafi verið óvilja verk, er hann
fótbraut N. C. Ö. Nielsen og að hann hafi
ekki viljað gera honum illt, enda er ekki
komið neitt það fram, sem bendir á hið
gagnstæða [...]. Afbrot það, er hinn ákærði