Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2002, Síða 122

Múlaþing
mér að olt hefði hann unnið skjótan sigur
á öflugum andstæðingi með því að verða
fljótari til, snöggur og harðskeyttur í atlög-
unni. Eg sá oftar en einu sinni tilþrif hans
og veit að hann var vel snöggur upp á
lagið og mun ekki hafa farið með miklar
ýkjur um þetta.
Þessu næst kemur í þættinum eftirfarandi
frásögn
Einu sinni lenti Gísli í tuski sem varð
honum dýrt. Sá atburður gerðist iyrir mitt
minni en eg spurði hann um þetta löngu
síðar. Honum sagðist svo frá tildrögum:
„Það var eitt sinn á duggarabandsárum
mínum meðan eg var laus og liðugur að eg
kom inn í Neðribúð á Seyðisfirði. Eg var
mátulega hreifur og langaði að reyna mig
og komast í einhver ævintýri. Eg gortaði
auðvitað af færleik mínum, sagðist nú
alveg þurfa mann á móti mér og bað þá nú
láta einhvern koma og reyna við mig.“
í Neðribúð var þá verslun V. f.
Thostrups, dansks manns sem var þar að-
eins á sumrin en hafði verslunarstjóra sem
Þórarinn hét Guðmundsson.5 Voru þeir
báðir staddir þarna í búðinni. Þar var
einnig við afgreiðslustörf danskur maður
sem hét Nilssen, stór og stæðilegur. Líkast
hefir hann verið talinn vel að manni því
Thostrup segir við hann að hann skuli taka
strákinn og fleygja honum út svo hann sé
ekki að gorta þarna lengur. Þórarinn tók
undir þetta líka og þar kom að Nilssen
snaraði sér fram fyrir borðið og þeir Gísli
fóru saman. Eftir andartak lá Nilssen í
gólfinu en gat illa staðið upp því hann var
fótbrotinn. Gísli hafði náð á honum
mjaðmarhnykk; varð það auðvelt þar sem
Daninn var mikið hærri maður. En þegar
Nilssen var á loft kominn slóst fóturinn á
rönd búðarborðsins og brotnaði um mjóa-
legg fremur illa, og átti hann lengi í þessu
enda þá enginn læknir á Seyðisfírði.
Nú var Gísli krafmn um greiðslu á
legukostnaði og atvinnutapi en hann neit-
aði öllum kröfum með þeim rökum að
manninum hefði verið sigað á sig, sið-
prúðan mann fyrir framan borð, sem
engum hefði þar mein gert. Auk þess hefði
þetta verið algert óviljaverk. Þessi rök
voru nú samt ekki tekin gild. Var nú
höfðað mál á hendur Gísla og var hann
dæmdur til að greiða allháa upphæð í bæt-
ur til Nilssens auk málskostnaðar. Gísli
færði hin sömu rök fyrir réttinum sem áður
getur en þau voru léttvæg fundin. Hann
vildi nú samt ekki sætta sig við þetta en
skaut málinu til Landsyfirréttar. Við það
varð allmikill kostnaður en allt fór á sömu
leið. Héraðsdómurinn var staðfestur. Nú
var allur málskostnaður orðinn mikill, líka
vextir fallnir á bæturnar til Nilssens svo
upphæðin varð nokkuð há sem Gísli átti að
greióa. Hinsvegar var hann lítill ráðdeild-
armaður um þetta leyti og átti nú lítið eða
ekkert til að borga með. Leit nú út fyrir að
hann yrði að fara í fangelsi vegna þessara
skulda.
Þá er sagt að stórbóndinn Páll Vig-
fússon á Hallormsstað hafi gengist fyrir
samskotum til að greiða þetta. Honum
þótti hart að strákurinn þyrfti að fara í
tugthúsið þó hann óviljandi fótbryti
danskan drjóla sem á hann var sigað.
Þarna kom þjóðarmetnaðurinn fram og
andúðin við Dani. Eigi veit eg hvað sam-
skotin urðu mikil en þau nægðu til þess að
forða Gísla frá fangelsi. Og eitthvað gat
hann greitt sjálfur.
5Þórarinn kom ekki að Thostrupsverslun fyrr en 1882 (Brynleifur Tobíasson 1944:347).
120