Heilsuvernd - 01.09.1959, Qupperneq 27

HEILSUVERND
89
Tannskenimdir meðal
irumslæðra þjóða
I síðasta hefti var lýst heimsókn dr. W. Price og konu
hans til Eskimóa og Indíána í Norður-Ameríku. I þetta
sinn hittum við þau á Suðurhafseyjum í Kyrrahafi og meðal
hitabeltisþjóða Afríku.
Á Suðurhafseyjum.
Þangað fóru þau hjónin árið 1934. íbúum Nýju Kale-
dóníu lýsir dr. Price sem herðabreiðum og vöðvamiklum
mönnum. Fæði þeirra er fiskmeti, aðallega skelfiskur, jurt-
ir, rætur, aldin, bæði hrátt og soðið. Meðal þeirra, sem
lifa á hinu frumstæða fæði eyjaskeggja, fann dr. Price
svo að segja engar skemmdar tennur — aðeins 0,14%. En
menningin hafði lagt undir sig suma staði, og þar voru
tannskemmdir í fullum blóma, um 26%. Líkt var að segja
um íbúa Fidji-eyja. Árið 1934 voru tannskemmdir þar að-
eins 0,42%. En tveimur árum síðar kom dr. Price þangað
aftur. Þá hafði menningin sett stimpil sinn á íbúana, því
að tannskemmdir voru víða komnar upp í 30%. Eins og
víðast á ferðum sínum meðal frumstæðra þjóðflokka
mættu þau hjón þarna gestrisni á háu stigi..
Á Markesas-eyjum bjó áður fyrr þjóðflokkur annálaður
fyrir hreysti og fagra líkamsbyggingu. Nú höfðu flestir
sagt skilið við forna lífshætti og tekið upp matarvenjur
hvítra manna. Enda var ástand tannanna hörmulegt, tann-
skemmdir 35—40%, og berklar voru mjög útbreiddir.
Á Tahiti og mörgum öðrum eyjum var hnignunin ekki
eins langt komin, og mátti finna heila hópa fólks, sem lifðu
enn á frumstæðu fæði og héldu öllum tönnum heilum.
Hvítir menn flytja í vaxandi mæli ýmsar matvörur, aðal-