Fréttablaðið - 09.12.2021, Blaðsíða 54

Það sem einkennir
þennan mikla afrakst-
ur var frumleiki,
næmni og mikil list-
ræn gæði.
Nú stendur yfir sýning á
grafíkverkum eftir Dieter
Roth í BERG Contemporary
galleríinu á Klapparstíg 16.
Sýningarstjóri er Ingibjörg
Jónsdóttir.
Verkin, sem voru unnin á árunum
1971-1995, voru valin saman af
Ingibjörgu og Birni Roth, syni lista-
mannsins og nánasta samstarfs-
manni. Ingibjörg segist mjög þakk-
lát Birni fyrir samvinnuna. „Þegar
sú hugmynd vaknaði að ég gæti
fengið sýningu með verkum Dieters
í galleríið fannst mér það stórkost-
lega spennandi,“ segir Ingibjörg.
Um áhrif Dieters segir Ingibjörg:
„Dieter var eitt af stóru nöfnunum í
listasögu seinni hluta síðustu aldar.
Hann var það sem kallast listamað-
ur listamannanna og hafði mikil
áhrif á sér yngri listamenn. Hann
var gífurlega frumlegur, fjölhæfur
og afkastamikill. Vann og gerði til-
raunir í alla hugsanlega miðla og
efni. Sú listræna nýlunda sem hann
kom fram með var einstök. Hann
teiknaði, málaði, gerði bókverk,
skúlptúra, innsetningar og vídeó-
verk. Hannaði skartgripi, leirgripi
og mynstur fyrir textíliðnaðinn.
Afköstin voru slík að það sem hann
skildi eftir sig í hverri einstakri grein
teldist ríkulegt lífsverk. Það sem
einkennir þennan mikla afrakstur
er frumleiki, næmni og mikil list-
ræn gæði. Ég hef í gegnum tíðina
séð margar sýningar á söfnum víðs
vegar um heiminn með verkum Die-
ters og minnist þess ekki að hafa
nokkurn tímann séð verk eftir hann
sem ekki hefur verið innihaldsríkt
og snert mig á einhvern hátt.“
Vatnaskil á Íslandi
Dieter fæddist í Þýskalandi 1930. „Í
stríðinu var honum komið til Sviss,
þangað sem foreldrar hans flytja að
stríðinu loknu. Sextán ára gamall
hefur hann nám í auglýsingateikn-
un með það fyrir augum að mennta
sig í fagi sem fengi náð fyrir augum
foreldranna, sem vildu að hann
legði stund á hagnýtt nám, en sá
einnig að þannig gæti hann fundið
leiðir inn á lendur listarinnar. Sam-
hliða náminu tekur Dieter einka-
tíma hjá teiknaranum Eugen Jordi
sem reyndist einn mikilvægasti
kennari Dieters á þessum fyrstu
árum. Hann þróar þarna jöfnum
höndum færni sína í grafískri hönn-
un og sjálfstæðri listrænni sköpun,“
segir Ingibjörg.
„Örlögin haga því þannig að
um 1960 f lytur Dieter til Íslands,
Listamaður listamannanna
Ingibjörg
Jónsdóttir er
sýningarstjóri
en myndirnar
eru frá árunum
1971-1995.
FRÉTTABLAÐIÐ/
SIGTRYGGUR ARI
Sýningin á
verkum Dieters
Roth stendur til
23. desember.
hann býr hér alfarið í nokkur ár og
er viðloðandi landið upp frá því.
Á Íslandsárunum verða ákveðin
vatnaskil í formlegri nálgun hans
að listinni.“
Ingibjörg segir að grafíkin hafi
verð eins og rauður þráður í gegn-
um allan hans feril. „Dieter vinnur
í allar þekktar aðferðir sem not-
aðar hafa verið í gegnum aldirnar
og leggur sig einnig fram við að
ná tökum á nýjum leiðum í prent-
tækni ásamt því að þróa sínar eigin
aðferðir. Dieter vann oft með prent-
verkstæðum í Sviss, Þýskalandi og
víðar, stundum í samvinnu við
aðra þekkta listamenn. Á þessari
sýningu eru dæmi um það, en hann
vann þrjár myndir sem hér eru í
samvinnu við breska listamann-
inn Richard Hamilton, þeir hófu
einmitt samskipti á Íslandsárum
Dieters, en þessar myndir eru þó
gerðar síðar. Einnig er á sýningunni
mynd sem hann vann í samvinnu
við austurríska málarann Arnulf
Rainer.“
Leikur í myndunum
Spurð hvað listamaðurinn sé að fást
við í verkum sínum, segir Ingibjörg:
„Mér er aldrei vel við að gera fólki,
hvorki listamönnum né öðrum,
upp hugsanir. Ég geri þó ráð fyrir að
Dieter hafi verið að fást við sjálfan
sig og ef til vill sjálfan sig í samhengi
við heiminn. Það er venjulega eitt
af því f lóknasta sem nokkur maður
tekur sér fyrir hendur. Hér er til
dæmis sjálfsmynd þar sem hann
ummyndar sjálfan sig í blómapott.
Það er líka oft talsverður leikur í
myndunum, hann hefur ekki tekið
sjálfan sig, frekar en annað, of hátíð-
lega.“
Dieter var fulltrúi Sviss á Feneyja-
tvíæringnum árið 1982. Verk eftir
hann er að finna í mörgum helstu
söfnum, til dæmis Tate í London,
MoMA í New York, Þjóðlistasafninu
í Washington og Hamburger Banhof
í Berlín. Dieter lést árið 1998. Arf-
leifð Dieters hefur verið viðhaldið
og f lutt áfram í gegnum skapandi
starf sonar hans, Björns Roth. ■
Kolbrún
Bergþórsdóttir
kolbrunb
@frettabladid.is
kolbrunb@frettabladid.is
Myndlistarmaðurinn Lukas Bury
sýnir röð málverka sem vísa í heim-
ili pólskra innflytjenda á Íslandi.
Sýningin They have no pictures
on the walls, verður opnuð laugar-
daginn 11. desember klukkan 14 í
Rýmd, Völvufelli 13-21.
Sýningin veitir einstaka innsýn
í persónulegt líf innf lytjenda og
sýnir íslenskt samfélag frá óvæntu
sjónarhorni.
Titill sýningarinnar vísar í óform-
legt spjall sem listamaðurinn átti
við íslenska kunningjakonu sína,
sem hafði orð á því að það hefði
komið henni á óvart að sjá engar
myndir á veggjum heimila pólskra
innf lytjenda, sem sumir hverjir
hefðu búið á Íslandi í f leiri ár. „Orð
hennar vöktu mig til umhugsunar,“
segir listamaðurinn. Sýningin
stendur til 19. desember. ■
Líf innflytjenda
kolbrunb@frettabladid.is
Næstkomandi laugardag, 11. des-
ember klukkan 15, verður opnuð
sýning í Y gallery sem er staðsett á
gömlu Olís-bensínstöðinni í Hamra-
borg 12 í Kópavogi.
Á sýningunni sýnir Styrmir Örn
Guðmundsson röð skúlptúra sem
hann brýtur saman úr messing.
Málmurinn er beygður í skutlur,
pílur og f ljúgandi loftaflshluti. Á
sunnudag klukkan 17 verður svo
listamaðurinn með gjörning þar sem
hann spilar jólalög á stálpönnu. ■
Jólalög á stálpönnu
Styrmir Örn listamaður. MYND/AÐSEND
Kíktu í heimsókn!
Opið virka daga kl. 10-18 Laugardaga 11-15

Bíldshöfða 18 - 110 Reykjavík - sími: 557 9510 - patti.is

Sjá nánar
á patti.is
Barstólar
fyrir heimilið
Sófar • Rúm • Stólar • Borð • Hægindastólar
SF-4036 SF-4050 SF-4021S SF-4045
Myndlistarmaðurinn Lukas Bury.
MYND/AÐSEND
34 Menning 9. desember 2021 FIMMTUDAGURFRÉTTABLAÐIÐMENNING FRÉTTABLAÐIÐ 9. desember 2021 FIMMTUDAGUR