Strandapósturinn - 01.06.1977, Page 56

Einnig voru til brunnar, sem voru þiljaðir innan með borðviði
söguðum úr rekavið. Fyrst var smíðuð grind innan í brunninn og
borðin sett innan á grindina og kantarnir felldir vel saman, svo
mold og önnur óhreinindi bærust ekki gegnum þilið, þessi þil-
klæðning náði upp fyrir brunnbarminn og ofan á hana kom svo
lok úr þykkum borðum, sem sett var yfir brunninn, fyllt var að
klæðningunni þar sem hún stóð upp fyrir jarðveginn í kring og
settar grónar þökur yfir, svo ekki færu óhreinindi í brunninn
þegar hann var opnaður. I botninn á brunninum var sett hrein
sjávarmöl.
Oft mynduðust svellbólstrar í kring um þessa brunna og þar
sem hallaði frá þeim, var oft óþægilegt að komast að því að ná
vatni úr þeim, varð þá að höggva spor í klakabólsturinn.
Við þessa brunna var notuð vinda til að draga vatnsfötuna
upp, fatan var fjórköntuð, mjórri neðst, en víkkaði út þegar ofar
dró. I botni fötunnar var ventill er opnaðist þegar vatnið þrýstist
upp í fötuna og þannig fylltist hún af vatni. Ventillinn var
þannig útbúinn, að fyrst var bót úr leðri nokkuð stærri en gatið á
botni fötunnar, annar endi leðurbótarinnar var negldur fastur í
fötubotninn og var sveigjanleiki leðursins nægur til að ventillinn
opnaðist og vatnið streymdi inn í fötuna. Ofan á leðurbótina var
sett tréplata úr þungum viði jafnstór leðurbótinni á þrjá vegu,
fasti endi leðursins stóð út fyrir trélokið, leðurbótin var negld á
þessa tréplötu og þannig hélt tréplatan leðrinu í réttum skorð-
um. Þegar svo vindunni var snúið og fatan lyftist, lokaði vatns-
þunginn ventlinum og þannig var vatnið dregið upp og hellt i
önnur vatnsílát, sem það var svo borið í til húsa. Fatan var höfð
allþung svo hún sykki betur og fylltist fljótar. Handfang var á
fötunni, það var úr járni, endarnir voru beygðir í vinkil og
stungið utan frá í gegnum göt í fötubarminum og náðu vel inn úr
tréþykktinni. Vindutaugin, sem var ýmist úr kaðli eða saman-
snúnu snæri, var fest í handfangið og lá upp á vinduásinn, er var
trésívalningur ca 4 tommur í þvermál. I enda vinduássins voru
settir öxlar úr járn iog á brunnbarmana sitt hvoru megin voru
settir uppstandarar en efst á þeim voru járnlykkjur, sem öxlarnir
lágu í. Sveif var á vinduásnum og var hún föst, með henni var
54