Strandapósturinn - 01.06.1977, Síða 57

vinduásnum snúið, við það vafðist vindutaugin upp á ásinn og
dró fötuna upp.
Stundum kom það fyrir, að bandið í fötunni slitnaði og var þá
smíðaður stigi, hæfilega langur og farið eftir honum niður í
brunninn til að ná í fötuna.
Yfir þessa brunna var rammlega byggt, svo ekki hlytist slys af.
Lok á hjörum var á þessari yfirbyggingu, er var opnað þegar
vatn var sótt í brunninn. Þessu loki var læst með tréloku, er gekk
í keng í yfirbyggingunni. Þessi kengur var oft úr troðinni hesta-
skeifu. Lokan var rekin föst í, svo börn næðu henni ekki úr og
færu sér að voða og var henni fest við lokið með sterku bandi.
Ef brunnar voru ekki mjög djúpir var notað áhald,, sem kallað
var kæna. Kænan líktist að sumu leyti austurstrogi í bát, nema
hún var dýpri. Kænan var mjórri neðst og víkkaði upp, þrjár
hliðar hennar voru beinni upp, en framhliðin var hallandi fram
svo betra væri að hella úr henni. Skaft var á kænunni og var því
lengra, sem brunnurinn var dýpri. Skaftið var fest á bakhlið
kænunnar og var stundum hafður hnúður efst á því svo það
rynni síður úr hendinni þegar ausið var.
I sambandi við kænuna, má geta þess, að mjög litlir bátar voru
kallaðir kænur og mun sú nafngift vera dregin af stærð og útliti
brunnkænunnar.
Oft voru þessi nöfn á bátum viðhöfð í niðrandi merkingu, svo
sem smákæna, gaflkæna, fúakæna og manndrápskæna.
Tréílát til matvælageymslu
Áður fyrr, meðan venja var að birgja heimilin upp af matar-
forða fyrir veturinn, og geymsluaðferðir voru þær, að matvæli
voru súrsuð eða söltuð, þá þurfti góð ílát til að súrsa eða salta
matvælin í. Þessi ílát voru smíðuð úr rekaviði og var vandað til
smíðinnar, því ekki máttu þessi ílát leka og einnig þurftu þau að
endast sem best. Stundum voru þau grafin til hálfs niður í
búrgólfið og voru það yfirleitt mjög stór ker, sem sýru var safnað
í, samanber þegar sýrukerið bjargaði lífi Gissurar í Flugumýrar-
brennu. Eftir að ég man til, voru þessi niðurgröfnu geymsluker
55