Morgunblaðið - 09.09.2021, Blaðsíða 37

Horfnir? Hvað varð um „betur
borgandi“ túristana?
Þegar rýnt er út í rosann hérna
syðra, komið við á bensínstöð eða
farið í stórmarkað, þá ber oft fyrir
augu framandlegt fólk, sem greini-
lega er ferðafólk að skoða landið
undursamlega sem Íslandsstofa
auglýsir svo vel.
Blessað fólkið er dálítið niður-
rignt, eins og við hin, og ber ekki
ríkidæmi utan á sér. Það sést heldur
ekki bera marga poka út úr búðinni,
en bensín verður það að kaupa við
þjóðveginn ef það vill ekki verða
stopp, og er þá kannski ekki mikill
afgangur fyrir munaði.
Því nefni ég þetta, að mig minnir
að ætlun ferðaþjónustunnar hafi
verið að fá svokallað „betur borg-
andi fólk“ til að koma, en ég hef ekki
rekist á það.
Hins vegar hef ég tvisvar séð það í
sumar, sem ég hélt að hefði endan-
lega dáið út í faraldrinum, en það
eru puttalingar sem vildu ná fari
með ókunnugum.
Annar vildi láta keyra sig austur í
blíðuna en hinn virtist þurfa að kom-
ast vestur yfir heiði í enn meiri rign-
ingu en í Flóanum.
Ætli þeir hafi lesið auglýsinguna
um ævintýri á Íslandi?
Sunnlendingur.
Velvakandi Svarað í síma
569-1100 frá kl. 10-12.
Hvar eru ríku
túristarnir?
UMRÆÐAN 37
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 9. SEPTEMBER 2021
Veistu um góðan
rafvirkja?
FINNA.is
Reglulega berast
fréttir af velgengni
íslenskra rithöfunda
erlendis; bækur
þeirra vekja athygli
og framleiddir eru
sjónvarpsþættir,
kvikmyndir og tölvu-
leikir sem byggjast á
þeim. Verkin lifna við
á nýjum tungumálum
– og í nýjum miðlum.
Erlendir fjölmiðlar
gera jafnan fréttum af útrás ís-
lenskra bóka og höfunda góð skil.
Allt vekur þetta jákvæða athygli á
rithöfundunum og verkum þeirra
og eykur jafnframt áhuga og með-
vitund um íslenskar bókmenntir,
menningu, listir og skapandi starf
á Íslandi.
Orðstír
Þýðendur gegna lykilhlutverki í
útbreiðslu bókmenntanna eins og
gefur að skilja. Góðir þýðendur
skipta öllu máli til að bækurnar
komist til lesenda og haldi um leið
listrænu gildi sínu. Til að heiðra
framúrskarandi þýðendur ís-
lenskra bókmennta á erlend mál er
viðurkenningin Orðstír veitt annað
hvert ár í tengslum við Bók-
menntahátíð í Reykjavík, sem
haldin er þessa dagana. Að við-
urkenningunni standa forsetaemb-
ættið, Íslandsstofa, Bandalag þýð-
enda og túlka, Bókmenntahátíð í
Reykjavík og Miðstöð íslenskra
bókmennta.
Margir afbragðsþýðendur starfa
við þýðingar á íslensku efni en
mikilvægt er að sá hópur vaxi í
takt við aukna eft-
irspurn á þýðingum á
önnur mál. Til að
mæta þeirri þörf held-
ur Miðstöð íslenskra
bókmennta þýð-
endaþing reglulega
hér á landi fyrir þýð-
endur íslenskra bók-
mennta á erlend mál
og er næsta þing fyr-
irhugað í vor.
Augljós árangur
kynningarstarfs
Um langt skeið hefur markvisst
verið unnið að því að kynna ís-
lenskar bókmenntir erlendis og
ýmsar leiðir farnar. Íslenskir höf-
undar eru eftirsóttir gestir á bók-
menntaviðburðum um allan heim
og Miðstöð íslenskra bókmennta
ásamt öðrum vinnur jöfnum hönd-
um að því að koma þeim á fram-
færi. Þátttaka og öflug kynning á
bókamessum erlendis, árleg út-
gáfa kynningarrits á ensku um
nýjar íslenskar bækur, sérstök
vefsíða um íslenska höfunda sem
hafa gefið út bækur í erlendum
þýðingum, kynningarmyndbönd
og ótalmargt fleira hefur greitt
leið að verkunum og höfundum
þeirra. Afrakstur þessa starfs er
augljós. Nú eru þrisvar sinnum
fleiri íslenskar bækur þýddar á
erlendar tungur en fyrir áratug –
og tungumálin eru orðin um 50
talsins.
Heimsfaraldur
ekki hindrun
Ekkert lát hefur orðið á út-
breiðslu bókmenntanna þrátt fyrir
heimsfaraldur og raunar þvert á
móti. Umsóknir um styrki til þýð-
inga á erlend mál hafa aldrei verið
fleiri en á liðnu ári og það má án
efa þakka sameiginlegu átaki nor-
rænu bókmenntamiðstöðvanna um
að setja aukið fé í þýðingar á er-
lendar tungur í heimsfaraldrinum.
Það reyndist verða góður varn-
arsigur þegar bókamessur féllu
niður og höfundar komust ekki á
fund erlendra lesenda sinna.
Tekið opnum örmum
í Frakklandi
Til að gefa svolitla innsýn í út-
breiðslu íslenskra bóka erlendis
má nefna Frakkland þar sem ís-
lenskum bókmenntum hefur verið
tekið opnum örmum. Undanfarið
hefur til að mynda langmest verið
þýtt af íslenskum bókum á
frönsku, eða yfir sextíu titlar á
rúmum þremur árum, og höfundar
frá Íslandi eru tíðir gestir á bók-
menntaviðburðum víða um Frakk-
land.
Á sama tíma eru sífellt fleiri ís-
lenskar bækur þýddar á enska
tungu og getur það reynst mikill
stökkpallur fyrir höfunda, enda
enskt málsvæði gríðarstórt. Á
fimmta tug bóka eru nýkomnar út
eða væntanlegar í Bretlandi og
Bandaríkjunum og þar gefur að
líta skáldsögur, ljóð, glæpasögur,
barnabækur og bækur almenns
efnis eftir þekkta höfunda, sem og
höfunda sem eru að stíga sín
fyrstu skref á ritvellinum.
Fjölbreyttar raddir
til framtíðar
Umheimurinn kallar eftir nýjum
og fjölbreyttum röddum í bók-
menntum og listum og tækifærin
eru ótalmörg. Áframhaldandi
breitt samstarf á vettvangi menn-
ingar og lista og stuðningur stjórn-
valda er grundvöllur að góðum ár-
angri til framtíðar. Án góðra
þýðenda væri þetta ekki hægt og
því er mikilvægt að þeirra góðu
verkum sé haldið á loft.
Heiðrum boðbera bókmenntanna!
Eftir Hrefnu
Haraldsdóttur
Hrefna
Haraldsdóttir
» „Nú eru þrisvar
sinnum fleiri ís-
lenskar bækur þýddar á
erlend mál en fyrir ára-
tug – og tungumálin eru
orðin um 50 talsins.“
Höfundur er framkvæmdastjóri Mið-
stöðvar íslenskra bókmennta.