Morgunblaðið - 09.12.2021, Síða 12

12 DAGLEGT LÍF
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 9. DESEMBER 2021
Kristín Heiða Kristinsdóttir
khk@mbl.is
Þ
etta hefur heldur betur
undið upp á sig. Við feng-
um svo góðar viðtökur hjá
þeim krökkum og for-
eldrum sem tóku þátt í lokaverkefn-
inu okkar, að við ákváðum að gera
bók úr því. Við bættum heilmiku við
það hefti sem við höfðum gert fyrir
verkefnið okkar og fengum Helgu
Valdísi Árnadóttur til að mynd-
skreyta og gáfum skrudduna út
sjálfar í sumar. Upplagið er uppselt
en við fáum næsta upplag eftir helgi.
Þetta er búið að ganga vonum fram-
ar og sýnir hve þörfin er mikil, enda
hefur Covid-tíðin verið erfiður og
krefjandi tími, við finnum það á
börnunum,“ segja þær Yrja Krist-
insdóttir og Marit Davíðsdóttir, en
þær eru höfundar Gleðiskrudd-
unnar, dagbókar fyrir börn og ung-
menni á aldrinum 6-15 ára sem eflir
sjálfsþekkingu og eykur vellíðan.
Fyrrnefnt hefti, sem var upphaf
Gleðiskruddunnar, unnu þær saman
sem lokaverkefni í diplómanámi sínu
í jákvæðri sálfræði á meistarastigi.
„Í nútímasamfélagi er þekkt að
börn og unglingar geta fundið fyrir
kvíða. Gleðiskruddan byggir á hug-
myndafræði jákvæðrar sálfræði þar
sem aðferðirnar geta stuðlað að per-
sónulegum vexti. Markmið jákvæðu
sálfræðinnar er að rannsaka og
kynna þá þætti sem gera okkur
kleift að blómstra og þroskast á far-
sælan hátt, og aðlagast ólíkum að-
stæðum í lífinu, þrátt fyrir mótlæti.
Þetta snýst ekki um að þvinga sig til
að vera jákvæð, heldur erum við að
skoða þá þætti sem gagnast okkur
vel til uppbyggingar og til að efla
styrk okkar, og hvað geri lífið þess
virði að lifa því.“
Góð æfing í að skoða sig
Þær segja að alls ekki eigi að
vera kvöð fyrir krakka að nota dag-
bókina og þess vegna séu ekki fastar
dagsetningar í henni.
„Hver og einn getur leitað í
bókina þegar áhugi og tími gefst.
Bókin byggir á svokölluðu jákvæðu
inngripi sem færir krökkunum gleði-
verkfæri, en
það felst í því
að skrá hjá sér
daglega þrjá
góða hluti og
hvaða þátt
barnið eða
ungmennið á í
þeim. Sýnt
hefur verið
fram á að
þetta eykur hamingju og jákvæðar
tilfinningar og dregur líka úr ein-
kennum þunglyndis og kvíða. Þetta
hefur verið mælt bæði hjá full-
orðnum og börnum. Við erum í raun
að sá gleðifræjum og leyfa börn-
unum að komast að því hvað hentar
þeim best að gera. Það sem gerist er
að krakkarnir fara að veita þessum
góðu hlutum í eigin fari og umhverfi
meiri eftirtekt, þeir fara að sjá miklu
meira gott í kringum sig. Við höfum
gert þetta með okkar eigin börnum á
kvöldin og þau eru núorðið oft komin
upp í sjö atriði sem þau geta flokkað
sem góða hluti yfir þann daginn.
Með þessari aðferð sýnum við þeim
fram á að þau stýra þessu sjálf, þau
geta aukið við góðu hlutina í lífi sínu,
líka það hversdagslega, til dæmis að
taka eftir því og vera þakklátur fyrir
að veðrið er gott og fallegt þann dag-
inn,“ segja þær og bæta við að þemu
sem þær taki fyrir í bókinni séu fjöl-
breytt, ekki aðeins tilfinningar,
styrkleikar, hamingja og fleira í
þeim dúr, heldur líka svefn, hreyfing
og útivera, sem og þakklæti, góðvild
og sjálfsvinsemd.
„Sumt af þessu er eitthvað sem
þau eru ekki vön að hugsa um eða
orða, þess vegna er þetta einföld og
uppbyggileg æfing í að skoða sig,
líta inn á við á hið jákvæða í eigin
fari. Foreldrar sem gera æfingarnar
með yngri börnunum hafa lært heil-
mikið á þessu og notið þess að þetta
eykur samveru.“
Líka námskeið fyrir foreldra
Þær segja æfingarnar í bókinni
vera ákveðið forvarnarstarf, eða það
sem kallað er snemmtæka íhlutun.
„Við erum að byrja með þessa
vinnu þegar þau eru ung og mót-
tækileg, áður en þau falla í niður-
brot. Margir fullorðnir hafa talað um
að þeir hefðu viljað að svona gleði-
skrudda hefði verið til þegar þeir
voru börn og unglingar, að hafa
þessi verkfæri. Við erum að aðstoða
krakkana við að finna út hverjir þeir
eru, að þeir þekki sig og styrkleika
sína,“ segja þær Marit og Yrja sem
einnig bjóða upp á námskeið í Vellíð-
unarsetrinu í Urriðaholti fyrir
krakka en líka fyrir foreldra um já-
kvæð inngrip í uppeldi og daglegu
líf. Þær fara líka inn í skólana með
örnámskeið og sérsniðna fyrirlestra
fyrir m.a. foreldra, starfsfólk leik- og
grunnskóla og foreldrafélög sem
vilja læra aðferðir til að efla sjálfs-
þekkingu og auka vellíðan barna og
ungmenna.
„Við skiptum krakkanámskeið-
inum upp í tvo hópa, 7-9 ára og 10 til
12 ára, því þau gera æfingarnar ólíkt
eftir aldri og hver og einn á sínum
forsendum. Börnin eru rosalega op-
in fyrir þessu og móttækileg, þau
sem koma á námskeiðin eru fljót að
tileinka sér orðaforðann og efnið, til
dæmis orðið fegurðarnæmi, sem
mörg vissu ekki hvað var áður en
þau komu til okkar. Börn á nám-
skeiðunum hafa stundum spurt
hvort þau séu að monta sig ef þau
telji upp alla kosti sína og í hverju
þau eru góð, en við bendum þeim á
að svo sé ekki, þau eigi að vera stolt
af því að vera eins og þau eru. Mark-
mið okkar er að efla sjálfsþekkingu
þeirra og veita þeim þessi verkfæri.
Við vitum að það sama hentar ekki
öllum, heldur geta þau valið sjálf
hvað hentar þeim og nýtt sér það til
að takast á við það mótlæti sem þau
verða fyrir. Á námskeiðunum okkar
beinum við sjónum að því hverju við
viljum sjá meira af, en ekki hverju
við viljum sjá minna af. Til dæmis
skoðum við vináttu og hvað jákvæð
samskipti fela í sér, veltum fyrir
okkur hvað viljum sjá blómsta, vaxa
og dafna. Við erum að stilla hugar-
farið okkar. Þetta er svo gaman og
mikil forréttindi að starfa við það
sem veitir okkur svona mikla gleði.
Við erum að gleðivæða landið.“
Nánar: glediskruddan.is, Face-
book: Gleðiskruddan, Instagram:
Gleðiskruddan.
Við erum að
gleðivæða landið
Gleðiskruddan, dagbók fyrir börn og ungmenni á aldrinum 6-15 ára sem eflir
sjálfsþekkingu og eykur vellíðan, hefur slegið í gegn. „Krakkarnir fara að veita
þessum góðu hlutum í eigin fari og umhverfi meiri eftirtekt,“ segja höfundarnir.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Vinkonur Yrja (t.v.) og Marit segja það sannarlega forréttindi að starfa við það sem veitir þeim mikla gleði.
Ekkert vantar upp
á litadýrð þessara
geita sem hirðir
þeirra rak á
dögunum til beit-
ar eftir akvegi í
Kandahar-héraði í
Afganistan. Sá
hyrndi lengst til
hægri fremst á
myndinni ber með
sér að vera
forystuskepna
sem leiðir hópinn
sinn fagra.
Margt ber fyrir augu í Afganistan
Litrík er hjörðin geitahirðisins
AFP