Morgunblaðið - 31.12.2021, Blaðsíða 41

Kieran Dodds/The New York Times
Aðgerða krafist á lofts-
lagsfundi í Glasgow
NÓVEMBER 26. loftslags-
ráðstefna Sameinuðu þjóð-
anna var haldin í Glasgow í
Skotlandi 31. október til 13.
nóvember. Fundinn sátu yfir
130 þjóðarleiðtogar og mörg
þúsund embættismenn og
aðrir fulltrúar hvaðanæva úr
heiminum til að fjalla um ógn
loftslagsbreytinga. Fundinn
átti upphaflega að halda í nóv-
ember 2020 en var frestað um
ár vegna kórónuveiru-
faraldursins. Á fundinum var
meðal annars gert alþjóðlegt
samkomulag um að takmarka
notkun jarðefnaeldsneytis og
var því gefið heitið Glasgow-
sáttmálinn. Ákveðið var að 6.
nóvember yrði alþjóðlegur
dagur loftslagsréttlætis. Rúm-
lega 100 þúsund manns fylktu
liði á götum Glasgow til að efla
stuðning við loftslagsaðgerðir
og kröfðust þess að leiðtogar
heims létu til skarar skríða.
MORGUNBLAÐIÐ TÍMAMÓT 2.12. 2021 41
Alex Ingram/The New York Times
Kórónuveiran raskar enn
alþjóðlegum flutningum
DESEMBER Ferðalangar þurftu að
glíma við síbreytilegar ferðatakmark-
anir og aðstæður vegna kórónuveiru-
faraldursins. Farið var fram á bólusetn-
ingarvottorð og kröfur um grímuburð
ollu spennu. Um leið hækkuðu flug-
miðar, bílaleigubílar og eldsneyti í
verði. 8. nóvember var bólusettum er-
lendum ferðamönnum frá yfir 30 lönd-
um leyft að ferðast til Bandaríkjanna
og flugfélög bundu vonir við bylgju al-
þjóðlegra flugfarþega yfir hátíðirnar.
26. nóvember lýsti Alþjóðaheilbrigðis-
stofnun Sameinuðu þjóðanna hins
vegar yfir því að hið nýja Ómíkron-
afbrigði kórónuveirunnar væri
áhyggjuefni. Ótti greip um sig og Joe
Biden Bandaríkjaforseti bannaði
ferðamönnum öðrum en Bandaríkja-
mönnum frá átta Afríkuríkjum að koma
til Bandaríkjanna. Þau voru Bótsvana,
Esvatíní, Lesótó, Malaví, Mósambík,
Namibía, Simbabve og Suður-Afríka,
sem fyrst greindi afbrigðið. Önnur
lönd, þar á meðal Ísrael, Japan og
Marokkó, bönnuðu komu allra er-
lendra gesta inn fyrir landamæri sín.
NÓVEMBER Seint í nóvember voru erindrekar frá Bandaríkjunum og Afríkubandalaginu enn
að reyna að semja um vopnahlé til að binda enda á átökin milli uppreisnarsveita úr norður-
hluta Eþíópíu, sem kallast Þjóðfrelsisfylking Tigray eða TPLF, og stjórnvalda í Eþíópíu. Átök-
in höfðu borist út fyrir Tigray-svæðið og breiðst út til héraðanna Amhara og Afar. Fyrr í mán-
uðinum hafði stjórnin lýst yfir neyðarástandi af ótta við að TPLF hæfi umsátur um höfuð-
borgina, Addis Ababa. Sameinuðu þjóðirnar og mannréttindasamtökin Amnesty Inter-
national sögðu í skýrslum að mannréttindi hefðu verið brotin á báða bóga í átökunum.
Þúsundir manna hafa látið lífið og hungursneyð blasir við rúmlega 400 þúsund manns vegna
þess að Tigray hefur verið sett í herkví. Næstum tvær milljónir manna hafa neyðst til að yfir-
gefa heimili sín og eru á vergangi. Eþíópía er næstfjölmennasta land Afríku og í stríðshrjáðri
álfu hefur landið verið stöðugur lykilbandamaður Vesturlanda um árabil.
Eduardo Soteras/AFP
Átökin um Tigray í Eþíópíu
DESEMBER Í desember voru flutningaskip, hafnir og geymslur í Bandaríkjunum full af
vörum sem ekki höfðu náð inn á hillur verslana fyrir jólagjafavertíðina. Tveimur mánuð-
um fyrr hafði stjórn Joes Bidens Bandaríkjaforseta greint frá fyrirætlunum um að láta
vinna fram eftir í höfninni í Los Angeles til að opna flöskuhálsinn. Aðeins 21 fyrirtæki af
125 þúsund, sem flytja vörur inn í landið í gegnum Los Angeles, skráði sig til að sækja
vörur utan venjulegs vinnutíma. Stærri smásalar á borð við Walmart, Macy’s og Target
fundu leiðir til að koma vörum í verslanir í Bandaríkjunum, en sérfræðingar sögðu að
smærri fyrirtæki, sem ekki hafa jafn mikið bolmagn og handbært fé, hefðu orðið fyrir
þungu höggi. Í skýrslu frá rannsóknarfyrirtækinu Oxford Economics sagði að raskanir í
birgðakeðjunni hefðu náð hámarki eða myndu gera það á síðasta ársfjórðungi 2021.
Reuters/Brendan McDermid
Stífluð birgðakeðja fyrir hátíðirnar
David Amess stunginn til bana
Peter Nicholls/Reuters
OKTÓBER Breski þingmaðurinn David Amess, sem var aðlaður 2015, var stunginn til bana
15. október. Hann var 69 ára. Amess var á fundi með kjósendum í kyrrlátu sjávarþorpi austur
af London þegar ráðist var á hann. Þetta er í annað skipti á fimm árum sem breskur stjórn-
málamaður bíður bana í árás á opinberum viðburði. Lögregla sagði að árásin hefði verið
hryðjuverk og Ali Harbi Ali, breskur ríkisborgari af sómölskum uppruna, sem talið væri að
hefði tengsl við Ríki íslams, hefði framið morðið. Árásin varð til þess að fram komu kröfur um
aðgerðir til að tryggja öryggi embættismanna og kjörinna fulltrúa.