Bjarmi - 01.06.2017, Síða 18

Engír
giiMeysingjar
UM LÚTHER OG FYRSTA BOÐORÐIÐ
TOMAS NYGREN
Hið góða verður gjarnan að okkar
hættulegustu syndum. Lögmálið
getur orðið fagnaðarerindi. Engir
guðleysingjar eru til. Tomas Nygren
skrifar um þrenns konar afleiðingar
þess hvernig Lúther lítur á fyrsta
boðorðið: „Þú skalt ekki hafa aðra
guði en mig.“
Staðhæfingin: „Engir guðleysingar eru
til“ hljómar eins og vitleysa. Samkvæmt
ýmsum rannsóknum í Svíþjóð skilgreina
milli 6 og 17% sig sem guðleysingja.
Eins og venja er ráðast niðurstöður og
hundraðshlutfall þátttakenda að hluta
af því hvernig spurt er og að hluta til af
því hverjir hafa verið spurðir og kjósa að
svara, sem getur m.a. skýrt þá breidd
sem þarna birtist. En það að maður trúi
ekki á neinn guð segir í rauninni ekkert
um það hvort maður eigi sér sinn guð eða
ekki. Að minnsta kosti ekki ef byggt er
á hugsun Lúthers þegar hann skilgreinir
hvað telst vera guð, þegar hann útskýrir
fyrsta boðorðið í Fræðum sínum hinum
meiri. „Guð nefnist sá, sem alls góðs er
vænst af, og sem leitað er til í allri neyð.
Að hafa Guð er þannig ekki annað en
að treysta á hann af öllu hjarta og trúa á
hann og eins og ég hef oft sagt, er það
einungis hjartans traust og trú, sem gerir
greinarmun á því, hvort um er að ræða
Guð eða skurðgoð."1
Með þessa greinargóðu skilgreiningu á
því hvað felst í trú á guð, verða guðleysingjar
í rauninni guðstrúar. Öll eigum við eitthvað
sem við treystum á, felum líf okkar í
hendur, bindum vonir við, og sem í takt við
það stýrir lífi okkar. Við erum öll afhjúpuð
sem óhjákvæmilega trúuð. Spurningin er
einungis hvaða guð við höfum. Þar með
erum við komin að næstu fullyrðingu.
Að „hið góða verður gjarnan að
hættulegustu syndum okkar“ er eðlileg
afleiðing þess að halda sig við skilgreiningu
Lúthers á því hvað guð er. Mesta freisting
flests kristins fólks er ekki fólgin í því sem
augljóslega er eitthvað slæmt eða illt.
Það hefur sjaldan aðdráttarafl. Allt sem
hins vegar er gott og dásamlegt, sem
við þráum, er erfðara að höndla og láta
skipa sinn rétta sess: Ástarsamband,
gott kynlíf, fallegur og vel þjálfaður líkami,
góð geðheilsa, spennandi sjálfsmynd og
sjálfsskilningur, gott starf og starfsframi,
að vera frægur, ævintýraferð, eigin íbúð,
góður bíll, að börnunum mínum vegni vel
í lífinu...
Allt sem ég hugsa um á þennan
hátt: „Ef þetta gerist ekki verður líf mitt
tilgangslaust,“ eða „nái ég þessu ekki
gefst ég upp,“ er í raun sá guð sem ég á.
Flest er þetta jákvætt, góðar gjafir Guðs
sem við höfum fullan rétt á að leita eftir
og meta mikils. En einmitt þess vegna er
það einnig það sem getur orðið hjáguð
- það sem laðar mest og erfiðast er að
18 | bjarmi | júní 2017