Fréttablaðið - 25.06.2022, Qupperneq 22

Meðalaldur þungarokks­
hljómsveita á stóru þunga­
rokkshátíðum er fjörutíu ár.
Langt er síðan nýtt og spenn­
andi þungarokksband heillaði
flösuþeytara heimsins og
ekkert virðist toppa Metal­
lica, Iron Maiden og hina
gömlu góðu risa. Hvað veldur?
Fréttablaðið fór á Copenhell
og spjallaði við valinkunna
spekúlanta um hvort þunga­
rokkið sé á leið í gröfina.
benediktboas@frettabladid.is
kristinnhaukur@frettabladid.is
Sumarið er tíminn þar sem
flösuþeytarar landsins fara
út fyrir landsteinana til þess
að horfa á goð sín og rífa upp
hornin. Metalhausarnir eru
alþjóðlegt samfélag engu öðru líkt,
með sitt eigið tungumál, sínar eigin
táknmyndir og sinn eigin dans. Sá
dans er reyndar frekar einfaldur en
hann snýst um að feykja flösu sem
víðast og standa kyrr.
Fyrir löngu seldust upp allir miðar
á hátíðir eins og Wacken í Þýska­
landi, Graspop í Belgíu og Copen­
hell í Danmörku, enda allir risarnir
í rokkinu að spila. Þegar betur er að
gáð sést þó alvarlegt mein. Óheil­
brigður vítahringur sem getur ekki
endað með neinu öðru en háu falli.
Stærstu hljómsveitirnar á þessum
hátíðum, og öllum öðrum, eru þær
sömu og trekktu að fyrir 30, 40 og
jafnvel 50 árum síðan. Á Copenhell,
einni þeirri vinsælustu hjá Íslend­
ingum, er meðalstarfsaldur tíu
stærstu sveitanna 39,5 ár. Á Graspop
var starfsaldurinn hærri, eða 42,5 ár.
Margar af stjörnunum, eins og
Gene Simmons í KISS og Rob Half­
ord í Judas Priest, eru komnar á átt­
ræðisaldur og sumar hljómsveitir
eru byrjaðar að missa meðlimi
vegna öldrunarsjúkdóma.
Nýjar sveitir trekkja ekki að eins
og þær gömlu og þess vegna er þeim
komið fyrir á smærri sviðum og á
verri tímum. Fólk er komið til að
sjá risana sem plægt hafa akurinn
áratugum saman. En hvað tekur við
þegar þessar sveitir hætta? Er þunga­
rokkið á leiðinni í gröfina? Hvað
tekur við? Fréttablaðið tók snúning
á Copenhell þar sem tvöföld bassat­
romma, glæsileg gítarsóló og konur
og kallar öskruðu úr sér lungun, flest
með miklum tilþrifum. Fréttablaðið
mátti reyndar ekki mynda Metallica
og Iron Maiden en blátt bann var
við því. Aðrar hljómsveitir hleyptu
blaðinu mun nær.
Þá leitaði blaðið til rokksér­
fræðinga sem hafa lifað og hrærst í
þungarokkinu frá því þeir heyrðu
fyrst bassatrommuna slá. Flestir
eru sammála um að rokkið standi
á tímamótum. Rokkið muni lifa
en endurnýjunin er ekki að eiga
sér stað. Hvorki í hljómsveitum né
aðdáendum. Þó, ef horft er í kristal­
kúluna, sé hægt að sjá að þunga­
rokkshátíðir muni bjóða upp á þrí­
víddarupptökur af hljómsveitum
sem hafa farið yfir móðuna miklu.
Þarf að losna við þá gömlu
„Þungarokkið hefur haft sína öldu­
dali og toppa. Endalokum þess hefur
áður verið spáð en það heldur velli
og mun gera það áfram, segir Eiríkur
Hauksson, söngvari Artch og Drý­
sils. „Ég held einmitt að þegar gömlu
„risarnir“ leggja upp laupana komi
þörf fyrir nýtt blóð og viss endur­
nýjun muni eiga sér stað. Þetta mun
taka sinn tíma en þungarokkarar er
dyggur aðdáendahópur sem alltaf
rís úr öskustónni.“
Eiríkur segist því miður fylgjast
lítið með nýju þungarokki. „Ég er
einmitt einn þeirra mörgu sem
þurfa að „losna við“ gömlu meist­
arana til að uppgötva þá nýrri og
yngri,“ segir hann.
Engir fimmtán ára metalhausar
„Rokkið er ekki dautt. Undirstefnan
þungarokk er rosa vinsæl en er að
standa í stað,“ segir Arnar Eggert
Thoroddsen, doktor í tónlist.
Vísar hann til rannsóknar á
gestum Hellfest í Frakklandi þar
sem kom í ljós að meðalaldurinn
var nálægt fertugu. „Endurnýjun
metalhausa er ekki að eiga sér stað.
Fimmtán ára metalhausar eru ekki
til lengur,“ segir Arnar.
Arnar segir erfitt að spá fyrir um
hvað gerist þegar gömlu risarnir
hætta. Hugsanlega leggist þunga­
rokkið af og f lestum verði sama
um það. Eða þá að það komi fram
ný gerð af „ýktri músík“. Enn séu
sífellt að koma fram þungarokks­
hljómsveitir, sem oft „uppfæri“ eldri
tónlist. Þær séu þó sjaldnast að ná
sömu meginstraumshylli og gömlu
risarnir.
„Það er svolítið skondið að sjá
plaköt fyrir risahátíðir eins og Wack­
en þar sem eru ekkert nema 30 ára
gamlar hljómsveitir,“ segir Arnar.
Risarnir lifa
Snæbjörn Ragnarsson, þungarokk­
ari með meiru og tónlistaráhuga­
maður, segir öruggt að þungarokk­
ið sé ekki yngjast en hann sjái það
nú ekki deyja út í nánustu framtíð.
„Staðreyndin er sú að við erum enn
að sjá fyrstu kynslóð þungarokkara
í fullu fjöri og eiginlega ekki hægt
að segja að neitt risaband hafi dáið
eiginlegum ellidauða enn þá – nema
kannski Motörhead og kannski Sab­
bath.
Minni og úthaldslélegri böndin
heltust vitanlega frekar úr lestinni
en risarnir lifa, sem ég held að sé
ekkert óeðlilegt miðað við miklar
vinsældir þeirra,“ segir Snæbjörn.
Hann segist vera sirka af þriðju
kynslóð þungarokkara og það sé
enn gaman að sjá Judas Priest (1969),
Kiss (1973), Iron Maiden (1975) og
Metallica (1981) spila. „Þetta eru
mennirnir sem bjuggu þetta til og
sýndu mér hvað ég átti að gera. Guð­
feður. Óskoraðir brautryðjendur.
Mig grunar að þetta jafnist aðeins
þegar þessi elsta víglína fellur frá.
Stjörnuljóminn er ekki jafn bjartur
kringum næstu kynslóðina – jú,
þetta eru auðvitað alger risabönd
og fylgið gríðarlegt, en þau komu
til skjalanna þegar þungarokkið
var tekið að kvíslast. Þannig sýnist
hverju okkar sitt um KoRn, Slip knot,
Rammstein og Mastodon.
En við vitum öll að Iron Maiden er
besta hljómsveit í heimi. Það gerðist
áður en skoðanamismunurinn kom
til skjalanna,“ segir Snæbjörn.
Böndin verða eilíf í framtíðinni
Þráinn Árni Baldvinsson gítarleik­
ari gaf nýlega út sitt fyrsta sólólag,
Stringendo, sem er í þyngri kantin­
um. Þráinn hefur vakið athygli fyrir
áhuga sinn á Kiss og gítarleik með
Skálmöld. Hann segir að hann hafi
einnig velt því fyrir sér hvort þunga­
rokkið sé að slá sinn síðasta tón.
„Þegar við spiluðum á Gras­
pop 2019, rétt fyrir Covid,
þá voru það Def Leppard,
White snake og KISS sem
kláruðu kvöldið þegar
við vorum búnir að spila.
Það var mikil dvalar­
he i m i l i s s t e m n i ng
yfir öllu baksviðs og
ekkert hart undir
t ö n n í
boði og fátt
sterkara en
engiferte. Það
er auðvitað eitt
og eitt band sem
klifrar upp og í átt að
toppnum en ég held
þetta sé í raun spurn­
ing um samfélagið og
miðlana frekar en að
þungarokkið sé að
hverfa,“ segir hann.
Þráinn bendir á
að þegar öll stóru
böndin komu fram
á sínum tíma voru
bara örfáir miðlar
sem komu tón­
listinni og upp­
lýsingum um
b ö n d i n t i l
fól k s . A l l i r
f e n g u s ö m u
upplýsingarnar
um Metallica,
KISS, Black Sabbath, Deep Purple
í gegnum miðlana sem voru fáir til
að byrja með. „Núna geta allir hins
vegar gleymt sér í búbblunni sinni
og algórhythminn stýrir nánast öllu
fyrir þig.
Það er fullt af frábærum nýjum
böndum úti um allan heim og þau
geta núna gert tónlistina aðgengi­
lega í gegnum alls kyns samfélags­
miðla og streymisveitur. En hættan
er auðvitað að týnast í flóðinu.“
Þráinn segir að góð bönd sem ná
einhverri athygli þurfi samt alltaf að
deila athyglinni með öðrum, enda
sé framboðið mikið. „Hvað tekur
við þegar þessi stóru bönd leggja
upp laupana? Þetta verður allt sett
upp í þrívídd og enginn þarf að ótt­
ast þungarokkshátíð án Megadeth
eða Kreator. Aldrei. Þeir verða alltaf
með okkur.“ n
Það var mikil dvalar­
heimilis stemning yfir
öllu baksviðs og ekkert
hart undir tönn í boði
og fátt sterkara en
engiferte.
Þráinn Árni Baldvinsson, gítar-
leikari Skálmaldar
Þungarokkið
að slá sinn síðasta tón
Paul Stanley varð sjötugur í byrjun árs en Kiss var stofnað árið 1970 og rokka sem aldrei fyrr. Myndir/Matthías finnsson
finnson
Það eru ekki margir ungir metalhausar til, samkvæmt Arnari Eggert, doktor í
tónlistarfræðum, en það finnast þó nokkur ljós í myrkrinu.
Rob Halford, söngvari
Judas Priest, sem var
stofnuð árið 1969, var
geggjaður á sviðinu,
enda einhver almesti
töffari sem um getur.
Copenhell
hljómsveit stofnuð
Metallica 1981
KISS 1973
Iron Maiden 1975
Judas Priest 1969
Mastodon 2000
Bad Religion 1980
Down 1991
Korn 1993
Merciful Fate 1981
D.A.D 1982
Meðalstarfsaldur 39,5 ár
Graspop­hátíðin
hljómsveit stofnuð
Iron Maiden 1975
Scorpions 1965
Judas Priest 1969
Whitesnake 1978
Megadeth 1983
Sabaton 1999
Deep Purple 1968
Korn 1993
Alice Cooper 1969
Within Temptation 1996
Meðalstarfsaldur 42,5 ár
22 Helgin 25. júní 2022 LAUGARDAGURFréttablaðið